Στην ενότητα παρουσιάζονται τα φαινόμενα: δοτική, προτάσεις (ειδικές 3, αναφορικές 2).
Πατήστε στον κατάλογο για να εμφανιστούν σελίδες με παρόμοιο περιεχόμενο.
Κατέβασε το αρχείο σε
,
για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.
Καλή προσπάθεια.
Για τον Ξενοφώντα
Βικιπαίδεια
,
Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Το κείμενο:
Περισσότερα κείμενα στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα
Για το κείμενο
Ο Ξενοφώντας στο έργο του Απομνημονεύματα υπερασπίζεται τον δάσκαλό του Σωκράτη, προσπαθώντας να αποκρούσει τις κατηγορίες εξαιτίας των οποίων καταδικάστηκε να πιει το κώνειο. Παράλληλα, δίνει πληροφορίες για τη ζωή και τη διδασκαλία του Σωκράτη, διανθίζοντάς τες με ανέκδοτα από τη ζωή του μεγάλου φιλοσόφου. Το έργο αποτελεί πολύ καλή πηγή πληροφοριών για την κοινωνική και οικονομική ιστορία της Αττικής στο τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου.
[3.9.1] πάλιν δὲ ἐρωτώμενος ἡ ἀνδρεία πότερον εἴη διδακτὸν ἢ φυσικόν, οἶμαι μέν, ἔφη, ὥσπερ σῶμα σώματος ἰσχυρότερον πρὸς τοὺς πόνους φύεται, οὕτω καὶ ψυχὴν ψυχῆς ἐρρωμενεστέραν πρὸς τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι· ὁρῶ γὰρ ἐν τοῖς αὐτοῖς νόμοις τε καὶ ἔθεσι τρεφομένους πολὺ διαφέροντας ἀλλήλων τόλμῃ. [3.9.2] νομίζω μέντοι πᾶσαν φύσιν μαθήσει καὶ μελέτῃ πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι· δῆλον μὲν γὰρ ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκες οὐκ ἂν τολμήσειαν ἀσπίδας καὶ δόρατα λαβόντες Λακεδαιμονίοις διαμάχεσθαι· φανερὸν δ᾽ ὅτι Λακεδαιμόνιοι οὔτ᾽ ἂν Θρᾳξὶ πέλταις καὶ ἀκοντίοις οὔτε Σκύθαις τόξοις ἐθέλοιεν ἂν διαγωνίζεσθαι. [3.9.3] ὁρῶ δ᾽ ἔγωγε καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίως καὶ φύσει διαφέροντας ἀλλήλων τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδιδόντας. ἐκ δὲ τούτων δῆλόν ἐστιν ὅτι πάντας χρὴ καὶ τοὺς εὐφυεστέρους καὶ τοὺς ἀμβλυτέρους τὴν φύσιν, ἐν οἷς ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται γενέσθαι, ταῦτα καὶ μανθάνειν καὶ μελετᾶν.
Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu
[3.9.1] πάλιν δὲ ἐρωτώμενος ἡ ἀνδρεία πότερον εἴη διδακτὸν ἢ φυσικόν, οἶμαι μέν, ἔφη, ὥσπερ σῶμα σώματος ἰσχυρότερον πρὸς τοὺς πόνους φύεται, οὕτω καὶ ψυχὴν ψυχῆς ἐρρωμενεστέραν πρὸς τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι: ὁρῶ γὰρ ἐν τοῖς αὐτοῖς νόμοις τε καὶ ἔθεσι τρεφομένους πολὺ διαφέροντας ἀλλήλων τόλμῃ. [3.9.2] νομίζω μέντοι πᾶσαν φύσιν μαθήσει καὶ μελέτῃ πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι: δῆλον μὲν γὰρ ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκες οὐκ ἂν τολμήσειαν ἀσπίδας καὶ δόρατα λαβόντες Λακεδαιμονίοις διαμάχεσθαι: φανερὸν δ᾽ ὅτι Λακεδαιμόνιοι οὔτ᾽ ἂν Θρᾳξὶ πέλταις καὶ ἀκοντίοις οὔτε Σκύθαις τόξοις ἐθέλοιεν ἂν διαγωνίζεσθαι. [3.9.3] ὁρῶ δ᾽ ἔγωγε καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίως καὶ φύσει διαφέροντας ἀλλήλων τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδιδόντας. ἐκ δὲ τούτων δῆλόν ἐστιν ὅτι πάντας χρὴ καὶ τοὺς εὐφυεστέρους καὶ τοὺς ἀμβλυτέρους τὴν φύσιν, ἐν οἷς ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται γενέσθαι, ταῦτα καὶ μανθάνειν καὶ μελετᾶν.
