Σοπενχάουερ και Γκαίτε

Ο Γκαίτε, επίσης, είχε μείνει ασυγκίνητος από την έκρηξη του γερμανικού εθνικισμού. Θαύμαζε τον Ναπολέοντα ακόμα και ηττημένο, εξακολουθούσε δε να φοράει το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, που του είχε δώσει ο αυτοκράτορας. Περιτριγυρισμένος από τους συνηθισμένους συκοφάντες, ο Γκαίτε τώρα συνειδητοποίησε πως ο νεαρός διδάκτωρ είχε μια εξαιρετικά δυναμική και ανεξάρτητη σκέψη. Ήλπιζε κυρίως πως ο Σοπενχάουερ θα υποστήριζε τις ανορθόδοξες απόψεις του για την υποκειμενική φύση του χρώματος, γιατί ο πολυμαθέστατος άντρας ένιωθε πληγώ μένος από αυτό που θεωρούσε κακόβουλη αδιαφορία για την Farbenlehre (θεωρία του χρώματος) του, η οποία ανέτρεπε την τότε κοινώς αποδεκτή θεωρία της οπτικής του Νεύτωνα. Ο Σοπενχάουερ τον έβλεπε με συμπάθεια, αφού οι δικές του απόψεις σχετικά με την υποκειμενικότητα της εμπειρίας συνέπιπταν κάπως με αυτές του Γκαίτε. Στη διάρκεια του χειμώνα του 1813-1814, οι δυο άντρες έκαναν πολύωρες συζητήσεις γι' αυτά και άλλα θέματα, απομακρυσμένοι από τις κουβέντες των σαλονιών. Όταν ο Σοπενχάουερ έφυγε από τη Βαϊμάρη τον Μάιο, ο Γκαίτε τού έγραψε ένα πνευματώδες αποχαιρετιστήριο δίστιχο: «Αν θέλεις να βρεις χαρά στη ζωή/ Πρέπει να δώσεις αξία στον κόσμο». Εξακολούθησαν να αλληλογραφούν για δεκαοκτώ μήνες, αλλά οι σχέσεις τους ψυχράνθηκαν όταν ο Σοπενχάουερ συνειδητοποίησε πως ο Γκαίτε τον έβλεπε μόνο σαν προπαγανδιστή της θεωρίας του περί των χρωμάτων, ενώ εκείνος είχε τις δικές του ολοένα και περισσότερο διαφοροποιημένες ιδέες, που τις περιέγραψε σε ένα δοκίμιο, Για την όραση και τα χρώματα (Über das Sehn und die Farben). Αργότερα ο Γκαίτε αποκάλεσε τον Σοπενχάουερ «συνήθως παραγνωρισμένο, δύσκολο να τον καταλάβεις... αξιόλογο νεαρό» - κριτική πιο καλοπροαίρετη από τις περισσότερες που είχε δεχτεί. Αυτή ήταν η μόνη πνευματικά ισότιμη φιλία της ζωής του Σοπενχάουερ. Από εδώ κι εμπρός θα στοχαζόταν και θα έγραφε εντελώς μόνος.

Nigel Rodgers, Mel Thompson, Αχ, αυτοί οι φιλόσοφοι, Μεταίχμιο, 2010, σ. 72-73