Μαυροπίνακας

Πώς μπορεί ένα πέτρωμα να ενώσει λαούς και θρησκείες;

«Τι συνδέει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, το Top Capi, το ανάκτορο του Καρλομάγνου στην Γερμανία, τον Άγιο Βιτάλιο της Ραβένα στην Ιταλία, το Dome of the Rock της Ιερουσαλήμ, την εκκλησία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, το τζαμί της Κόρδοβα, τον καθεδρικό ναό Westminster του Λονδίνου, το μέγα τέμενος Kairouan της Τυνησίας, την Αχειροποίητο, τα ανάκτορα του Γαλερίου και τον Άγιο Δημήτριο της Θεσσαλονίκης;».

Αυτό είναι το ερώτημα που συχνά θέτει στις διαλέξεις του, ο αναπληρωτής καθηγητής Κοιτασματολογίας- Γεωχημείας του ΑΠΘ, Βασίλειος Μέλφος, ο οποίος έχει ασχοληθεί και αναδείξει με δημοσιεύσεις και διαλέξεις τον πράσινο θεσσαλικό λίθο, πέτρωμα πολύ φημισμένο στα ρωμαϊκά χρόνια, το οποίο στόλισε όλα αυτά τα εκπληκτικά μνημεία, σημεία παγκόσμιας κληρονομιάς γνωστά σε όλο τον κόσμο.

Μόλις 12 χιλιόμετρα από τη Λάρισα στο δρόμο προς το Συκούριο, υψώνεται ο λόφος της Χασάμπαλης με το ύψωμα «Γεντίκι», που χωρίζει την πεδιάδα της Λάρισας από την κλειστή πεδιάδα του Συκουρίου.

Ο πράσινος θεσσαλικός λίθος είναι ένα πέτρωμα που ονομάζεται οφιτασβεστίτης: Λατυποπαγές πέτρωμα που αποτελείται από ασβεστίτη και σερμπεντινίτη. Δημιουργήθηκε πριν από 70-80 εκατ. χρόνια στο βυθό της Τηθύος απ’ όπου και αναδύθηκε.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο πέτρωμα παγκοσμίως.

 Στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί επίσης στην Αγία Σοφία, στο Επταπύργιο, στη Ροτόντα (βαπτιστήριο), στη Ρωμαϊκή Αγορά, στη μονή Βλατάδων (Θεσσαλονίκης), σε τρεις μονές του Αγίου Όρους, στο τζαμί Οσμάν Σαχ (Τρικάλων), στους Φιλίππους (Καβάλας), στον Άγιο Αχίλλειο (Λάρισας) και αλλού.

Κατά τα Βυζαντινά χρόνια (5^ος έως 10^ος αι μ.Χ.) ο Θεσσαλικός λίθος γνώρισε την αποθέωση με τις σημαντικότερες και εντυπωσιακότερες εφαρμογές του να τις βρίσκουμε στο πιο μεγαλειώδες μνημείο της Ορθόδοξης χριστιανικής πίστης, στο μεγαλοπρεπή Ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό από όλα είναι οι πράσινοι κίονες, με ύψος που φθάνει έως 8,75 m, που κοσμούν αλλά και στηρίζουν αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα. 

Το πέτρωμα αυτό ήταν ένα από τα ακριβότερα πετρώματα εκείνη την εποχή λόγω της σπανιότητάς του αλλά και της σκληρότητάς του.

Στα σύγχρονα χρόνια η εξόρυξη συνεχίστηκε από δύο λατομεία του Σκούταρη και του Τσάλμα στα οποία εργάστηκαν ως λατόμοι οι κάτοικοι των γύρω χωριών, οι οποίοι μαρτυρούν την επίπονη προσπάθεια που απαιτείται για την εξόρυξη του λίθου.