Θέματα εκπαίδευσης και δικτύωσης

Η μετασχηματίζουσα μάθηση, η οποία αναπτύχθηκε από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, θεωρείται σήμερα η πιο σημαντική και ολοκληρωμένη επιστημονικά ανάμεσα στις σύγχρονες θεωρίες της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η μετασχηματίζουσα μάθηση, ως θεωρία, αξιοποιεί αρχές, πορίσματα και ερευνητικά δεδομένα τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των ψυχολογικών και κοινωνιολογικών θεωριών που ανέπτυξαν οι Dewey, Freire, Knowles, Kegan, Habermas, Goleman κ.ά.
Μάθηση είναι η διεργασία της μεταβολής της εμπειρίας σε γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις, αξίες και συναισθήματα.
Η διαδικασία της μάθησης περιλαμβάνει μεταβατικά στάδια και δεν αποτελεί απλή συσσώρευση νέων γνώσεων οι οποίες προστίθενται σε παλαιότερες. Η μάθηση είναι μια διεργασία κατά την οποία αρκετές βασικές αξίες και παραδοχές με βάση τις οποίες λειτουργούμε, αλλάζουν.
Οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι περιοδικές , πολυδύναμες ,διαδοχικές και σπάνια μόνιμες. Για τους ενήλικες οι μεταβολές δεν αποτελούν εξαίρεση και οι μεταβάσεις σε αυτές τακτικά ακολουθούν σύμφυτες εξελίξεις που σε ακολουθία επηρεάζουν αρνητικά αλλά και θετικά τη ζωή τους .
Είναι κοινός τόπος ότι και οι ενήλικες αποτελούν από μόνοι τους ξεχωριστή κατηγορία με συγκεκριμένες ανάγκες χαρακτηριστικά και παραδοχές. Οι παραδοχές δεν είναι τίποτα άλλο παρά αντιλήψεις για τον κόσμο που συχνά μπορεί να είναι εσφαλμένες ή δυσλειτουργικές και έχουν αφομοιωθεί ασυνείδητα από τους ενήλικους εκπαιδευόμενους δια μέσου της διαδικασίας της κοινωνικοποίησης. Αυτές στο χρόνο θα αλλάξουν θα μετασχηματιστούν. Ο μετασχηματισμός αυτής της οπτικής μπορεί να συμβεί όταν οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι δια μέσου κριτικής αυτόνομης σκέψης συνειδητοποιήσουν πώς και γιατί οι παραδοχές που έχουν περιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται, κατανοούν και αισθάνονται τον κόσμο γύρω τους.
Το έργο του εκπαιδευτή δεν επηρεάζεται άμεσα από τη σχέση του με τους εκπαιδευόμενους αλλά από εξωτερικούς παράγοντες και τις εγγύς συνθήκες, τις συσσωρευμένες εμπειρίες , τα τυπικά του προσόντα , τα πνευματικά του εφόδια και τυχών εγγενείς αδυναμίες ατέλειες και παραλήψεις ή άλλες ιδιαιτερότητες.
Προσωπικά βιώματα και το σύνολο της προσωπικότητάς του εκπαιδευτή ενηλίκων αλληλεπιδρoύν στο έργο του και διαφοροποιούν τη σχέση εκπαιδευτής-εκπαιδευόμενος.
Όπως οι ενήλικες έτσι και ο εκπαιδευτής ενηλίκων έχει τις δικές του παραδοχές. Αυτές πηγάζουν από την ηθική του προαίρεση και την επιστημονική του κατάρτιση, ενισχύονται από την κοινωνική του θέση ή την επαγγελματική του διαδρομή και δικτύωση, προβάλλονται ακούσια από την οικονομική του επιφάνεια, και υπαγορεύονται κάθε φορά από διαφορετικές φιλοσοφικές θεωρήσεις.
Στις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις για τους ενηλίκους και τα νέα εκπαιδευτικά δεδομένα είναι αναγκασμένος να προσαρμοστεί να επηρεαστεί και γιατί όχι, να αλλάξει και ο εκπαιδευτής ενηλίκων που αποτελεί τον ενεργοποιητή της μετασχηματίζουσας μάθησης . Κατά περίσταση εμψυχώνει, παραθέτει ιστορίες ζωής, αναλύει κρίσιμα συμβάντα, τηρεί ημερολόγιο, αξιοποιεί βιβλιογραφικές πηγές, αναπτύσσει την κριτική και δημιουργική σκέψη, χρησιμοποιεί γόνιμα το διάλογο που ανιχνεύει τις πεποιθήσεις των ατόμων ,καταθέτει εμπειρίες και επινοεί κάθε φορά τρόπους δράσης υλικά και μέσα για να επιτευχθούν οι μαθησιακοί στόχοι και οι σκοποί των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.