|
|
|
|
| ||||||
|
Κ.Π. Καβάφης, Δαρείος επιμέλεια ερωτήσεων: Θάνος Μπουζινέκης
Ο ποιητής Φερνάζης το σπουδαίον μέρος του επικού ποιήματός του κάμνει. Το πώς την βασιλεία των Περσών παρέλαβε ο Δαρείος Υστάσπου. (Aπό αυτόν κατάγεται ο ένδοξός μας βασιλεύς, ο Μιθριδάτης, Διόνυσος κ’ Ευπάτωρ). Aλλ’ εδώ χρειάζεται φιλοσοφία· πρέπει ν’ αναλύσει τα αισθήματα που θα είχεν ο Δαρείος: ίσως υπεροψίαν και μέθην· όχι όμως — μάλλον σαν κατανόησι της ματαιότητος των μεγαλείων. Βαθέως σκέπτεται το πράγμα ο ποιητής.
Aλλά τον διακόπτει ο υπηρέτης του που μπαίνει τρέχοντας, και την βαρυσήμαντην είδησι αγγέλλει. Άρχισε ο πόλεμος με τους Pωμαίους. Το πλείστον του στρατού μας πέρασε τα σύνορα.
Ο ποιητής μένει ενεός. Τι συμφορά! Πού τώρα ο ένδοξός μας βασιλεύς, ο Μιθριδάτης, Διόνυσος κ’ Ευπάτωρ, μ’ ελληνικά ποιήματα ν’ ασχοληθεί. Μέσα σε πόλεμο — φαντάσου, ελληνικά ποιήματα.
Aδημονεί ο Φερνάζης. Aτυχία! Εκεί που το είχε θετικό με τον «Δαρείο» ν’ αναδειχθεί, και τους επικριτάς του, τους φθονερούς, τελειωτικά ν’ αποστομώσει. Τι αναβολή, τι αναβολή στα σχέδιά του.
Και νάταν μόνο αναβολή, πάλι καλά. Aλλά να δούμε αν έχουμε κι ασφάλεια στην Aμισό. Δεν είναι πολιτεία εκτάκτως οχυρή. Είναι φρικτότατοι εχθροί οι Pωμαίοι. Μπορούμε να τα βγάλουμε μ’ αυτούς, οι Καππαδόκες; Γένεται ποτέ; Είναι να μετρηθούμε τώρα με τες λεγεώνες; Θεοί μεγάλοι, της Aσίας προστάται, βοηθήστε μας.—
Όμως μες σ’ όλη του την ταραχή και το κακό, επίμονα κ’ η ποιητική ιδέα πάει κι έρχεται — το πιθανότερο είναι, βέβαια, υπεροψίαν και μέθην· υπεροψίαν και μέθην θα είχεν ο Δαρείος.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=33&cat=1
(Α) 1. Να αναλύσετε γιατί το ποίημα “Ο Δαρείος” είναι ένα ποίημα πολιτικής. Μονάδες 15
2. α) Να τεκμηριώστε την άποψη ότι το ποίημα είναι ένας πλάγιος σκηνικός μονόλογος. β) Να εντοπίσετε τέσσερα χαρακτηριστικά στοιχεία “καβαφικής ειρωνείας” δίνοντας τα σχετικά παραδείγματα και Μονάδες 20
3. α) Ποια στοιχεία επαληθεύουν τη θεατρική μορφή του ποιήματος; β) Ποιες γλωσσικές ιδιομορφίες παρατηρούνται στο ποίημα; Μονάδες 20
4. Ποιο είναι το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εξελίσσεται η ποιητική δράση; Έχει σχέση με τη χρονολογία σύνθεσης του ποιήματος; Μονάδες 15
(Β) Να διερευνήσετε το θέμα της εξουσίας και πως αυτή επηρεάζει την ψυχολογία και τις αποφάσεις του ήρωα στο “Ας φρόντιζαν” και του Φερνάζη στο ποίημα “Ο Δαρείος”. Μονάδες 30
Κωνσταντίνος Καβάφης, Ας φρόντιζαν
Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης. Αυτή η μοιραία πόλις, η Αντιόχεια όλα τα χρήματα μου τάφαγε: αυτή η μοιραία με τον δαπανηρό της βίο.
Αλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην. Κάτοχος της ελληνικής θαυμάσιος (ξέρω και παραξέρω Αριστοτέλη, Πλάτωνα, τι ρήτορας, τι ποιητάς, τι ό,τι κι αν πεις). Από στρατιωτικά έχω μιας ιδέα, κ’ λεχω φιλίες με αρχηγούς των μισθοφόρων. Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά. Στην Αλεξάνδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι, κάπως γνωρίζω (κ’ είναι τούτο χρήσιμον) τα εκεί: του Κακεργέτη βλέψεις, και παληανθρωπιές, και τα λοιπα.
Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα, την προσφιλή πατρίδα μου Συρία.
Σ’ ό,τι δουλειά με βάλουν θα πασχίσω να είμαι στην χώρα ωφέλιμος. Αυτή είν’ η πρόθεσίς μου. Αν πάλι μ’ εμποδίσουνε με τα συστήματά τους – τους ξέρουμε τους προκομμένους: να τα λέμε τώρα; αν μ’ εμποδίσουνε, τι φταίω εγώ.
Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα, κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει, θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό. Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει, πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.
Θα με θελήσει πάντως ένας από τους τρεις. Κ’ ειν’ η συνείδησίς μου ήσυχη για το αψήφιστό της εκλογής. Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.
Αλλά, ο κατεστραμμένος άνθρωπος, τι φταίω εγώ. Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ. Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί να δημιουργήσουν ένα τέταρτο καλό. Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν.
|
|
