Πορτογάλος πρίγκιπας, γιος του βασιλιά Ιωάννη Α΄. Υπήρξε ο οργανωτής και ο κύριος οικονομικός υποστηρικτής των μεγάλων εξερευνήσεων που επιχείρησαν οι Πορτογάλοι, από το 1419 έως τον θάνατό του, το 1460.

Ο Ερρίκος πήρε μέρος για πρώτη φορά σε θαλάσσιες πολεμικές επιχειρήσεις, σε ηλικία 21 ετών, συμμετέχοντας, από επιτελική θέση, σε μια μεγάλη εκστρατεία που οργάνωσαν οι Πορτογάλοι εναντίον των Μαυριτανών. Ο πατέρας του Ιωάννης Α΄ αποφάσισε να επιτεθεί στη Θέουτα, ένα πλούσιο μαυριτανικό λιμάνι στο Μαρόκο, που φρουρούσε την αφρικανική ακτή των στενών του Γιβραλτάρ. Ανέθεσε, λοιπόν, στο γιο του Ερρίκο το καθήκον να οργανώσει τη ναυπήγηση, τον εξοπλισμό και την επάνδρωση ενός πολεμικού στόλου 200 πλοίων. Με αυτόν τον τρόπο ο Ερρίκος απόκτησε προσωπική εμπειρία στην οργάνωση μεγάλης κλίμακας ναυτικών επιχειρήσεων. Όταν τελικά ο πορτογαλικός στόλος απέπλευσε, το 1415, η Θέουτα έπεσε στα χέρια των Πορτογάλων σε μια μέρα.

Οι ικανότητες που έδειξε ο Ερρίκος έκαναν τον πατέρα του να του αναθέσει, μετά την επιστροφή από την εκστρατεία στη Θέουτα, τη διοίκηση της Αλγκάβρε, της νοτιότερης επαρχίας της Πορτογαλίας. Εκεί, στην πόλη Σάγκρες, ο Ερρίκος ίδρυσε και διηύθυνε μια ναυτική σχολή στην οποία συγκέντρωσε γεωγράφους, χαρτογράφους, αστρονόμους και μαθηματικούς. Στη σχολή του Σάγκρες εκπαιδεύονταν κυβερνήτες και πληρώματα που θα έπαιρναν μέρος σε ναυτικές εξερευνήσεις. Κύριοι σκοποί του Ερρίκου ήταν η χαρτογράφηση της δυτικής Αφρικής, νότια της Σαχάρας, καθώς και η ανεύρεση ενός νέου δρόμου για τις Ινδίες και την Κίνα.

Τα πρώτα ταξίδια είχαν περισσότερο τη μορφή αναγνωριστικών αποστολών μέχρι τη Μαδέρα και τα Κανάρια Νησιά, περιοχές που ήταν γνωστές, αρκετά χρόνια πριν.

Καθώς οι ναυτικοί του ταξίδευαν με ολοένα και πιο βελτιωμένα πλοία, ο Ερρίκος αποφάσισε, το 1433, να οργανώσει μια αποστολή που θα προχωρούσε πέρα από το ακρωτήριο Μποζαντόρ, μια χερσόνησο κάπου 30 χιλιόμετρα νότια των Καναρίων, που ήταν, τότε, το όριο του γνωστού κόσμου. Μετά από κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες, οι Πορτογάλοι ναυτικοί παρέκαμψαν το ακρωτήριο Μποζαντόρ και αποβιβάστηκαν 150 χιλιόμετρα νοτιότερα. Το ταξίδι αποδείχθηκε πολύ εύκολο. Το φράγμα του ακρωτηρίου Μποζαντόρ ήταν, τελικά, περισσότερο ψυχολογικό παρά πραγματικό. (βλ. πηγή 1)

Τώρα τίποτα πια δεν μπορούσε να σταματήσει τις εξερευνήσεις. Παρακινούμενοι από τον Ερρίκο, τολμηροί πλοίαρχοι συναγωνίζονταν ποιος θα ταξιδέψει νοτιότερα στη δυτική ακτή της Αφρικής.

Σύντομα αποδείχθηκε ότι οι εξερευνήσεις στη δυτική Αφρική θα μπορούσαν να αποφέρουν και σημαντικά οικονομικά οφέλη. Σε ένα από τα ταξίδια, οι Πορτογάλοι ναυτικοί εντόπισαν φώκιες –«θαλάσσιους λύκους» τις ονόμασαν– που τις σκότωσαν και τις έγδαραν. Τα δέρματα φώκιας ήταν το πρώτο εμπορικό φορτίο που έφτασε στην Πορτογαλία από τη δυτική Αφρική.

Λίγα χρόνια αργότερα, μια άλλη αποστολή επέστρεψε στην Πορτογαλία με ένα πιο αμαρτωλό φορτίο: δώδεκα Αφρικανούς σκλάβους (βλ. πηγή 2). Για τον Ερρίκο, οι αιχμάλωτοι ήταν μια καλή πηγή πληροφοριών, αλλά πολλοί είδαν σε αυτούς την ευκαιρία για μεγάλα κέρδη: χρησιμοποιούμενοι ως δούλοι, οι Αφρικανοί μπορούσαν να καλύψουν την έλλειψη εργατικών χεριών που ουσιαστικά είχε παραλύσει την Πορτογαλία μετά την καταστροφική θεομηνία του προηγούμενου αιώνα, τη γνωστή ως Μαύρο Θάνατο. Πράγματι, ο αριθμός δούλων που έφταναν από την Αφρική στην Πορτογαλία άρχισε να αυξάνεται. Έτσι, το δουλεμπόριο αποτέλεσε ένα από τα βασικά στοιχεία της εσωτερικής και αυτοκρατορικής οικονομίας της Πορτογαλίας στους επόμενους τέσσερις αιώνες.

Κατά την επόμενη δεκαετία, οι εξερευνήσεις των Πορτογάλων συνεχίστηκαν, ακόμη νοτιότερα. Έτσι, όταν πέθανε ο πρίγκιπας Ερρίκος, το 1460, η ακτή της δυτικής Αφρικής είχε χαρτογραφηθεί ως τη Σιέρρα Λεόνε. Μετά τον θάνατό του, δόθηκε στον Ερρίκο η επωνυμία ‘Θαλασσοπόρος’, παρ’ ότι ο ίδιος δεν έλαβε μέρος σε μεγάλα εξερευνητικά ταξίδια, γιατί ασχολήθηκε, πιο συστηματικά από οποιονδήποτε άλλο στην εποχή του, με την οργάνωση και την οικονομική ενίσχυση των εξερευνήσεων.