ΜΑθ

36

quo

facilius

divitias

contemnere

posset.

Τελική Επιρρ. Προσδ.Σκοπού

Εισάγεται με τον τελικό σύνδ. : quo.(ακολουθεί συγκριτικός βαθμός επιρρήματος). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως όλες οι τελικές), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου.

cum

ad  eum

magnum  pondus

auri  publice

missum

attulissent,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Υπερσυντέλικου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

ut

eo

uteretur,

Τελική Επιρρ. Προσδ.Σκοπού

Εισάγεται με τον τελικό σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως όλες οι τελικές), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου.

ne

dicam

Τελική, παρενθετική Επιρρ. Προσδ.Σκοπού

Εισάγεται με τον τελικό σύνδ. : ne. (αρνητική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως όλες οι τελικές), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου.

37

ut

...

salvi

esse

nequeamus.

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ.σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : in eum locum

nisi

qui  deus

vel  casus

aliqui

subvenerit,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθ. σύνδ.: nisi. Εκφέρεται με Υποτακτική λόγω πλαγίου λόγου. Εξαρτ.Υποθ. Λόγος α΄ είδους (ανοικτή υπόθεση στο μέλλον) με απόδοση τη συμπερ. πρ. ut...nequeamus. E.Λ. Υ: nisi...subvenerit (ορ.Σ.Μ) Α: nequimus (μελλοντικός Ενεστ.)

ut

veni

ad

urbem,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : ut. Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη), χρ. Παρακειμένου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

quae

ad

concordiam

pertinerent;

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quae. Εκφέρεται με Υποτακτική (περιεχόμενο δυνατό ή ενδεχόμενο), χρόνου Παρατατικού, εξαρτ. από ρ. ιστορικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Όρος αναφοράς : omnia

ut

pugnare

cuperent,

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ.σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tantus

etsi  ego

clamabam

nihil  esse

bello civili

miserius.

Εναντιωματική Επιρρ. Προσδ.Εναντίωσης

Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο : etsi. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματική κατάσταση παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κ. πρ.).

ut,

...

necessitate

esse

cogantur.

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ.σύνδ. : ut, (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου.

etiamsi

natura

tales

non

sint

Παραχωρητική Επιρρ. Προσδ.Παραχώρησης

Εισάγεται με τον παραχωρητικό σύνδεσμο : etiamsi. Εκφέρεται με Υποτακτική (υποθετική κατάσταση που δεν αναιρεί το περιεχόμενο της κ. πρ.), χρ. Ενεστώτα. Εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρ. εκφράζει σύγχρονο.

ut

non

solum

ea

fiant,

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ.σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tales

quae

velit

victor,

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quae. Εκφέρεται με Υποτακτική (έλξη από προηγούμενη Υποτακτική), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Όρος αναφοράς : ea

sed

etiam

ut

victor

obsequatur

iis,

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ. σύνδ.: ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρόνου. Συνδέεται παρατακτικά με την προγούμενη συμπ.(non solum..sed etiam)

quorum

auxilio

victoria

parta sit.

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quorum. Εκφέρεται με Υποτακτική (έλξη από άλλη Υποτακτική), χρ. Παρακειμένου, εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρ. Εκφράζει προτερόχρονο. Όρος αναφοράς : iis

38

dum

more prisco

omen  nuptiale

petit

filiae

sororis,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : dum. Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη), χρ. Ενεστώτα, ανεξάρτητα από το χρ. της κύριας πρ. (Λατινισμός) Εκφράζει σύγχρονο (συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει άλλη πράξη)

dum

aliqua

vox

congruens

proposito

audéretur.

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό. σύνδ. : dum. Εκφέρεται με Υποτακτική, (η πράξη περιγράφεται ως προσδοκία ή επιδίωξη), χρ. Παρατατικού, γιατί το ρ. εξάρτησης είναι ιστορικού χρ. Εκφράζει το υστερόχρονο.

ut

sibi

paulisper

loco

cederet.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό .σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εξαρτάται από το rogavit ως :Αντικείμενο

quam

metellus

...

multum

amavit;

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quam. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : Caecilia

dum

vixit,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό. σύνδ. : dum. Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη), Εκφράζει το σύγχρονο (παράλληλη διάρκεια).

40

ut

C. Marius

quam

celerrime

hostis

iudicaretur.

