Ευρω-ντιμπέιτ: «Mετανάστες» ή «πρόσφυγες»

AFP, 28.08.2015, 09:10

http://www.kathimerini.gr/828631/article/epikairothta/kosmos/eyrw-ntimpeit-metanastes-h-prosfyges

και σε .doc και σε .odt

Παράλληλα με τους εθνικούς ανταγωνισμούς μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, μαίνεται ο ακήρυκτος «πόλεμος των λέξεων». Οτιδήποτε άλλο παρά αθώες, οι διακρίσεις ανάμεσα σε «οικονομικούς μετανάστες» και «πρόσφυγες», όπως και μεταξύ «παράνομων», «παράτυπων» και «νόμιμων» μεταναστών αποκτούν πολιτικό φορτίο, ηλεκτρίζοντας τις δημόσιες αντιπαραθέσεις σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Τον περασμένο μήνα, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις όταν μίλησε για «σμήνη» μεταναστών που διασχίζουν τη Μάγχη. Η αντιπολίτευση του υπενθύμισε ότι μιλάει για ανθρώπους, όχι για έντομα. Η ξενοφοβική Λίγκα του Βορρά στην Ιταλία και το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων στην Πολωνία κάνουν λόγο για «παράνομους», για να εισπράξουν έντονη κριτική από κοινωνικές οργανώσεις, οι οποίες τονίζουν ότι παρόμοια φρασεολογία συνδέει απελπισμένους ανθρώπους με συνειρμούς περί εγκληματικότητας.

Η καθιερωμένη, διεθνώς, διάκριση ορίζει ως πρόσφυγες εκείνους που αναζητούν άσυλο στο εξωτερικό, αντιμετωπίζοντας πολέμους, διωγμούς ή φυσικές καταστροφές στις χώρες τους και ως μετανάστες όσους τις εγκαταλείπουν σε αναζήτηση καλύτερης οικονομικής τύχης. Στους πρώτους αναγνωρίζεται, τουλάχιστον θεωρητικά, το δικαίωμα του ασύλου, ενώ οι δεύτεροι επαναπροωθούνται στις χώρες καταγωγής τους εάν δεν έχουν τα απαραίτητα έγγραφα. Πολλοί αμφισβητούν, ωστόσο, κατά πόσο η διάκριση αυτή έχει πραγματική βάση, υποστηρίζοντας ότι και η άμεση απειλή θανάτου από πείνα και επιδημίες συνιστά ανωτέρα βία.

«Είναι εξαιρετικά επικίνδυνη η θέση ότι όσοι δεν είναι πρόσφυγες πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα τους» τονίζει ο Λέοναρντ Ντόιλ από τη Διεθνή Οργάνωση Μετανάστευσης. «Κανείς δεν αναρωτιέται γιατί μια γυναίκα θα πάρει τα παιδιά της ένα πρωί, θα διασχίσει μια έρημο, θα περάσει από φουρτουνιασμένες θάλασσες και θα αντιμετωπίσει τα δακρυγόνα της αστυνομίας. Ωστόσο, αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που θα έπρεπε να απαντήσουμε», σημειώνει η Ελιζαμπέτ Βαλέ, ειδική σε θέματα μετανάστευσης στο πανεπιστήμιο του Κεμπέκ και προσθέτει: «Η γλώσσα είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο στα χέρια ακροδεξιών πολιτικών, όπως του γαλλικού Εθνικού Μετώπου που μιλάει για μεταναστευτικό κίνδυνο. Πίσω από τον όρο μετανάστης, εξαφανίζεται ο άνθρωπος».

Α1. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.

Απαντήστε σύντομα με μια φράση 10-15 λέξεων στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο; σε ποιους απευθύνετε;

δ) τι είδος κείμενο είναι;

Α2. Νομίζετε ότι υπάρχει σύνδεση “απελπισμένων ανθρώπων” και “εγκληματικότητας”; Τεκμηριώστε τη γνώμη σας. (δεύτερη παράγραφος)

Α2. Χρησιμοποιήστε ως θεματική περίοδο τη φράση “Πίσω από τον όρο μετανάστης, εξαφανίζεται ο άνθρωπος” και αναπτύξτε παράγραφο 70 – 80 λέξεων.

Α3. Εξηγήστε την μεταφορική φράση: οι διακρίσεις αποκτούν πολιτικό φορτίο. Εντοπίστε και εξηγήστε άλλες δύο μεταφορικές φράσεις. (πρώτη παράγραφος)

Α4. Για ποιον λόγο οι “διακρίσεις” χαρακτηρίζονται “οτιδήποτε άλλο παρά αθώες”; (πρώτη παράγραφος)

Α5. Δείξτε με παραδείγματα τι θα πει “δημόσιες αντιπαραθέσεις” και εξηγήστε πώς φτάνουμε σε αυτές. (πρώτη παράγραφος)

Α5. Ποια επίπτωση έχει ο ακήρυκτος «πόλεμος των λέξεων»; (πρώτη παράγραφος)

Α6. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ προσφύγων και μεταναστών; (τρίτη παράγραφος)

Β1. Εξηγήστε τη χρήση των εισαγωγικών στις λέξεις της πρώτης παραγράφου.

Β2. Εξηγήστε τη σημασία του ενωτικού “ κράτη-μέλη”.

Β3. Νομίζετε ότι η χρήση της λέξης “σμήνη” έχει θετικές ή αρνητικές συνυποδηλώσεις; (δεύτερη παράγραφος)

Β4. Ποια άλλη λέξη έχει μέσα στη δεύτερη παράγραφο τον ίδιο ρόλο;

Β4. Σχετικά με ποιες λέξεις-έννοιες προκαλείται αντιπαράθεση; (δεύτερη παράγραφος)

Β5. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος;

Β6. Μπορείτε να βρείτε τα συνθετικά των λέξεων πρόσφυγας και μετανάστης; (μετά + ναίω) (τρίτη παράγραφος)

Β7. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τρίτη παράγραφος;

Β8. Η δεύτερη και τρίτη παράγραφος έχουν θεματική περίοδο και κατακλείδα; .... ποιο κοινό έχουν ως προς τη δομή τους;

Β9. Ποιο ρόλο έχει η αναφορά σε ονόματα; (τέταρτη παράγραφος)

Β10. Εξηγήστε τη χρήση των εισαγωγικών (τέταρτη παράγραφος)

Γ. Γράφετε έκθεση για το σχολείο ή ομιλία για σχολική εκδήλωση (διαλέξτε). Θέμα σας είναι η προσφυγιά στην σύγχρονη πραγματικότητα. Αρχικά θα αναφέρετε ιστορικά παραδείγματα για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος. Ακολούθως θα μιλήσετε για τα αίτια και, τέλος, θα συζητήσετε τη στάση που πρέπει να έχουν τα πολιτισμένα κράτη απέναντι στους πρόσφυγες. Στο βαθμό που νομίζετε ότι το πρόβλημα της προσφυγιάς είναι ευθύνη όλων μας ξεχωριστά, θα γράψετε και για τη στάση-συμπεριφορά που πρέπει να υιοθετούμε ως άτομα.