Η τρίπλα των ονείρων, Δημήτρης Μίγγας, Λογοτεχνία, Β' Γυμνασίου

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΓΓΑΣ

Η τρίπλα των ονείρων

Ο Μίμης Αρούκατος, άσημος και ξεπεσμένος παλιός ποδοσφαιριστής, παρακολουθώντας στην τηλεόραση το παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1998, είδε το όνειρό του να γίνεται πραγματικότητα μέσα από την τρίπλα του Μεξικανού ποδοσφαιριστή Μπλάνκο. Το διήγημα του Δ. Μίγγα συνδυάζει τον παλιό, ερασιτεχνικό, με το σύγχρονο, επαγγελματικό, χαρακτήρα του ποδόσφαιρου και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Της Σαλονίκης μοναχά... (2003).

Γιάννης Τσαρούχης, Νέος στο παράθυρο με φανέλα της ΑΕΚ
Γιάννης Τσαρούχης,
Νέος στο παράθυρο με φανέλα της ΑΕΚ

    Ο Μίμης Αρούκατος, ο επονομαζόμενος από φίλους και γνωστούς αέρινος, στο τέλος της ζωής του ζύγιζε εκατόν είκοσι κιλά, στα νιάτα του ωστόσο, όταν δεν ξεπερνούσε τα εβδομήντα, υπήρξε ποδοσφαιριστής -αριστερό εξτρέμ- στον Οδυσσέα Κορδελιού. Μέχρι να πεθάνει, στα πενήντα από έμφραγμα, περιέγραφε στα καφενεία της συνοικίας μία, δικής του επινόησης, αέρινη τρίπλα όπως τη χαρακτήριζε - εξ ου* και το προσωνύμιο.* Την είχε στο μυαλό από μικρός, μελέτησε κατά καιρούς όλες τις εκδοχές και την εμπλούτισε με αρκετές παραλλαγές, όμως σύμφωνα με μαρτυρίες συμπαιχτών του και φιλάθλων του Οδυσσέα ουδέποτε κατάφερε να την υλοποιήσει μες στα γήπεδα.
   Έτσι όπως θα τον έκλειναν, λοιπόν, δυο αντίπαλοι κάνοντας τάκλιν,* θα έσφιγγε το τόπι ανάμεσα στους αστραγάλους, θα το σήκωνε ψηλά μαζεύοντας τα πόδια και το σώμα -ένα κουβάρι- και θα ξέφευγε περνώντας ανάμεσά τους σαν αέρας.
   Πάσχιζε στις προπονήσεις, παιδευόταν χρόνια, προσπάθησε σε επίσημους και φιλικούς αγώνες δίχως αποτέλεσμα. Μπέρδευε τα μπούτια του, έφαγε τα μούτρα του, έχασε τη θέση του στην εντεκάδα, την εκτίμηση των φιλάθλων κι έγινε περίγελος της συνοικίας.

159

Η ποδοσφαιρική καριέρα του τελείωσε άδοξα και αποσύρθηκε πριν την ώρα του απ' τα γήπεδα. Κανένας πια δεν ασχολήθηκε μ' αυτόν κι η τρίπλα του ξεχάστηκε αλλά εκείνος δε λησμόνησε.
Κι όταν ύστερα από χρόνια, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του '98, είδε στην τηλεόραση σε κάποιο γήπεδο της Γαλλίας τον Μπλάνκο της εθνικής ομάδας του Μεξικό να σηκώνει με τα πόδια την μπάλα και να φεύγει μαζί της ανάμεσα από δύο αντιπάλους, έμεινε ακίνητος με ένα ποτήρι τσίπουρο στο χέρι. Μετά τη δεύτερη επανάληψη της φάσης -την έδειχναν οι Γάλλοι συνεχώς- πετάχτηκε από την καρέκλα και έκανε το γύρο του θριάμβου μες στο μπαρ πανηγυρίζοντας με υψωμένες γροθιές, καταπώς συνήθιζε παλιά ύστερα από κάθε τέρμα που σημείωνε. Οι νεαροί θαμώνες* κοίταζαν απορημένοι, κάποιοι ανάγωγοι γιουχάρισαν, όμως οι μεγαλύτεροι, κατανοώντας την αιτία του ενθουσιασμού, χειροκροτούσαν. Ξανάπεσε λαχανιασμένος στην καρέκλα του ο Μίμης. Τελικά ένας μικροκαμωμένος Μεξικάνος πραγματοποίησε την τρίπλα των ονείρων του Αρούκατου.