Τελική Επιρρ. Προσδ.Σκοπού

Εισάγεται με τον τελικό σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως όλες οι τελικές), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου.

cum

Sulla

minitans

ei

instaret,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Παρατατικού. Εκφράζει το σύγχρονο.

"Licet

mihi

ostendas

agmina

militum,

Παραχωρητική Επιρρ. Προσδ.Παραχώρησης

Εισάγεται με τον παραχωρητικό σύνδεσμο : Licet. Εκφέρεται με Υποτακτική (υποθετική κατάσταση που δεν αναιρεί το περιεχόμενο της κ. πρ.), χρ. Ενεστώτα. Εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρ. Εκφράζει Σύγχρονο. Στην κύρια πρ. υπάρχει το tamen.

quibus

curiam

circumsedisti;

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quibus. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : agmina (ή militum)

licet

mortem

miniteris,

Παραχωρητική

Εισάγεται με τον παραχωρητικό σύνδεσμο : licet. Εκφέρεται με Υποτακτική (υποθετική κατάσταση που δεν αναιρεί το περιεχόμενο της κ. πρ.), χρ. Ενεστώτα. Εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρ. Εκφράζει Σύγχρονο. Στην κύρια πρ. υπάρχει το tamen.

Etsi

senex

et

corpore

infirmo

sum

Εναντιωματική Επιρρ. Προσδ. εναντίωσης

Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο : Etsi. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματική κατάσταση παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κ. πρ.). Στην κύρια πρ. υπάρχει το tamen.

41

qui

primi

coluisse

Italiam

dicuntur,

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : qui. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : Sicanorum aut Pelasgorum

proinde quasi

cum

matre

Evandri

nunc

loquaris,

Υποθετική Παραβολική Επιρρ. Προσδ.Σύγκρισης

Εισάγεται με τον παραβ.σύνδ. : proinde quasi. Εκφέρεται με Υποτακτική, (η σύγκριση αφορά υποθετική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου.

quod

neminem

scire

atque

intellegere

vis,

Αιτιολογική επιρρρ.  Επιρρ. Προσδ.Αιτίας

Εισάγεται με το αιτιολογ.σύνδ. : quod. Εκφέρεται με Οριστική, (αιτιολογία αντικειμενικά αποδεκτή).

quae

dicas.

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quae. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το scire/intellere ως :Αντικείμενο

ut

consequaris,

Τελική Επιρρ. Προσδ.Σκοπού

Εισάγεται με τον τελικό σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως όλες οι τελικές), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου.

quod

vis?

Αναφορική Ουσιαστιστική Αντικείμενο

(άλλη εκδοχή : προσδιοριστική στο ενν. id)

quod

honesta

et bona

et  modesta

sit.

Αιτιολογική επιρρρ. Επιρρ. Προσδ.Αιτίας

Εισάγεται με το αιτιολογ. σύνδ. : quod. Εκφέρεται με Υποτακτική, (αιτιολογία Υποκειμενική), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξατράται από ρ. αρκτικού χρ. Εκφράζει το σύγχρονο.

ut

viri

antiqui

(vivebant),

Απλή Παραβολική Επιρρ. Προσδ.Σύγκρισης

Εισάγεται με τον παραβ.συνδ. : ut. Εκφέρεται με Οριστική, (η σύγκριση αφορά καταστάσεις πραγματικές). Εκφράζει τρόπο. Δείκτης στην Κ.Π : sic

ut

viri

aetatis

nostrae

(loquuntur)

Απλή Παραβολική Επιρρ. Προσδ.Σύγκρισης

Εισάγεται με τον παραβ.συνδ. : ut. Εκφέρεται με Οριστική, (η σύγκριση αφορά καταστάσεις πραγματικές). Εκφράζει τρόπο. Δείκτης στην Κ.Π : sic

quod

a

C.Caesare

scriptum est,

Αναφορική Προσδιοριστική

42

qui

aut ea,

...   non

videant,

Αναφορική Συμπερασματική Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με την αναφορ. αντ.:qui.(ισοδ.με συμπ.σύνδ.ut). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως οι συμπ.,το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tales (ενν.)

quae

imminent,

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quae. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : ea

aut

ea,

...

dissimulent:

