Πλάτωνας, Μενέξενος, 246d-246e


 

Κατέβασε το αρχείο σε doc, για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.

 

Καλή προσπάθεια.

Για τον Πλάτωνα

 

Βικιπαίδεια , Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Ο λόγος: Μενέξενος , perseus
Περισσότερα κείμενα στις Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα πύλη

 

Για το κείμενο

 

Ο Μενέξενος του Πλάτωνα είναι ένας επιτάφιος λόγος που πήρε το όνομά του από τον μαθητή του Σωκράτη Μενέξενο. Πρόκειται για ρητορικό λόγο. Ο Σωκράτης συναντά τον φίλο και μαθητή του Μενέξενο, που έρχεται από το Βουλευτήριο, όπου έχει μεταβεί, για να πληροφορηθεί το όνομα του ρήτορα ο οποίος θα εκφωνούσε τον επιτάφιο λόγο για όσους έπεσαν στον πόλεμο. Διαφωνώντας με τη συνήθεια των ρητόρων να έχουν εκ των προτέρων έτοιμους τους λόγους, ο φιλόσοφος υποστηρίζει ότι και ο ίδιος θα μπορούσε να εκφωνήσει επιτάφιο. Άλλωστε, αναφέρεται ότι είχε διδαχθεί τη ρητορική από την Ασπασία, σύζυγο του Περικλή καταγόμενη από τη Μίλητο, περίφημη για τη μόρφωσή της. Έπειτα από παράκληση του Μενέξενου, ο Σωκράτης πείθεται να απαγγείλει τον επιτάφιο της Ασπασίας, ο οποίος αναφέρεται στην ανδρεία των πεσόντων, στην πολιτεία των Αθηναίων και στα λαμπρά έργα της πόλης.

 

Το κείμενο

 

[246d] ὦ παῖδες, ὅτι μέν ἐστε πατέρων ἀγαθῶν, αὐτὸ μηνύει τὸ νῦν παρόν· ἡμῖν δὲ ἐξὸν ζῆν μὴ καλῶς, καλῶς αἱρούμεθα μᾶλλον τελευτᾶν, πρὶν ὑμᾶς τε καὶ τοὺς ἔπειτα εἰς ὀνείδη καταστῆσαι καὶ πρὶν τοὺς ἡμετέρους πατέρας καὶ πᾶν τὸ πρόσθεν γένος αἰσχῦναι, ἡγούμενοι τῷ τοὺς αὑτοῦ αἰσχύναντι ἀβίωτον εἶναι, καὶ τῷ τοιούτῳ οὔτε τινὰ ἀνθρώπων οὔτε θεῶν φίλον εἶναι οὔτ' ἐπὶ γῆς οὔθ' ὑπὸ γῆς τελευτήσαντι. Χρὴ οὖν μεμνημένους τῶν ἡμετέρων λόγων, ἐάν τι καὶ ἄλλο [246e] ἀσκῆτε, ἀσκεῖν μετ' ἀρετῆς, εἰδότας ὅτι τούτου λειπόμενα πάντα καὶ κτήματα καὶ ἐπιτηδεύματα αἰσχρὰ καὶ κακά. Οὔτε γὰρ πλοῦτος κάλλος φέρει τῷ κεκτημένῳ μετ' ἀνανδρίας - ἄλλῳ γὰρ ὁ τοιοῦτος πλουτεῖ καὶ οὐχ ἑαυτῷ - οὔτε σώματος κάλλος καὶ ἰσχὺς δειλῷ καὶ κακῷ συνοικοῦντα πρέποντα φαίνεται ἀλλ' ἀπρεπῆ, καὶ ἐπιφανέστερον ποιεῖ τὸν ἔχοντα καὶ ἐκφαίνει τὴν δειλίαν·

 

Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu

 

