ΚΛΕΦΤΙΚΟ
Του Βασίλη
Τα κλέφτικα τραγούδια έχουν ως θέμα τη ζωή και τα κατορθώματα των κλεφτών. O Βασίλης, ο κεντρικός ήρωας του τραγουδιού, επιλέγει, όπως έκαναν πολλοί νέοι άντρες στα χρόνια της τουρκοκρατίας, να φύγει από τη σκλαβιά και να ζήσει την ελεύθερη ζωή των κλεφτών. Τόσο η εθνική όσο και η κοινωνική του περηφάνια τον ωθούν να εγκαταλείψει τα υλικά αγαθά μιας υπόδουλης ζωής και να γίνει αντάρτης, ελεύθερος μέσα στη φύση των απόκρημνων βουνών.
Διάβασε για τη δημοτική ποίηση και τα κλέφτικα τραγούδια
|
Θεόδωρος Βρυζάκης, Πολεμική σκηνή
(παρουσίαση του πίνακα) |
Ν.Γ. Πολίτη, Δημοτικά τραγούδια, Γράμματα |
Λεξιλόγιο
* κοπέλια:
παιδιά * στους γερόντους:
στους προεστούς * λόγγοι:
δασωμένες εκτάσεις * λημέρια,
γιατάκια: κρυψώνες των κλεφτών στα βουνά
* να σουρίξω: να σφυρίξω
* πουρνό: πρωί
ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Ποιες πληροφορίες για τη ζωή των κλεφτών μάς δίνει το τραγούδι; Να τις εμπλουτίσετε και με άλλες που θα βρείτε σε ιστορικά ή λογοτεχνικά βιβλία.
2. Βρείτε άλλα δημοτικά τραγούδια με θέμα τη ζωή των κλεφτών. Πώς αντιμετωπίζει ο λαός την επιλογή τους να φύγουν στο βουνό και πώς κρίνει τις πράξεις τους;
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Ο κλέφτης ως πρότυπο ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ελεύθερης ζωής
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το κλέφτικο τραγούδι μάς μεταφέρει στην ιστορικοκοινωνική πραγματικότητα των προεπαναστατικών χρόνων και ο ήρωάς του, ο Βασίλης, είναι ένας κοινός άνθρωπος. Ωστόσο το ιδανικό της ελεύθερης ζωής και η βαθιά αίσθηση της αξιοπρέπειας τον ωθούν να απαρνηθεί την τακτοποιημένη ζωή του υπόδουλου και να διαλέξει την περιπετειώδη κι επικίνδυνη, αλλά ελεύθερη, ζωή των κλεφτών. Ο αγώνας της εθνικής αποκατάστασης, μαζί με τα αιτήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων, αναδεικνύεται σ' αυτό το κλέφτικο τραγούδι. Το τραγούδι οργανώνεται σε δύο νοηματικές ενότητες. Στην πρώτη περιλαμβάνεται η παράκληση-συμβουλή της μάνας στον γιο της και η απάντηση του γιου. Η παράκληση της μάνας δείχνει τη φροντίδα και την αγάπη για τον γιο της, για τον οποίο προτιμά τη σίγουρη ζωή του σκλάβου από τη ριψοκίνδυνη ζωή του κλέφτη. Στη δεύτερη -συνοπτική- ενότητα, ο γιος αποχαιρετά τη μάνα, ανεβαίνει στα βουνά και γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από τους κλέφτες. Ως προς τη μορφή, το τραγούδι έχει όλα τα τυπικά γνωρίσματα των δημοτικών τραγουδιών: δεκαπεντασύλλαβο στίχο, παρατακτική σύνταξη, ασύνδετη ρηματική διατύπωση, εκφραστική λιτότητα, προσωποποίηση και συνομιλία με τη φύση.
Για τη δημοτική ποίηση και τα χαρακτηριστικά της μπορείτε να δείτε εδώ.
Θεόδωρος Βρυζάκης
στη Βικιπαίδεια
στην Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art
στο art 22
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο artnet
,
στο eikastikon
στο Google Art & Culture
Κλέφτικα και ιστορικά τραγούδια: Συλλογή Δόμνας Σαμίου
Βασίλη μ' κάτσε φρόνιμα: ακούστε μια παραλλαγή
Για τα λογοτεχνικά ρεύματα - κινήματα δείτε εδώ
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...