Ψηφιδωτό (Opus tessellatum) με παράσταση Μέδουσας στο μετάλλιο, 3,50μ.x3,18μ., περίπου 1ος-2ος αι. μ.Χ.
Το ψηφιδωτό σχηματίζει ένα τετράπλευρο πλαίσιο διαστάσεων 3,50Χ3,18 μ. Περιβάλλεται από διπλή μαύρη ταινία, στο εσωτερικό της οποίας σχηματίζεται πλατιά αλυσίδα άσπρων ρόμβων σε μαύρο φόντο. Ακολουθεί μια δεύτερη λεπτότερη ταινία μαύρου χρώματος. Στις εσωτερικές γωνίες του πλαισίου παριστάνεται από ένα μεγάλο καρδιόσχημο φύλλο (κισσόφυλλο), στο κέντρο του οποίου φύεται διπλός καμπυλόσχημος βλαστός, που απλώνεται ακολουθώντας το περίγραμμα της ‘κουκουνάρας’ το οποίο περιβάλλει την κεντρική παράσταση της κεφαλής της Μέδουσας σε κυκλικό έμβλημα.
Η Μέδουσα αποδίδεται με πολύχρωμες ψηφίδες, τα τέσσερα φύλλα με καστανέρυθρες και πρασινωπές ψηφίδες ανά διαγώνια ζεύγη και όλο το υπόλοιπο ασπρόμαυρο.
Η ‘κουκουνάρα’ με τρίγωνα ή με φολίδες είναι το αγαπημένο μοτίβο που χρησιμοποιείται γύρω από τη Μέδουσα σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο, στη Σπάρτη, στην Κόρινθο, στον Πειραιά, στην Κω, στην Κνωσό, στη Ρώμη, στην Αλεξάνδρεια, στην Αντιόχεια και βεβαίως σε πολλά ακόμη μέρη. Είναι γνωστό ότι τόσο η εικόνα της Μέδουσας, αγαπημένο θέμα στην εικονογραφία ήδη από την αρχαϊκή περίοδο, όσο και η ‘κουκουνάρα’, με την χαρακτηριστική ιλλουζιονιστική τους επίδραση, έχουν σκοπό να μαγνητίσουν το βλέμμα του θεατή. Για τον λόγο αυτό φαίνεται ότι παραμένουν σε χρήση μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα.
Το τήμα του φηψιδωτού που λείπει οφείλεται σε μεταγενέστερη χρήση του κτιρίου, όπως φαίνεται στην 1η φωτογραφία.
Το ψηφιδωτό εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας, αίθουσα Ιδωτικού Βίου.
Για τη Μέδουσα μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Opus tessellatum: Πρόκειται για ψηφιδωτό δάπεδο με ψηφίδες από 0,5 ως 2 εκ.
Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία:
Ακτύπη Κωνσταντίνα, Ρωμαϊκή Πάτρα Η χωροθέτηση των ψηφιδωτών δαπέδων στην τοπογραφία της πόλης, Μεταπτυχιακή Εργασία, Ρόδος, 2020
Πηγή Φωτογραφιών:
Η πρώτη φωτογραφία αντλήθηκε από την παραπάνω εργασία. Η 2η και η 3η από τον δικτυακό χώρο «THE GALLERY OF ANCIENT ART» © Photo: Ilya Shurygin.