[246d] παῖδες ὅτι μέν ἐστε πατέρων ἀγαθῶν αὐτὸ μηνύει τὸ νῦν παρόν ἡμῖν δὲ ἐξὸν ζῆν μὴ καλῶς καλῶς αἱρούμεθα μᾶλλον τελευτᾶν πρὶν ὑμᾶς τε καὶ τοὺς ἔπειτα εἰς ὀνείδη καταστῆσαι καὶ πρὶν τοὺς ἡμετέρους πατέρας καὶ πᾶν τὸ πρόσθεν γένος αἰσχῦναι ἡγούμενοι τῷ τοὺς αὑτοῦ αἰσχύναντι ἀβίωτον εἶναι καὶ τῷ τοιούτῳ οὔτε τινὰ ἀνθρώπων οὔτε θεῶν φίλον εἶναι οὔτ᾽ ἐπὶ γῆς οὔθ᾽ ὑπὸ γῆς τελευτήσαντι χρὴ οὖν μεμνημένους τῶν ἡμετέρων λόγων ἐάν τι καὶ ἄλλο [246e] ἀσκῆτε ἀσκεῖν μετ᾽ ἀρετῆς εἰδότας ὅτι τούτου λειπόμενα πάντα καὶ κτήματα καὶ ἐπιτηδεύματα αἰσχρὰ καὶ κακά οὔτε γὰρ πλοῦτος κάλλος φέρει τῷ κεκτημένῳ μετ᾽ ἀνανδρίας ἄλλῳ γὰρ τοιοῦτος πλουτεῖ καὶ οὐχ ἑαυτῷ οὔτε σώματος κάλλος καὶ ἰσχὺς δειλῷ καὶ κακῷ συνοικοῦντα πρέποντα φαίνεται ἀλλ᾽ ἀπρεπῆ καὶ ἐπιφανέστερον ποιεῖ τὸν ἔχοντα καὶ ἐκφαίνει τὴν δειλίαν

 

 

Λεξιλογικά

 

μηνύω: αποδεικνύω, φανερώνω, αποκαλύπτω

ἔξεστι: είναι δυνατό

αἱρέομα-οῦμαι: εκλέγω, προτιμώ

τὸ ὄνειδος: κατηγορία

καθίστημι: τοποθετώ

αἰσχύνω: ντροπιάζω, ατιμάζω

λείπομαι: στερούμαι

κτῆμα: απόκτημα

ἐπιτήδευμα: επάγγελμα

ἐκφαίνω: φανερώνω, αποκαλύπτω

 

Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις ψηφίδες

 

Σύνταξη - Μετάφραση

Συντακτική ανάλυση: για να δεις τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, αν χρησιμοποιείς υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη, αν χρησιμοποιείς τηλέφωνο ή τάμπλετ.

Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα το .

Για όλη τη μετάφραση πάτα

 



 

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

πατέρων: να γραφτεί η δοτική ενικού και πληθ.
τελευτᾶν
: να γραφτεί το α' πληθ. της υποτακτικής όλων των χρόνων (ίδια φωνή)
αἰσχρὰ
: να γραφτεί η γενική πληθ. του αρσενικού σ' όλους τους βαθμούς του επιθέτου

 

πατρί, πατράσι(ν)
τελευτῶμεν, τελευτήσωμεν, τετελευτηκότες ὦμεν
αἰσχρῶν, αἰσχιόνων // αἰσχροτέρων, αἰσχροτάτων // αἰσχίστων

 



 

. Χρὴ οὖν μεμνημένους τῶν ἡμετέρων λόγων, ἐάν τι καὶ ἄλλο ἀσκῆτε, ἀσκεῖν μετ' ἀρετῆς, εἰδότας: Να αναγνωρισθεί το είδος του υποθετικού λόγου.

 

δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον
(υπόθεση: ἐὰν, ἂν, ἤν + υποτακτική // απόδοση: οριστική ενεστώτα)

 

. ὅτι τούτου λειπόμενα πάντα καὶ κτήματα καὶ ἐπιτηδεύματα αἰσχρὰ καὶ κακά: α) Να εντοπιστεί ο λανθάνων υποθετικός λόγος να αναγνωρισθεί το είδος του και β) να γραφτεί στην κανονική του μορφή.

 

α) δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον

β) ἐὰν λείπητε - αἰσχρὰ καὶ κακά ἐστι
(υπόθεση: ἐὰν, ἂν, ἤν + υποτακτική // απόδοση: οριστική ενεστώτα)