Γεωργίος Χορτάτσης, Ερωφίλη

Η σημαντικότερη τραγωδία της κρητικής λογοτεχνίας είναι η Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση. Γράφτηκε γύρω στα 1600 και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1637 στη Βενετία, μετά το θάνατο του ποιητή. Φαίνεται πως παίχτηκε αρκετές φορές στην Κρήτη, στα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας. Το έργο είναι εμπνευσμένο από ιταλικό πρότυπο, το Orbecche του Giαnbαttistα Girαldi, αλλά ο Έλληνας ποιητής δούλεψε πολύ ελεύθερα, μετρίασε τις αιματηρές σκηνές και έδωσε στους ήρωές του ήθος και περισσότερη ευγένεια. Έφτιαξε ένα έργο ελληνικό στο βαθύτερο χαρακτήρα του.

Τα διαλογικά μέρη της Ερωφίλης είναι γραμμένα σε ζευγαρωτούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους, ενώ τα χορικά σε τερτσίνες (ιταλικό στιχουργικό σχήμα). Ανάμεσα στις πράξεις του έργου παρεμβάλλονται σκηνές άσχετες με την υπόθεσή του-Ιντερμέδια- που είναι θεατρικές διασκευές της ερωτικής ιστορίας του Ρινάλδουκαι της Αρμίντας από το έργο του Τορκουάτο Τάσο Ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ.

Υπόθεση της Ερωφίλης: Ο Φιλόγονος, βασιλιάς της αιγυπτιακής Μέμφιδας, ανέβηκε στο θρόνο σκοτώνοντας τον αδελφό του. Στην αυλή του μεγαλώνει ένα ορφανό βασιλόπουλο, ο Πανάρετος, γιος του επίσης σκοτωμένου βασιλιά της Τζέρτζας. Η κόρη του βασιλιά Φιλόγονου Ερωφίλη ερωτεύεται τον Πανάρετο κι οι δυο νέοι παντρεύονται μυστικά. Όταν το μαθαίνει ο Φιλόγονος εξοργίζεται, σκοτώνει τον Πανάρετο και στέλνει την καρδιά του ως δώρο στην Ερωφίλη. Η Ερωφίλη αυτοκτονεί και ο Χορός, που τον αποτελούν κορασίδες υπηρέτριες της Ερωφίλης, εξεγείρεται και σκοτώνει το Φιλόγονο. Παρουσιάζεται τότε η σκιά (το φάντασμα) του δολοφονημένου αδελφού και εκφράζει ικανοποίηση για την τιμωρία του δολοφόνου βασιλιά.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Τι εννοεί ο ποιητής με τους στίχους: Γιατί... να φαρμακέψει;

2. Να βρείτε τα δεινά που, κατά τον ποιητή, προέρχονται από την «αχορταγιά» του πλούτου και την πείνα της δόξας και να αιτιολογήσετε αυτές τις σχέσεις.

3. Η απληστία του πλούτου και η πείνα της δόξας είναι ανθρώπινα πάθη. Πώς αισθητοποιούνται μέσα στο ποίημα;

4. Το χορικό είναι γραμμένο σε «τερτσίνες». Να βρείτε τα χαρακτηριστικά τους.

(Να δώσετε σύντομους τίτλους για κάθε ομάδα στίχων: α. 1-6, β. 7-12, γ. 13-18, δ. 19-21.

Πως συνδέετε το νόημα του χορικού με την υπόθεση της Ερωφίλης

Σχολιάστε τους στίχους: 7-8, 3-6, 19-21.)