Nένα Ι. Κοκκινάκη

«Το Μυθιστόρημα του Γιώργου Σεφέρη και οι Προσανατολισμοί του Οδυσσέα Ελύτη: δραματικότητα και λυρικότητα στις απαρχές του ελληνικού μοντερνισμού».

Σε ομιλία του στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στις 16 Απριλίου 1964, ένα χρόνο πριν αναγορευθεί επίτιμος - διδάκτωρ του Πανεπιστημίου, ο Γιώργος Σεφέρης δήλωνε ότι «δουλειά του ποιητή είναι να κυριαρχήσει τη γλώσσα που του δίνουμε εμείς και να την κάνει να μιλήσει στην υψηλότερη δυνατή ένταση, έστω και αν δεν μπορεί να απομακρυνθεί χωρίς κίνδυνο, από την κοινή χρήση που κάνει τη γλώσσα φορέα συναισθημάτων». Και συνεχίζει: «Κι αν η γλώσσα είναι τόσο φθαρμένη, ώστε να μην μπορεί να σηκώσει ένταση, αυτό θα πει πως η κοινωνία είναι φθαρμένη και δεν μπορεί να θρέψει ποιητές».

Ο ποιητής ήδη από το 1939 είχε δηλώσει: «ο στερνός σκοπός του ποιητή δεν είναι να περιγράφει τα πράγματα αλλά να τα δημιουργεί ονομάζοντάς τα», ενώ σε μεταγενέστερο δοκίμιό του αναπτύσσοντας την ίδια ιδέα γράφει: «το ακραίο όριο όπου τείνει ο ποιητής είναι να μπορέσει να πει “γεννηθήτω φως” και να γίνει φως».

Με την πεποίθηση ότι ο ποιητής «σαν άνθρωπος που μοιράζεται μια κοινωνία, έχει το χρέος να επισημαίνει και να καταδικάζει κάθε εστία φθοράς της γλώσσας του», ο Σεφέρης, όπως νωρίτερα ο Σολωμός, ο Κάλβος, ο Παλαμάς και όπως αργότερα ο Ελύτης, αναμετρήθηκε με τις ιδέες, τις λογοτεχνικές (ποιητικές) τεχνικές και τα οράματα των κινημάτων που επηρέασαν όλες τις ευρωπαϊκές λογοτεχνίες των δύο τελευταίων αιώνων και συγκεκριμένα του συμβολισμού, του νεοκλασικισμού, του ρομαντισμού, του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού.

«Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε (...)», θα δηλώσει αργότερα (1979) ο Οδυσσέας Ελύτης μιλώντας για τον «αδιάκοπο καθαρμό των αισθήσεων», ενώ σε μια άλλη του πρόταση ξεκαθαρίζεται ότι ο προσωπικός του παράδεισος «είναι σπαρμένος με δέντρα λέξεων που τ’ ασημώνει ο άνεμος καθώς λεύκες από ανθρώπους που βλέπουν να επαναστρέφει επάνω τους το δίκιο που τους είχε αφαιρεθεί και από πουλιά που ακόμα και μέσα στην αλήθεια του θανάτου επιμένουν να κελαϊδούν ελληνικά (....)».

Για να διαβάσετε τη συνέχεια πατήστε εδώ.

Πηγή: Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών