"ο χωριάτικος γάμος"
"ο πόλεμος του καρναβαλιού με τη Σαρακοστή"Πέτερ Μπρέγκελ
Ο ζωγράφος Πέτερ
Μπρέγκελ γεννήθηκε περί το 1525∙ έζησε στην περιοχή της Φλάνδρας του Βελγίου στην πιο ταραγμένη ιστορική
περίοδο για τη χώρα του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, που ήταν και τα πιο
παραγωγικά για την τέχνη του, δεν έβλεπε παρά σκηνές βίας και λεηλασίας, ενώ ενώ
παντού κυριαρχούσε η φτώχεια, η πείνα και η αρρώστια.
Η χώρα υπέφερε από τη σύγκρουση μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας
(1556-1559), από τη Μεταρρύθμιση και από την εξέγερση των Κάτω Χωρών
(Βελγίου-Ολλανδίας) για την ανεξαρτησία.
Ταξίδεψε στη Γαλλία και στην Ιταλία και μελέτησε τη ζωγραφική των χωρών αυτών. Το ταξίδι στη Ρώμη άλλωστε ήταν για τους καλλιτέχνες της εποχής απαραίτητο συμπλήρωμα της επιμόρφωσής τους στην τέχνη.
Οι συμπατριώτες του τον αποκαλούσαν "ο Αστείος" ή "ο Κωμικός", ενώ στη σύγχρονη εποχή οι μελετητές του τον ονόμασαν "ο Μπρέγκελ των χωρικών" ή "ο Αγρότης".
"ο χωριάτικος γάμος"
"ο πόλεμος του καρναβαλιού με τη Σαρακοστή"
"οι τυφλοί"
"η
χώρα της ευδαιμονίας" 
"χορός χωρικών"
"παροιμίες"
"παιδικά παιγνίδια"
Με τη σειρά πινάκων με θέμα τις εποχές ο Μπρέγκελ συνεχίζει μια ευρωπαϊκή παράδοση απεικόνισης των εποχών σε σχέση με τις δραστηριότητες, την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων και σύμφωνα με το ζωδιακό κύκλο.
"χιονισμένο τοπίο"
"Οι κυνηγοί το χειμώνα" ή "Ο Ιανουάριος"
"Ο γυρισμός του κοπαδιού" ή "Ο Νοέμβριος"
"Η σκοτεινή μέρα ή ο Φεβρουάριος"
"Ο θερισμός"
Δουλεύοντας δίπλα στον Ιερώνυμο Κοκ, παλιό ζωγράφο και έμπορο χαρακτικών, δημιούργησε πολλά έργα χαρακτικής γεμάτα συμβολισμούς και αλληγορίες, όπως τα παρακάτω (ενδεικτικά):
"Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό"
"Ο Αλχημιστής"
Επηρεάστηκε από το συμπατριώτη του Ιερώνυμο Μπος, ειδικά στα χαρακτικά του και στους πρώτους πίνακές του. Έχει κατά κάποιο τρόπο επηρεαστεί και αυτός από τις μεσαιωνικές ιδέες.
"Η μανιασμένη Ρίτα"
"Η πτώση των επαναστατημένων αγγέλων"
"Ο θρίαμβος του θανάτου"
Όμως μπορούμε να εντοπίσουμε σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις αντιλήψεις των δύο ζωγράφων. Ο εφιαλτικός και απειλητικός κόσμος του Μπος έχει απλοποιηθεί, είναι πιο ξεκάθαρος και συγκεκριμένος στον Μπρέγκελ. Άλλωστε η φαντασία στα έργα του, η αίσθηση του ανθρώπινου και το ενδιαφέρον για τους απλούς ανθρώπους, η γνώση των κλασικών θεμάτων, δείχνουν πως ο Μπρέγκελ είχε επηρεαστεί από το πνεύμα του Ανθρωπισμού της Αναγέννησης.
"...Με τις ρίζες του στο μυστηριώδη Μεσαίωνα, ο Μπρέγκελ έζησε τη μεγάλη εμπειρία του ταξιδιού στην Ιταλία∙ γνώρισε τον κόσμο της αμαρτίας και της αρετής, των εορτών και των εποχών∙ πλησίασε τα θέματα της ανθρώπινης ζωής, της ανώνυμης και απέραντης σε ποικιλία, μέσα από τα επεισόδια της Αγίας Γραφής. Στα τελευταία του έργα κατόρθωσε να δείξει σε όλη την απέραντη θλίψη της την περιπλάνηση του ανθρώπου, που ψάχνει να βρει το δρόμο του. Το κωμικό και το "γραφικό" στοιχείο που πιστέψαμε πως βλέπαμε στα έργα του εξαφανίστηκε. Κοιτάζοντας την Αυτοπροσωπογραφία της Συλλογής Αλμπερτίνα της Βιέννης καταλαβαίνουμε πως αυτός ο άνθρωπος, ο βαθιά απαισιόδοξος, που το πρόσωπό του δεν έχει τίποτα κοινό με τις φυσιογνωμίες που ζωγράφισε αλλού, είναι ένας από τους πιο μεγάλους Ευρωπαίους ζωγράφους."
Άλντους Χάξλεϋ, "Ένας ανθρωπολόγος και κοινωνικός φιλόσοφος", μετάφρ. από τα Γαλλικά Π. Καϊτατζής, ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ, Από την Αναγέννηση στον Γκρέκο, εκδ. ΜΕΛΙΣΣΑ, Αθήνα 19772
Η αυτοπροσωπογραφία
Η τέχνη της Αναγέννησης (ζωγραφική-γλυπτική)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.artchive.com/artchive/ftptoc/rubens_ext.html
Χιού Χόνορ – Τζον Φλέμινγκ, Ιστορία της τέχνης, μετάφρ. Ανδρέας Παππάς, Υποδομή, Αθήνα 1991
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ, εκδ. ΜΕΛΙΣΣΑ, (σειρά), Αθήνα 19772
Χαλούλος Παναγιώτης
22/08/2023