Δ. Μίγγας, Της Σαλονίκης μοναχά...,
Μεταίχμιο

Λεξιλόγιο
* εξ ου: γι' αυτό * προσωνύμιο: παρατσούκλι * τάκλιν: ποδοσφαιρικός όρος * θαμώνες: πελάτες του μαγαζιού

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Γιατί ο Μίμης Αρούκατος ονομαζόταν αέρινος; 0 χαρακτηρισμός αυτός ανταποκρίνεται στην εξωτερική του εμφάνιση;
Ποιες ποδοσφαιρικές επιδόσεις είχε ο Αρούκατος όταν έπαιζε στον Οδυσσέα Κορδελιού; Γιατί τέλειωσε άδοξα την καριέρα του;

Ο αιώνας που φεύγει - Απ' τις αλάνες στα γήπεδα (επιμορφωτικό ντοκιμαντέρ) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Το ποδόσφαιρο που αγαπήσαμε... (δραστηριότητα)
Πώς αντέδρασε ο Αρούκατος στη δεξιοτεχνική τρίπλα του Μπλάνκο; Αιτιολογήστε τη συμπεριφορά του.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαλέξτε μία από τις παρακάτω ιδιότητες και περιγράψτε εντυπωσιακές φάσεις στο ποδόσφαιρο ή σε άλλο ομαδικό άθλημα: α) ενεργός παίκτης β) παίκτης στον πάγκο γ) οπαδός της ομάδας δ) αθλητικογράφος.

ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μελετήσετε το ποίημα του Γ. Μαρκόπουλου, με σκοπό να εξηγήσετε πώς αντιλαμβάνεται ο ποιητής την κοινωνική προσφορά του ποδοσφαιριστή Χρήστου Αρδίζογλου. Συγκρίνετε το ποίημα του Μαρκόπουλου με το διήγημα του Μίγγα, με βάση την οπτική γωνία από την οποία παρουσιάζουν το ποδόσφαιρο οι δύο συγγραφείς.
2. Δείτε την ινδική κινηματογραφική ταινία Κάν' το όπως ο Μπέκαμ και σχολιάστε πώς παρουσιάζεται σε αυτήν η σύνδεση του ποδοσφαίρου με τη ζωή.

Μίγγας Δημήτρης (1951 - )

Δημήτρης Μίγγας

Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Η προσωπική ιστορία και η παρακμιακή κατάσταση του Αρούκατου
Το ποδόσφαιρο ως αθλητική δραστηριότητα και η ανταπόκριση του ευρέος κοινού (φίλαθλοι και ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές) σε αυτό
Η συναισθηματική συμμετοχή στο άθλημα
Η συμβολική πραγματοποίηση ενός ονείρου του Αρούκατου μέσα από την τρίπλα του Μπλάνκο

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το διήγημα του Μίγγα είναι ένα στιγμιότυπο της σύγχρονης ζωής, με ήρωα τον Μίμη Αρούκατο, έναν ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή, προερχόμενο από λαϊκό κοινωνικό περιβάλλον. Όλες οι ελπίδες του Αρούκατου για επιτυχία στη ζωή και κοινωνική καταξίωση επενδύονται, ήδη από τη νεανική του ηλικία και σ' όλη τη διάρκεια της άδοξης ποδοσφαιρικής του καριέρας, σε μία τρίπλα δικής του επινόησης, την οποία όμως δεν κατόρθωσε ποτέ να πραγματοποιήσει. Για τον Αρούκατο η στιγμή της δικαίωσης έρχεται, χρόνια μετά το τέλος της αθλητικής του καριέρας, όταν βλέπει στην τηλεόραση ένα Μεξικανό ποδοσφαιριστή, τον Μπλάνκο, να πραγματοποιεί τη δική του τρίπλα. Η χαρά του Αρούκατου είναι τόσο μεγάλη ώστε πανηγυρίζει έξαλλος. Μέσα από την αφήγηση αυτού του χιουμοριστικού αλλά, στο βάθος, θλιβερού περιστατικού, στο διήγημα του Μίγγα σχολιάζεται η κοινωνική διάσταση του ποδοσφαίρου: η τεράστια κοινωνική του απήχηση που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και παρασύρει εκατομμύρια ανθρώπους στη λατρεία της «στρογγυλής θεάς», η δυνατότητά του να καθιστά κάποιους παίκτες λαϊκά ινδάλματα από τη μια στιγμή στην άλλη, κυρίως όμως η λειτουργία του ως χρηματιστηρίου ονείρων για μια καλύτερη ζωή. Σε αυτό το χρηματιστήριο επένδυσε ολόκληρη τη ζωή του, μην έχοντας άλλη επιλογή, ο ερασιτέχνης ποδοσφαιριστής Μίμης Αρούκατος. Στην πραγματική ζωή έπαιξε και έχασε. Η τύχη όμως του χάρισε την ψευδαίσθηση της δικής του επιτυχίας, μέσα από το ποδοσφαιρικό κατόρθωμα κάποιου άλλου, ενός μακρινού Μεξικανού. Οι έξαλλοι πανηγυρισμοί του Αρούκατου δείχνουν ότι φαντασιακά ταυτίζεται με τον άλλο ποδοσφαιριστή, μπαίνει στον ρόλο εκείνου και πανηγυρίζει, έστω και στο όνειρο, για ό,τι δεν κατάφερε στην αποτυχημένη του ζωή.

Γιώργος Μαρκόπουλος, «Ωδή στον παίκτη της Α.Ε.Κ. και της Εθνικής Χρήστο Αρδίζογλου» [απόσπασμα], Η ιστορία του ξένου και της λυπημένης, Υάκινθος 1987, σ. 15-17.

Θα υμνήσω και εγώ
με τη φτωχή την πένα μου
τον μοναχικό πλην όμως φιλότιμο χαρακτήρα
του παίκτου της Α.Ε.Κ. και της Εθνικής
Χρήστου Αρδίζογλου.

Θα υμνήσω

Γιατί το παιδί αυτό
από τις ταπεινές τις γειτονιές του Περισσού
προερχόμενο.
Της Ριζουπόλεως και της Σαφράμπολης.
Ήταν το μόνο από πολλούς άλλους
που παρά την υπεροψία της νεότητάς του
εκράτησεν ενός λεπτού στα μυστικά σιγή
για τους αποχωρήσαντες βετεράνους
που δεν επέτυχαν πολύτιμο γκολ
σε κρίσιμη στιγμή
απορρίπτοντας έτσι ακόμη και τον θάνατο
μια και αγνόησε όλους αυτούς τους αθλητές
που τώρα βρίσκονται στο χώμα.

Θα υμνήσω.

Γιατί το παιδί αυτό κατεβαίνοντας ―όπως προείπα―
από τους καλύτερους αέρηδες,
ήταν το μόνο
που πάντα με εύστροφες κινήσεις
επιτύγχανε την εκπόρθηση
της αντίπαλης εστίας
σε ξένα γήπεδα προπάντων
κάνοντας έτσι να ακουστεί ανά την υφήλιο
το όνομα της μικρής πατρίδας μας
ενώ συνάμα εχάριζε
λέγω εχάριζε με την πράξη του αυτή
μια ολοφώτεινη νύχτα Χριστουγέννων
στους άστεγους της πλατείας Ομονοίας
παρά το ότι ετούτο
εστοίχιζε εις τον ίδιον αρκετά
τον έκλεινε μόνο σε ένα σπίτι
αγρίμι τρομαγμένο
που έβλεπε το κορμί του
ακρωτήρι, ερημικό ακρωτήρι.

Δημήτρης Μίγγας, Της Σαλονίκης μοναχά

Δημήτρης Μίγγας
Βιοργαφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]
στο Βιβλιοnet

Γιάννης Τσαρούχης, βιογραφία και έργα
στην Εθνική Πινακοθήκη ,
στο paleta art , ,
στο artnet ,
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο lifo (44 άνδρες του Γ. Τσαρούχη)
στο lifo (για την αφιερωματική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη
Γιάννης Τσαρούχης: «Είμαι ερευνητής με μεγάλη περιέργεια», άρθρο της Ειρήνης Σπυριδάκη στο art magazine
Γιάννης Τσαρούχης: το έργο του και η αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη , άρθρο της Νάνσυ Μπαλούτογλου στο art magazine
ταινίες:
Γιάννης Τσαρούχης ,
Γιάννης Τσαρούχης, Σπουδή για πορτραίτο. 1981 ,
Γιάννης Τσαρούχης, Βιογραφίες ,
Τα ζεϊμπέκικα του Γιάννη Τσαρούχη,