Ο Κελεός εμφανίζεται ως ο πρώτος και αρχαιότερος από τους τέσσερις μυθικούς βασιλιάδες της Ελευσίνας που αναφέρονται στον ομηρικό ύμνο στη Δήμητρα. Ήταν γιος του αυτόχθονα Ελευσίνα, αδελφός του Δυσαύλη, σύζυγος της Μετάνειρας και πατέρας της Καλλιδίκης, η Καλλιθόης, της Κλεισιδίκης, της Δημώς και του Δημοφώντα. Ο γιος του ήταν μωρό, όταν οι κόρες του, στην πηγή όπου είχαν πάει για να πάρουν νερό, συνάντησαν τυχαία τη θεά Δήμητρα που, μεταμορφωμένη σε θνητή και γριά, τριγυρνούσε, για να βρει την κόρη της που την είχε αρπάξει ο Πλούτωνας. Συστήθηκε με το όνομα Δηώ και εκείνες της πρότειναν να τις ακολουθήσει στο παλάτι και εκεί να αναλάβει να μεγαλώσει τον μικρό τους αδελφό. Η θεά δέχτηκε, συνάντησε τη Μετάνειρα που βαστούσε το παιδί, δέχτηκε τις περιποιήσεις της έμπιστης Ιάμβης και ανέλαβε τη φροντίδα του παιδιού. Και ο Δημοφώντας μεγάλωνε και άνθιζε με τρόπο που προκαλούσε τον θαυμασμό των γονιών του, που βέβαια δεν ήξεραν ότι η παραμάνα του παιδιού ήταν θεά, η οποία ήθελε να κάνει όλα εκείνα τα τεχνάσματα που θα έκαμνε έναν θνητό αθάνατο:
Μεγάλωνε όμοιος με θεό δίχως να τρώει στάρι
ούτε και που βύζαξε το μητρικό το γάλα
μα η Δήμητρα τον άλειβε σα γιο θεού μ' αμβροσία.
Γλυκά πάνω του φύσαγε βαστώντας τον στον κόρφο
τη νύχτα όμως σαν δαυλό στο πυρ έκρυβε μέσα
κρυφά απ' τους προσφιλείς γονιούς που το 'χαν μέγα θαύμα
πώς έθαλλε και φούντωνε τέλειος θεός να μοιάζει.
(Ομ. Ύμν. 235-241)
Όμως, ένα βράδυ η Μετάνειρα, τυχαία ή επειδή παραφύλαξε, είδε το παιδί στη φωτιά και φοβισμένη έβαλε τις φωνές (κατά άλλους αυτό το έκανε η τροφός του Δημοφώντα Πραξιθέα, που όμως θεωρείται και ένα άλλο όνομα της Μετάνειρας. Τότε η Δήμητρα σταμάτησε τη διαδικασία, αποκάλυψε την ταυτότητά της -η Δήμητρα είμαι, η πολυτιμημένη-, πήρε τη πανέμορφη μορφή της και ζήτησε να της κτίσουν ναό στην Ελευσίνα και να τηρήσουν οι Ελευσίνιοι τις τελετές που θα τους υποδείκνυε:
Εμπρός λοιπόν,
σάμπας ο λαός μέγα ναό σε μένανε να χτίσει
βωμό μπροστά, απ' την πόλη εκτός και τα ψηλά τα τείχη
πάνω απ' την Καλλ?χορη πηγή στο λόφο που δεσπόζει.
Τις τελετές που η ίδια εγώ θε να σας υποδείξω
μ' ευλάβεια τηρώντας στο εξής το νου μου εξευμενίστε".
(Ομ. Ύμν. 270-275)
Οι γυναίκες του παλατιού αποκάλυψαν στον Κελεό την ταυτότητα της γυναίκας που υπήρξε παραμάνα του παιδιού του και ότι η θεά ζήτησε ναό και τελετές προς τιμή της. Και τότε ο Κελεός:
Κι αυτός αφού συνάθροισε όλο το λαό από γύρω
πλούσιο ναό στην καλλίκομη Δ?μητρα βάνει να χτίσουν
μα και βωμό στο ύψωμα πάνω που προεξέχει.
299 Ευθύς όλοι επείστηκαν τα λόγια του σαν άκουσαν
κι όπως αυτός επρόσταξε τον τοίχο οικοδομήσαν.
Ψήλωνε έτσι ο ναός με της θεάς την ορμήνεια.
(Ομ. Ύμν. 296-301)
Ο Δημοφώντας έμεινε θνητός αλλά η θεά δεν ξέχασε τη φιλοξενία της οικογένειας? δίδαξε στον Κελεό και στους άλλους άρχοντες της πόλης τα μυστήριά της, τα οποία οι μυημένοι δεν αποκάλυπταν, και επέλεξε τον Κελεό για πρώτο ιερέα της.
Ως πατέρας του Κελεού αναφέρεται και ο Ράρος, και ακόμη ότι ο Τριπτόλεμος, ο πρώτος που έσπειρε ήμερους καρπούς, ήταν αδελφός του ή γιος του από τη Μετάνειρα ή από τη Μούσα Πολύμνια, ενώ άλλοι του δίνουν για κόρες τη Παμμερόπη, τη Διογένεια και τη Σαισάρα. Όταν πέθανε, η Δήμητρα θρήνησε τον θάνατό του, όμως συμπαραστάθηκε στη Μετάνειρα και τον Τριπτόλεμο με λόγους παρηγορητικούς (Νόνν. 19.87-90). Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Κελεός ήταν ο πρώτος που συγκάλεσε σύνοδο επιφανών ανδρών και την ονόμασε πρυτανείον (Ηθ. 667D).