Lectio Quinta Decima

ΜΑΘΗΜΑ  XV (15o)

I.                  Κείμενο – ΤΑ ΗΘΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Η ρωμαϊκή ιστορική σκέψη είναι ρωμαιοκεντρική και εθνικιστική. Οι αναφορές στους ξένους λαούς —με εξαίρεση τους Έλληνες— γίνονται συνήθως με αφορμή τις σχέσεις της Ρώμης μαζί τους στα διάφορα στάδια της δημιουργίας της αυτοκρατορίας. Η στάση των Ρωμαίων απέναντι στους «βαρβάρους» περιέχει στοιχεία περιέργειας, θαυμασμού και περιφρόνησης· όταν πια η αυτοκρατορία είναι έτοιμη να καταρρεύσει —4ος και 5ος αιώνας μ.Χ.— τα συναισθήματα τους κάτω από την απειλή εξελίσσονται σε μίσος. Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τους Γερμανούς μας δίνει ο Καίσαρας στο βιβλίο του «De bello Gallico», με αφορμή τις πολεμικές επιχειρήσεις των Ρωμαίων εναντίον τους. 150 χρόνια αργότερα ο ιστορικός Τάκιτος ασχολείται μαζί τους σε μια μονογραφία του με τον τίτλο Germania (Γερμανία)· στις περιγραφές των ηθών των Γερμανών από τον ιστορικό αυτό διακρίνουμε στοιχεία νοσταλγίας για τα παλιότερα αυστηρά ρωμαϊκά ήθη· σημαντική είναι επίσης η ομολογία του πως οι διαμάχες ανάμεσα στα γερμανικά φύλα αποτελούν πια την ουσιαστική θωράκιση της αυτοκρατορίας απέναντι τους. Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από τον Καίσαρα.

Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agricultūrae; lacte, caseo et carne nutriuntur*. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur*. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur* cum vitae necisque potestāte. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur*:  ephippiōrum usus res turpis et iners habētur*. Vinum a mercatoribus se importāri* non sinunt, quod eā rē, ut arbitrantur*, remollescunt homines atque effeminantur*.

II.               Μετάφραση

Όλη η ζωή των Γερμανών περιορίζεται στο κυνήγι και στις στρατιωτικές ασχολίες. Οι Γερμανοί δεν ασχολούνται με τη γεωργία· τρέφονται με γάλα, τυρί και κρέας. Σε πάρα πολύ παγωμένους τόπους φορούν μόνο δέρματα και πλένονται σε ποτάμια. Κάθε φορά που η χώρα κάνει πόλεμο, εκλέγονται άρχοντες με εξουσία ζωής και θανάτου. Στις ιππομαχίες συχνά πηδάνε κάτω απ' τα άλογα και μάχονται πεζοί· η χρήση της σέλας θεωρείται ντροπή και μαλθακότητα. Δεν επιτρέπουν στους εμπόρους να εισάγουν κρασί στη χώρα τους, γιατί εξαιτίας του, όπως πιστεύουν, οι άνθρωποι γίνονται μαλθακοί και εκθηλύνονται.

III.           ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

i.  Να συμπληρωθούν οι παθητικοί τύποι των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση. Προσοχή στον τονισμό!

• Nos lacte et carne nutrimur

• Vos in fluminibus lavamini

• Ego e somno excitor

• Tu a servo interrogaris

• Miles Romanus pedibus proeliatur

ii.  Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική και να δηλωθεί το ποιητικό αίτιο π.χ.

• Fortuna adversa a poeta deploratur.

• Pontus (a) ventis turbatur.

• Pericula a Romanis propulsantur.

• Legiones a Caesare in hibernis conlocantur.

• Alba Longa ab lulo munitur.

 iii.  Να χρησιμοποιηθεί το παθητικό απαρέμφατο στη θέση του ενεργητικού και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές.

• Germani a mercatoribus vinum ad se importari non sinunt.

• Caesar a militibus arma in castra importari iubet.

• Caesar a militibus castra muniri vetat.

Στα δύο τελευταία παραδείγματα το ποιητικό αίτιο μπορεί να παραλειφθεί ως αυτονόητο, επειδή πρόκειται για στρατιωτική διαταγή και ξέρουμε ότι απευθύνεται σε στρατιώτες

 iv.   Να μεταφραστεί στα λατινικά η πρόταση.

• Όταν οι Γερμανοί πηδούν από τα άλογα, πολεμούν γενναία (fortiter)

• Cum Germani ex equis desiliunt, fortiter poeliantur.