|
πάλιν δὲ ἐρωτώμενος |
α-κύρια |
|
ἔφη (Σωκράτης) |
|
|
|
|
|
ἡ ἀνδρεία πότερον εἴη |
πλάγ. ερωτ. |
|
διδακτὸν ἢ φυσικόν, |
|
|
|
|
|
οἶμαι μέν οὕτω καὶ ψυχὴν (ἐγώ) |
β-κύρια |
|
ψυχῆς ἐρρωμενεστέραν |
|
|
πρὸς τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι· |
|
|
|
|
|
ὥσπερ σῶμα σώματος |
αναφ. παραβ. |
|
ἰσχυρότερον πρὸς τοὺς πόνους φύεται, |
|
|
|
|
|
ὁρῶ γὰρ (ἐγώ) |
γ-κύρια |
|
ἐν τοῖς αὐτοῖς νόμοις τε καὶ ἔθεσι τρεφομένους |
|
|
πολὺ διαφέροντας ἀλλήλων τόλμῃ. |
|
|
|
|
|
νομίζω μέντοι (ἐγώ) |
δ-κύρια |
|
πᾶσαν φύσιν |
|
|
μαθήσει καὶ μελέτῃ |
|
|
πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι· |
|
|
|
|
|
δῆλον μὲν γὰρ (ἐστί) |
ε-κύρια |
|
|
|
|
ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκες |
ειδική |
|
οὐκ ἂν τολμήσειαν |
|
|
ἀσπίδας καὶ δόρατα λαβόντες |
|
|
Λακεδαιμονίοις διαμάχεσθαι· |
|
|
|
|
|
φανερὸν δ᾽ (ἐστί) |
στ-κύρια |
|
|
|
|
ὅτι Λακεδαιμόνιοι |
ειδική |
|
οὔτ᾽ ἂν Θρᾳξὶ πέλταις καὶ ἀκοντίοις |
|
|
οὔτε Σκύθαις τόξοις |
|
|
ἐθέλοιεν |
|
|
ἂν διαγωνίζεσθαι. |
|
|
|
|
|
ὁρῶ δ᾽ ἔγωγε |
ζ-κύρια |
|
καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίως |
|
|
καὶ φύσει διαφέροντας ἀλλήλων τοὺς ἀνθρώπους |
|
|
καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδιδόντας. |
|
|
|
|
|
ἐκ δὲ τούτων δῆλόν ἐστιν |
η-κύρια |
|
|
|
|
ὅτι πάντας χρὴ |
ειδική |
|
καὶ τοὺς εὐφυεστέρους |
|
|
καὶ τοὺς ἀμβλυτέρους τὴν φύσιν, |
|
|
ταῦτα |
|
|
καὶ μανθάνειν |
|
|
καὶ μελετᾶν |
|
|
|
|
|
ἐν οἷς ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται (πάντες) |
αναφορική |
|
γενέσθαι |
|
Λεξιλογικά
οἴομαι-οἶμαι: νομίζω
φύομαι: γεννιέμαι, φυτρώνω
ἐρρωμένος: δυνατός, ρωμαλέος
ἔθος: έθιμο, συνήθεια
τρέφομαι: ανατρέφομαι
πέλτη: ελαφριά ασπίδα, ασπίδα
ἐπιδίδωμι: δίνω ακόμα, αυξάνω, προοδεύω, ευημερώ
ἀμβλύς: νωθρός, αδρανής, ο μη κοφτερός
Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις
Συντακτική ανάλυση: για να δεις τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, αν χρησιμοποιείς υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη, αν χρησιμοποιείς τηλέφωνο ή τάμπλετ.
Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα τον αριθμό.
οἶμαι μέν
οὕτω καὶ
ψυχὴν
ψυχῆς
ἐρρωμενεστέραν
πρὸς τὰ δεινὰ
φύσει
γίγνεσθαι·
ὥσπερ
σῶμα
σώματος
ἰσχυρότερον
πρὸς τοὺς πόνους
φύεται,
ὁρῶ γὰρ
ἐν τοῖς
αὐτοῖς
νόμοις τε καὶ
ἔθεσι
τρεφομένους πολὺ
διαφέροντας
ἀλλήλων
τόλμῃ.
δῆλον μὲν γὰρ (ἐστί)
ὅτι
Λακεδαιμόνιοι οὔτ᾽ ἂν
Θρᾳξὶ
πέλταις καὶ ἀκοντίοις οὔτε
Σκύθαις
τόξοις
ἐθέλοιεν ἂν
διαγωνίζεσθαι.
ὁρῶ δ᾽
ἔγωγε καὶ
ἐπὶ
τῶν ἄλλων
πάντων
ὁμοίως καὶ
φύσει
διαφέροντας
ἀλλήλων
τοὺς ἀνθρώπους καὶ
ἐπιμελείᾳ
πολὺ
ἐπιδιδόντας.
1. φύεται, γίγνεσθαι, τρεφομένους, τολμῷεν, μανθάνειν : να γίνει χρονική αντικατάσταση των ρημάτων διατηρώντας τον τύπο και τη φωνή.
| Ενεστώτας | Παρατατικός | Μέλλοντας | Αόριστος | Παρακείμενος | Υπερσυντέλικος |
| φύεται | ἐφύετο | φυήσεται | ἔφυ | πέφυκε | ἐπεφύκει |
| γίγνεσθαι | γενήσεσθαι | γενέσθαι | γεγονέναι/γεγενῆσθαι | ||
| τρεφομένους | τραφησομένους | τραφέντας | τεθραμμένους | ||
| τολμῷεν | τολμήσοιεν | τολμήσαιεν/-ειαν | τετολμηκότες εἴησαν/εἶεν | ||
| μανθάνειν | μαθήσεσθαι | μαθεῖν | μεμαθηκέναι |
2. φύεται, τολμήσειαν, ἐθέλοιεν: να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση
| οριστική | υποτακτική | ευκτική | προστακτική | απαρέμφατο | μετοχή |
| φύεται | φύηται | φύοιτο | φυέσθω | φύεσθαι | φυόμενος, -μένη, -μενον |
| ἐτόλμησαν | τολμήσωσι | τολμήσαιεν/σειαν | τολμησάντων/-σάτωσαν | τολμῆσαι | τολμήσας, -σασα, -σαν |
| ἐθέλουσι | ἐθέλωσι | ἐθέλοιεν | ἐθελόντων/-τωσαν | ἐθέλειν | ἐθέλων, -ουσα, -ον |