Αναφορική Συμπερασματική Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με την αναφορ. αντ.:qui.(ισοδ.με συμπ.σύνδ.ut). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως οι συμπ.,το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tales (ενν.)

si

in

hunc

animadvertissem,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : si. Εκφέρεται με Υποτακτική, χρ. Υπερσυντελίκου. Σχηματίζεται Υποθετικός Λόγος β΄ είδους (απραγματοποίητο) με απόδοση την : ... dicerent. H Υπόθεση αναφ. στο παρελθόν, η Απόδοση στο παρόν.

si

iste in

Manliana castra

pervenerit,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθ. σύνδ.: si. Εκφέρεται με Υποτ. (πρκ) λόγω πλαγίου λόγου. Εξαρτημ. (από το ρ. intellego) Υποθ. Λόγος α΄ είδους (ανοικτή υπόθ. στο μέλλον) με απόδοση τo απαρ. fore. E.Λ. Υ: si ... pervenerit (ορ.Σ.Μ) Α: nemo tam stultus erit (oρ.Mέλ)

quo

intendit,

Αναφορική Προσδιοριστική

Θεωρείται ότι λειτουργεί ανεξάρτητα από τον πλάγιο λόγο.

qui

non videat

coniurationem

esse factam,

Αναφορική Συμπερασματική Επιρρ. Προσδ. Αποτελέσματος

Εισάγεται με την αναφορ. αντ.:qui.(ισοδ.με συμπ.σύνδ.ut non). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως οι συμπ.,το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tam

qui

non

fateatur.

Αναφορική Συμπερασματική Επιρρ. Προσδ.Αποτελέσματος

Εισάγεται με την αναφορ. αντ.:qui. (ισοδ.με συμπ.σύνδ. ut non). Εκφέρεται με Υποτακτική, (όπως οι συμπ.,το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτ. από ρ. αρκτικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : tam

43

ut primum

exsulem deinde

hostem  te

viderem?

Συμπερασματική επιρρ. Επιρρ Προσδ. Αποτελέσματος

Εισάγεται με τον συμπερ.σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντα υποκειμενική κατάσταση), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Δείκτης στην Κ.Π : in hoc

quae

te

genuit

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quae. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : terram

atque

aluit?

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quae. (συνδέεται πατατακτικά με την προηγούμενη αναφορική). Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : terram

Quamvis

infesto

et minaci

animo

perveneras,

Παραχωρητική Επιρρ. Προσδ.Παραχώρησης

Εισάγεται με τον παραχωρητικό σύνδεσμο : Quamvis. (προτιμάται πριν από επίθετο). Εκφέρεται με Οριστική αναλογικά προς το quamquam + οριστ. (κανονικά ο quamvis συντάσσεται με Υποτακτική). Πρόκειται για ποιητική και μετακλασική χρήση.

cum

in

conspectu

Roma

fuit,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό. σύνδ. : cum. (καθαρά χρονικό). Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη), Εκφράζει το προτερόχρονο.

Ergo

ego

nisi

peperissem,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : nisi. Εκφέρεται με Υποτακτική, χρ. Υπερσυνρελίκου. Σχηματίζεται Υποθετικός Λόγος β΄ είδους (απραγματοποίητο) με απόδοση την : Roma non oppugnaretur. Η υπόθεση αναφέρεται στο παρελθόν, η ποδοση στο παρόν.

nisi

filium

haberem,

Υποθετική

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : nisi. Εκφέρεται με Υποτακτική, χρ. Παρατατικού. Σχηματίζεται Υποθετικός Λόγος β΄ είδους (απραγματοποίητο στο παρόν) με απόδοση την : libera ... essem.

si

pergis

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : si. Εκφέρεται με Οριστική, χρ. Ενεστώτα. Σχηματίζεται Υποθετικός Λόγος α΄είδους (ανοικτή υπόθεση στο παρόν) με απόδοση την : at contra ... manet

44

in qua nulla fides,

 nulla  caritas,

nulla fiducia

benevolentiae

stabilis esse

potest:

Αναφορική Προσδιοριστική

quis

possit

diligere

eum,

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quis. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Eνεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το nescio ως :Αντικείμενο

quem

metuat,

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quem. Εκφέρεται με Υποτακτική (λόγω πλαγίου λόγου), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Όρος αναφοράς : eum

aut

eum

(quis possit

diligere),

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quis. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Eνεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το nescio ως Αντικείμενο :

a

quo

se

metui

putet.

