Η ελλαδική επιστήμη

Η επιστήμη από την ευρωπαϊκή Αναγέννηση και δώθε είναι ο κύριος φορέας της ανθρώπινης γνώσης, άρα αυτή είναι το κύριο και επιθετικό και αμυντικό όπλο για την κατάχτηση της ζωής. Μια επιστημονική «αλήθεια» είναι το όργανο της επανάστασης και της ανατροπής παλιών καθεστώτων, μια επιστημονική «αλήθεια» είναι ο αποχρών λόγος για τη διατήρηση παλιάς καθιερωμένης τάξης. Η επιστήμη, όσο και να θέλη ή να νομίζη πως μπορεί ναποτραβηχτή σενα γιάλινο πύργο ουδετερότητας απόλυτης, ιέρεια της «αλήθειας» και μόνης, είναι, έστω και άθελα και ασυνείδητα για τους εργάτες της, «όργανο» ζωής.

Οι φυσικές επιστήμες ήταν το πνευματικό όπλο της αστικής τάξης ενάντια στη μεσαιωνική πνευματική φεουδαρχία. Η κριτική ιστορία, μια νέα επιστημονική αντίληψη για τη σύνθεση και εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας, είναι σήμερα το πνευματικό όπλο του προλεταριάτου ενάντια στην αστική οργάνωση της ζωής.

Έτσι παρουσιάζεται και η επιστήμη με διπλό χαραχτήρα επαναστατικό και συντηρητικό, καθόσον ρίχνει τις παλιές «αλήθειες» υψώνοντας νέες ή στηρίζει τις παλιές δυναμώνοντας την επιστημονικότητά τους, δηλαδή τα επιχειρήματα για την απόλυτη παραδοχή τους. Όταν βάζουν στη φυλακή το Γαλιλαίο για τις επιστημονικές «αλήθειες» που διδάσκει, η επιστήμη του είναι επαναστατική, όταν αυτοκράτορες παρασημοφορούν τους σοφούς για τις επιστημονικές «αλήθειες» που διδάσκουν, η επιστήμη τους είναι συντηρητική ή τουλάχιστον θεωρείται ακίνδυνη.

Τα κράτη, τα καθεστώτα, οι κυριαρχούσες τάξεις πρέπει νάχουν την «επιστήμη» τους και με χίλιους τρόπους, χίλιους πόρους ασκούν μια τέτια άμεση και έμμεση επίδραση, μάλιστα σεποχή κρατικής συγκέντρωσης και παντοδυναμίας όπως η σημερινή, ώστε να επιβάλλουν τον τύπο της «επιστήμης» που τους συμφέρει και να πνίγουν στη γένεση τους τα σπέρματα της αντίθετης ροπής.

Και η επιστημονική συνείδηση τις περισσότερες φορές ειλικρινής, αλλά και πάντα υποσυνείδητα καθωρισμένη γίνεται συχνά ακούσιο θύμα συμφερόντων, που μάχονται για επικράτηση.

Στην Ελλάδα το κράτος ήταν και είναι ακόμα στα χέρια της παραστρατημένης φεουδοαστικής τάξης, πού βγήκε από τον ελληνικό μεσαίωνα στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα.

Δημήτρης Γληνός, Εκλεκτές Σελίδες, τ. 2, Στοχαστής, 1971: 50-51 (η κρίση του δημοτικισμού, 1922)

1.       Να συντάξεις περίληψη του κειμένου σε 80-90 λέξεις.

Πριν γράψεις την περίληψη φρόντισε να απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο;

δ) τι είδος κείμενο είναι;

2.       Σε παράγραφο 80-100 λέξεων να σχολιάσεις την παρακάτω φράση του κειμένου (δηλαδή να την ερμηνεύσεις και να εκφράσεις τη δική σου άποψη): «η επιστημονική συνείδηση τις περισσότερες φορές ειλικρινής, αλλά και πάντα υποσυνείδητα καθωρισμένη γίνεται συχνά ακούσιο θύμα συμφερόντων».

3.       Στην πρώτη («Γιατί η επιστήμη… ‘‘όργανο’’ ζωής») και στην τρίτη («Έτσι παρουσιάζεται και … τουλάχιστον θεωρείται ακίνδυνη») παράγραφο είναι ευδιάκριτη η σύγκριση-αντίθεση ως τρόπος ανάπτυξης παραγράφου. Να την εντοπίσεις τεκμηριωμένα (δηλαδή να δείξεις σε ποιο σημείο βρίσκεται και να αιτιολογήσεις).

4.       Στο κείμενο έχουν διατηρηθεί στοιχεία από τη γλώσσα και τη γραφή του πρωτότυπου. Ποια πράγματα σου κάνουν εντύπωση; πώς τα εξηγείς; (εντόπισε τουλάχιστον δύο στοιχεία)

5.       Να ερμηνεύσεις την μεταφορική/ εικονοπλαστική φράση της πρώτης παραγράφου: «ναποτραβηχτή σενα γιάλινο πύργο ουδετερότητας απόλυτης»

6.       Να βρεις λέξεις συνώνυμες που μπορούν να αντικαταστήσουν τις παρακάτω χωρίς να αλλάξει η σημασία του κειμένου: κύριος, καθιερωμένης, παρουσιάζεται, επίδραση, καθωρισμένη

7.       Αν ισχύουν όσα ισχυρίζεται ο Δ. Γληνός για την επιστήμη, τότε πρόκειται για πολιτικό ζήτημα. Διαφωνείς με την άποψή του και γράφεις ένα κείμενο και υπερασπίζεσαι την αφοσίωση των πνευματικών ανθρώπων (επιστημόνων και καλλιτεχνών) στο έργο τους ανεξάρτητα από πολιτικές εξαρτήσεις. Θεωρείς ότι υπάρχουν πανανθρώπινες αξίες τις οποίες μπορούν να υπηρετήσουν. (500 λέξεις)

8.       Θα είναι σχετικά εύκολο, εξάλλου έχεις ακούσει και έχεις διαβάσει τόσα ανάλογα με αυτά που ζητά το θέμα, ενώ ίσως πρώτη φορά διάβασες για την άποψη που ενστερνίζεται ο Γληνός.

Δείκτες Αναγνωσιμότητας των κειμένων, από το http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/foreign/tools/readability/index.html

Αριθμός προτάσεων 11

Αριθμός Λέξεων 315

Αριθμός συλλαβών 768

Λέξεις ανα πρόταση 28.64

Συλλαβές ανα λέξη 2.44

Δείκτης αναγνωσιμότητας Flesch 33.92 πολύ δύσκολο, ΤΕΙ-ΑΕΙ

Δείκτης αναγνωσιμότητας SMOG 18.17 επίπεδο ΤΕΙ - ΑΕΙ

Δείκτης αναγνωσιμότητας FOG 52.13 πολύ δύσκολο