ΣΩΚΡΑΤΗΣ

ιστορία μαντείου

? μόνον ο θεός είναι σοφός

ἓν οἶδα ὃτι οὐδέν οἶδα

ο Σωκράτης διαφοροποιείται ως προς τη ΜΕΘΟΔΟ

τρία στάδια

μαιευτική μέθοδος, χρήση ερωτήσεων

1.

  προσποίηση άγνοιας, απόρριψη προκαταλήψεων, χωρίς την αυταπάτη ότι η γνώση μας είναι ακριβής

χωρίς "χρωματιστά γιαλιά"

2. 

  διεξοδική διερεύνηση του θέματος, μελέτη από όλες τις πλευρές.

3.

  ορισμός της έννοιας. Γνώση.

Β.1 Μελετώντας το παρακάτω απόσπασµα σε ποια συµπεράσµατα θα καταλήγατε σχετικά µε το ρόλο των φιλοσόφων και της φιλοσοφίας γενικά;

(Μονάδες 15)

Ποια µέσα χρησιµοποιεί η φιλοσοφία σε αντίθεση µε τις άλλες πνευµατικές δραστηριότητες για να επιτελέσει το ρόλο της;

(Μονάδες 10)

"Αν µε θανατώσετε, δε θα βρείτε εύκολα άλλον σαν κι εµένα, κολληµένον από τον θεό στην πόλη, αν και είναι αστείο να το πούµε έτσι, σαν σε µεγάλο και δυνατό άλογο, µα νωθρό απ' το πάχος του, που για να ξυπνήσει έχει ανάγκη από µιαν αλογόµυγα. Σαν τέτοια µου φαίνεται πως µε κόλλησε κι εµένα ο θεός στην πολιτεία, να σας ξυπνώ και να σας πείθω και να σας πειράζω καθέναν από σας, κι έτσι δεν παύω όλη την ηµέρα να σας κολλάω εδώ κι εκεί."
Πλάτωνος Απολογία Σωκράτους, 30e-31a

Μονάδες 25

Β1. Απάντηση.

Στο συγκεκριµένο απόσπασµα ο Σωκράτης αναδεικνύει το ρόλο των φιλοσόφων χρησιµοποιώντας τη γνωστή παροµοίωση της αλογόµυγας , που τσιµπά , ενοχλεί τους εφησυχασµένους πολίτες, ξυπνώντας τους από το λήθαργο. (Ενδεικτική εισαγωγή στο θέµα)

Σηµείωση: Ο υποψήφιος θα µπορούσε να αναφέρει από το κεφάλαιο «φιλοσοφία και επιστήµη» Τα παρακάτω: σελ 7 2η - 3η - 4η παράγραφος «Οι φιλόσοφοι δε µένουν … παραδοξολογίες»

Επίσης θα µπορούσε να γίνει αναφορά και στην στάση του Σωκράτη ο οποίος µε τη µαιευτική του µέθοδο προσέγγιζε το θέµα του χωρίς προκαταλήψεις ,στη συνέχεια το διερευνούσε διεξοδικά απ’ όλες τις πλευρές και τέλος όριζε την εξεταζόµενη έννοια.

Κεφ. Η θεωρία του Σωκράτη ( Οντολογία και Γνωσιολογία)

σελ 21 2η παράγραφος « Εκείνο που ξεχώριζε …ακριβείς»

σελ 22 7η παράγραφος «… η µέθοδος που εισηγήθηκε … ορισµού της έννοιάς του».

- Σχολικό βιβλίο Αρχές φιλοσοφίας

Σελ.6 Η εισαγωγική ενότητα « Οι κύριοι τοµείς… φιλοσοφικής και της επιστηµονικής γνώσης;»

- σελ 6-7 « Ο στόχος των επιστηµόνων… λογικά αδύνατο»

- σελ 8 κεφάλαιο « Φιλοσοφία, τέχνη και θεολογία»

Σηµείωση: Τα παραδείγµατα σχετικά µε το δέντρο, το βρασµό του νερού και το ουράνιο τόξο µπορούν να χρησιµοποιηθούν προς επίρρωση των θέσεων του υποψηφίου

Βασικές θέσεις :

Φιλοσοφία : Τι θα µπορούσε να υφίσταται – Λογικές αναλύσεις – επιχειρήµατα

Επιστήµη: Τι πράγµατι υφίσταται

Τέχνη: Υπέρβαση πραγµατικότητας – Υλικά

Θεολογία : Πίστη

πανελλήνιες 2004

Β.2 Μελετώντας τα παρακάτω κείµενα και αξιοποιώντας τις γνώσεις σας, να προσδιορίσετε τη µέθοδο προσέγγισης της αλήθειας που ακολουθούσε ο Σωκράτης, τα στάδια της µεθόδου του και τη διαδικασία απόκτησης της γνώσης.
α) «Ο Σωκράτης είναι ένας ολωσδιόλου πρωτότυπος δάσκαλος. ∆εν έχει καταρτισµένη διδαχή, όπως οι άλλοι. ∆εν διδάσκει τίποτε
άλλο παρά το πώς κανείς µαθαίνει από τον ίδιο τον εαυτό του. Ανοίγει και θεµελιώνει το δρόµο της ψυχής, γιατί εκεί µέσα θα
βρει κανείς ό,τι ζητάει».
(Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλος, Εισαγωγή στον Πλάτωνα, Αθήνα, σ. 50).
β) ΣΩΚΡΑΤΗΣ: «...Και είναι φανερό ότι αυτοί που µε συναναστρέφονται ποτέ ως τώρα δεν έµαθαν τίποτα από µένα, αλλά οι ίδιοι από µόνοι τους βρήκαν και γέννησαν πολλά και καλά. Όµως για την εκµαίευση (της γνώσης) αίτιος είναι ο θεός και εγώ».
(Πλάτωνος Θεαίτητος 150d).

Μονάδες 25

πανελλήνιες εσπερινών 2004

Α.3. Με ποιον τρόπο ο Σωκράτης διερεύνησε την αλήθεια της ρήσης του Μαντείου των Δελφών ότι είναι ο πιο σοφός από όλους τους ανθρώπους;

Μονάδες 15

φιλοσοφία