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : (a) quo. Εκφέρεται με Υποτακτική (λόγω πλαγίου λόγου), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Όρος αναφοράς : eum

Quodsi

forte,

...

ceciderunt,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

quam

fuerint

inopes

amicorum.

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με τo ερ. επίρρ. : quam. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Παρακειμένου, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το προτερόχρονο. Εξαρτάται από το intellegitur ως Υποκείμενο

quod

Tarquinium

dixisse

ferunt

exulantem:

Αναφορική Ουσιαστιστική

Εισάγεται με την αναφ.αντ. : quod. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Εξαρτάται από το est ως :Κατηγορούμενο  [άλλη άποψη : προσδιοριστική (στο hoc)]

quos

fidos

amicos

habuissem,

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quos. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Υπερσυντελίκου, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρ. Εκφράζει το προτερόχρονο. Εξαρτάται από το intellexi ως :Αντικείμενο

quos

infidos

(amicos habuissem),

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quos. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Υπερσυντελίκου, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρ. Εκφράζει το προτερόχρονο. Εξαρτάται από το intellexi ως :Αντικείμενο

cum

iam

neutris gratiam

referre

poteram"

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (απλός, καθαρά χρονικός). Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη, βρίσκεται εκτός πλαγίου λόγου). Εκφράζει το προτερόχρονο.

ut

fit

plerumque

Απλή Παραβολική Επιρρ. Προσδ.Σύγκρισης

Εισάγεται με τον παραβ.συνδ. : ut. Εκφέρεται με Οριστική, (η σύγκριση αφορά καταστάσεις πραγματικές). Εκφράζει τρόπο.

45

quae

apud

Ciceronem

gerantur

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quae. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το ognoscit ως :Αντικείμενο

quantoque

in

periculo

res

sit.

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quanto. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το ognoscit ως :Αντικείμενο

ut

ad

Ciceronem

epistulam

deferat.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό .σύνδ. : ut.(καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το persuadet ως :Αντικείμενο

ne,

intercepta

epistula,

nostra consilia

ab hostibus

cognoscantur.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό .σύνδ. : ne (αρνητική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το curat et providet ως :Αντικείμενο

ut,...

epistulam ad

amentum

tragulae

adliget

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό σύνδ. : ut (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το monet ως :Αντικείμενο

et

intra

castra

abiciat.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό σύνδ. : ut (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Ενεστώτα γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το monet ως :Αντικείμενο

si

adire

non

possit,

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : si. Εκφέρεται με Υποτακτική (λόγω πλαγίου λόγου). Σχηματίζεται εξαρτημένος Υποθετικός Λόγος α΄ είδους (ανοικτή υπόθεση στο παρόν (μέλλον)) με απόδοση τη βουλ. πρ. ut...adliget. Ε.Λ.: Si potes (poteris) - adliga (πρστ.)

ut

tragulam

mitteret.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό σύνδ. : ut (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εξαρτάται από το constituit ως :Αντικείμενο

ut

salutem

sperent.

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό σύνδ. : ut (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το adhortatur ως :Αντικείμενο

47

quos

legere

secrete

solebat.

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quos. Εκφέρεται με Οριστική (περιεχόμενο πραγματικό). Όρος αναφοράς : canos

quominus

id

faceret.

Πρόταση quominus Αντικείμενο

Εισάγεται με τον σύνδ. : quominus. Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενό εκφράζει την πρόθεση του υποκ. του ρ. της Κ.Π), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εξαρτάται από το deterrere ως :

Etsi

super

vestem  earum

deprehendit

canos,

Εναντιωματική Επιρρ. Προσδ.Εναντίωσης

Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο : Etsi. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματική κατάσταση παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κ. πρ.). Στην κύρια πρ. υπάρχει το tamen.

donec

induxit

mentionem

aetatis.

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : donec. Εκφέρεται με Οριστική, (ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη). Εκφράζει το υστερόχρονο.

utrum post

aliquot annos

cana esse

mallet an

calva.

Πλ. Ερωτ. ολικής άγοιας, διμελής

Εισάγεται με : utrum...an. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το interrogavit ως  Αντικείμενο :

Cum

illa

respondisset

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Υπερσυντέλικου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

quin

calva

esse

nolis.

