Ήρων Αλεξανδρεύς

 

 

 

 

Ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς ήταν μηχανικός και γεωμέτρης. Έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου περίπου τον 1ο π.Χ. ή 1ο μ.Χ αιώνα. Η πιο διάσημη εφεύρεση του είναι η αιολόσφαιρα ή ατμοστρόβιλος, η πρώτη ατμομηχανή στην ιστορία. Υπήρξε διευθυντής της περίφημης Ανώτατης Τεχνικής Σχολής της Αλεξάνδρειας, το πρώτο πολυτεχνείο που είχε ιδρυθεί στο Μουσείο για μηχανικούς. Λέγεται ότι ακολουθούσε την θεωρία των ατόμων και τη Μηχανική Σύνταξη του Φίλωνα. Ιδέες του Κτησιβίου ήταν βάση για κάποια από τα έργα του. Ήταν γνωστός και ως Ήρων ο Κτησιβίου (ως μαθητής, πιθανότατα, του μεγάλου μαθηματικού και εφευρέτη Κτησιβίου), και Ήρων ο Μηχανικός.

 

Το τεράστιο έργο του αποτελείται από 16 πραγματείες. Από αυτές έχουν διασωθεί ολόκληρες οι δέκα, οι τρεις είναι αποσπασματικές και τρεις δεν διασώθηκαν. Μεγάλο μέρος του έργου του, κυρίως της Αυτοματοποιητικής που αποτελείται από 39 χειρόγραφα και διασώθηκε ολόκληρο κατά τα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια, αξιοποιήθηκε από τους Άραβες αλλά και από τους μηχανικούς του μεσαίωνα στην Ευρώπη και μεταφράστηκε στα αραβικά, τα ιταλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά. Επίσης έγιναν πολλές προσπάθειες να κατασκευαστούν αυτόματα θέατρα με βάση τα σχέδια του Ήρωνα πάνω στην Αυτοματοποιητική.

 

Η σημαντικότερη ίσως συμβολή του Ήρωνα στην επιστήμη είναι το έργο του «Πνευματικά», που αφορά στις εφαρμογές της ενέργειας του ατμού. Γενικά σε όλο το έργο των «Πνευματικών» περιγράφονται διάφορες μηχανές αλλά και πιο σύνθετα συστήματα, τα οποία κινούνται με την πίεση νερού, ατμού και αέρα. Στα «Πνευματικά» ο Ήρωνας περιγράφει 80 κατασκευές, στην πλειοψηφία τους διακοσμητικές. Μερικά παραδείγματα αυτών των αυτόματων μηχανισμών είναι: η αυτόματη σπονδή, οι αυτόματες πύλες ναού, η ύδραυλις, το γνωστό μουσικό όργανο, υπολείμματα του οποίου έχουν βρεθεί, η σφαίρα του Αιόλου, που είναι ο πρόδρομος της ατμομηχανής, η αυτόματη κρήνη. Επίσης αξίζει να αναφέρουμε τα κλειστά συστήματα ελέγχου, τα οποία ρύθμιζαν αυτόματα τη λειτουργία τους, όπως είναι : ο αυτόματος έλεγχος στάθμης υγρού, ο αυτόματος έλεγχος ροής υγρού, ο αυτόματος έλεγχος βάρους. Άλλο σημαντικό έργο του είναι η «Διόπτρα», που αναφέρεται στη γεωδαισία και είναι ίσως από τα τελειότερα στο είδος του. Η Αυτοματοποιητική είναι το αρχαιότερο κείμενο στο οποίο περιγράφονται αυτόματα μηχανικά συστήματα τα οποία μπορούν να εκτελέσουν προγραμματισμένες κινήσεις.

 

Άλλα σημαντικά έργα του Ήρωνα είναι: Μηχανικά, Κατοπτρικά, Μετρικά, Χειροβαλλίστρας κατασκευή και συμμετρία, Βελοποιικά, Περί Όρων και Γεωπονικά.

 

 

 

Πηγή: Ήρων ο Αλεξανδρεύς - biographies.nea-acropoli.gr