Πρόταση quin

Εισάγεται με τον σύνδ. : quin. (προηγείται άρνηση). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενό εκφράζει την πρόθεση του υποκ. του ρ. της Κ.Π), χρ. Ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου. Εξαρτάται από το "non dubito" ως:Αντικείμενο

ne

istae

te

calvam

faciant?

Ενδοιαστική

Εισάγεται με τον σύνδ. : ne. (καταφατική, φόβος μήπως γίνει κάτι). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενό τους αφορά κάτι ενδεχόμενο ή πιθανό), χρ. ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρ. αρκτικού χρόνου.

48

quod

imperandum

militibus

esset,

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : quod. Εκφέρεται με Υποτακτική (λόγω πλαγίου Λόγου), χρ. Παρατατικού (παθ. περιφρ. συζ.), εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρ. Εκφράζει το σύγχρονο. Όρος αναφοράς : quid

Cum

aliquis

Sertorio

nuntiavisset

cervam

inventam esse,

Χρονική Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Υπερσυντέλικου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

ut

eam

postero die

repente in

eum locum

emitteret,

Βουλητική

Εισάγεται με το βουλητικό σύνδ. : ut. (καταφατική). Εκφέρεται με Υποτακτική, (το περιεχόμενο απλά επιθυμητό), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εξαρτάται από το precepit ως :Αντικείμενο

in

quo

ipse

cum

amicis

futurus esset.

Αναφορική Προσδιοριστική

Εισάγεται με την αναφορική αντων. : (in) quo. Εκφέρεται με Υποτακτική (λόγω πλαγίου λόγου), χρ. Παρατατικού Ενεργητικής Περιφρ. Συζυγίας. Εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εκφράζει το Υστερόχρονο. Όρος αναφοράς : locum

quae

perisset,

Αναφορική Προσδιοριστική

Cum cerva,

emissa a servo,

in cubiculum

Sertorii

introrupisset,

Χρονική  Επιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό.σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Υπερσυντέλικου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

quae

utilia

factu

essent.

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με την ερ. αντων. : quae. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ. ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρόνου. Εκφράζει το σύγχρονο. Εξαρτάται από το docere ως :Αντικείμενο

Si

quid

durius

ei

videbatur,

ΥποθετικήΕπιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : Si. Εκφέρεται με Οριστική, χρ. Παρατατικού. Σχηματίζεται Υποθετικός Λόγος α΄ είδους (ανοικτή υπόθεση στο παρελθόν) με απόδοση την : a cerva ... praedicabat.

49

cum viri

sui consilium de

interficiendo

Caesare

cognovisset,

ΧρονικήΕπιρρ. Προσδ.Χρόνου

Εισάγεται με το χρονικό σύνδ. : cum. (ιστορικό-διηγηματικό) Εκφέρεται με Υποτακτική, (σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην Κ.Π και τη Δευτ.), χρ. Υπερσυντέλικου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

quod

tonsoris

praeripuisset

officium.

Αιτιολογική επιρρρ.Επιρρ. Προσδ.Αιτίας

Εισάγεται με το αιτιολογ.σύνδ. : quod. Εκφέρεται με Υποτακτική, (αιτιολογία Υποκειμενική), χρ. Υπερσυντελίκου, γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου. Εκφράζει το προτερόχρονο.

quam

aequo

animo

me  ferro

essem

interemptura,

Πλ. Ερωτ. μερικής άγνοιας

Εισάγεται με το ερ. επίρρ. : quam. Εκφέρεται με Υποτακτική, όπως όλες οι πλ.ερ. (η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενό της), χρ. Παρατ. Εν.Περ.Συζ, γιατί εξαρτάται από ρ. ιστορικού χρ. Εκφράζει το υστερόχρονο. Εξαρτάται από το experiri ως :Αντικείμεν

si

tibi consilium

non ex

sententia

cessisset.

Υποθετική Επιρρ. Προσδ.Υπόθεσης

Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδ. : si. Εκφέρεται με Υποτ., χρ. Υπερσυντ. Σχηματίζεται Εξαρτημένος Υποθετικός Λόγος α΄ είδους (ανοικτή υπόθεση στο μέλλον) με απόδοση την : quam ... essem interemptura. E.Λ. Si non cesserit - imterimam me