ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΕΧΝΩΝ

1. ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Την ίδρυση της Ακαδημίας Τεχνών ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής στις 12/5/2007, ενώ στις 21/5/2007 δόθηκε συνέντευξη τύπου από τον αρμόδιο Υπουργό Πολιτισμού Γιώργο Βουλγαράκη, παρουσία της Υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου, στην οποία και παρουσιάστηκε το σχέδιο νόμου.

Ο Υπουργός Πολιτισμού για την Ακαδημία Τεχνών

Το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2009, αφού πρώτα η Βουλή ψηφίσει, τους επόμενους μήνες και κατά πάσα πιθανότητα στο θερινό της τμήμα, το σχετικό νομοσχέδιο που εδώ και ένα χρόνο επεξεργάζεται κοινή νομοπαρασκευαστική επιτροπή των υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας.

Η Ακαδημία θα είναι Ανώτερης Παιδείας, τριετούς φοίτησης, οι σπουδαστές θα πρέπει να διαθέτουν απολυτήριο λυκείου, δεν θα εισάγονται με σύστημα πανελληνίων και όταν αποφοιτούν θα τους χορηγείται πιστοποιητικό σπουδών και όχι πανεπιστημιακό πτυχίο, δεδομένου ότι η εκπαίδευση δεν θα είναι θεωρητικού περιεχομένου αλλά «πρακτικοποιημένης γνώσης». (in.gr)

Η εγγύηση είναι ότι θα δοθούν και όλοι οι απαραίτητοι πόροι, προκειμένου το εγχείρημα αυτό να πετύχει. Δεν το κάνουμε για να το εγκαταλείψουμε, το κάνουμε για να λειτουργήσει και αυτό είναι κάτι που προφανώς θα τύχει της υποστηρίξεως από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

Πρέπει οι σχολές αυτές να λειτουργούν στα πλαίσια του Υπουργείου Πολιτισμού. Γιατί αυτό; Γιατί αυτό θα δώσει τη δυνατότητα κατ’ αρχήν να διδάξουν οι καλύτεροι. Δεύτερον, να εισαχθούν άνθρωποι με πολύ αυστηρά κριτήρια του χώρου. Δηλαδή στην περίπτωσή μας, δεν ενδιαφέρει η είσοδος με πανελλήνιες εξετάσεις. (Mega 2,7MB)

Η Υπουργός Παιδείας για την Ακαδημία Τεχνών

«Είναι ξεκαθαρισμένοι οι ρόλοι ανάμεσα στην Ακαδημία και τα Πανεπιστήμια. Η Ακαδημία θα συνδυάσει καταρχήν αυτές τις τέχνες και πάντοτε θα δίνεται και στους αποφοίτους η δυνατότητα πρόσβασης εν συνεχεία στα Πανεπιστήμια». (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

«Εμείς βεβαίως σε ορισμένους τομείς έχουμε Πανεπιστημιακά τμήματα, αλλά η Ακαδημία Τεχνών δεν εμπλέκεται σ' αυτή την υπόθεση. Είναι μια δομή η οποία θα συνδυάσει κατ αρχήν αυτές τις τέχνες και, βέβαια, πάντοτε θα δίνεται και στους αποφοίτους αυτών των τεχνών η δυνατότητα πρόσβασης εν συνεχεία στα Πανεπιστήμια». (ΕΘΝΟΣ)

Δηλώσεις για την ίδρυση Ακαδημίας Τεχνών (Μάιος 2007)
Πρωθυπουργός	Θεόδ. Τερζόπουλος & «Ελευθεροτυπία»
Υπουργός Πολιτισμού Σ/Ν (Σ/Ν doc)	«Ριζοσπάστης» (1) (2)
Υπουργός Παιδείας	«ΤΑ ΝΕΑ»
Τηλέμαχος Χυτήρης	«ΕΘΝΟΣ»
Αλέκος Αλαβάνος	«Ημερησία»
Υπουργοί & Μέλη ομάδων εργασίας (1) (2)	«ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
Βασίλης Παπαβασιλείου	«MEGA» (7,5MB)

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ Σ/Ν ΠΕΡΙ «ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΕΧΝΩΝ» ΜΕ ΑΞΟΝΑ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

1. Εισαγωγή

Το να βρει κάποιος αδυναμίες/ελλείψεις σε σχέδια νόμου, είναι προφανώς μια εύκολη υπόθεση. Το να αναδεικνύει τα αρνητικά και όχι τα θετικά, για άλλους είναι φυσικό, για άλλους κοντοφθαλμία, για άλλους υποκρύπτει σκοπιμότητα. Στην περίπτωση των σ/ν που εξαγγέλονται/κατατίθενται στις επιτροπές της Βουλής, είναι σύνηθες να υπάρχουν ασάφειες-κενά που αντιμετωπίζονται κατά τη συζήτηση ή αφήνονται για μελλοντική αντιμετώπιση. Κάποιος μπορεί να χαρακτηρίσει και αυτά με διάφορους τρόπους. Προσωπικά, με ενδιαφέρει η κριτική των πραγμάτων που συσχετίζει αυτό που λέει κάποιος με αυτό που κάνει. Σε δεύτερο βαθμό, τα πράγματα κρίνονται με (σχετικώς) απόλυτα κριτήρια, δηλαδή ο χώρος και ο χρόνος αποκτούν μια (σχετικώς) απόλυτη διάσταση και η κριτική επεκτείνεται σε αίτια και αιτιατά. Πάντως, όταν μια κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ικανοποιεί αίτημα μισού αιώνα, τότε κρίνεται τόσο επί τη βάσει του ότι πραγματοποιεί κάτι που άλλοι δεν κατάφεραν/επεδίωξαν, όσο και επί τη βάσει ότι δεν έχει περιθώρια χρόνου να αποτύχει.

2. Τι ακριβώς σημαίνει «προτεραιότητα»;

§ Ότι λίγους μήνες πριν τη λήξη της τετραετίας εξαγγέλλεται μια κυβερνητική απόφαση που θα πραγματοποιηθεί την επόμενη, αν και έχει εξασφαλισμένη-χρυσοπληρωμένη στέγη; (από τις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων). Σαν εξήγηση μάλλον δεν χωρεί η τριετής προετοιμασία, άλλωστε οι προεκλογικές εξαγγελίες, οι επανειλημμένες δηλώσεις περί παιδείας, οι δηλώσεις για το ζήτημα «Κεντέρη-Θάνου» του Υφ. Αθλητισμού Γ. Ορφανού (κράτησε αποστάσεις από τη συμπεριφορά των θεατών στις 27-8-04) και του Υπ. Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφη, η ανάληψη του Υπουργείου Πολιτισμού από τον Πρωθυπουργό, έθεταν το ζήτημα της παιδείας σε βάση ηθική και σε απόλυτη προτεραιότητα. Η πολυδιαφημισμένη λοιπόν προτεραιότητα της «Παιδείας» και του «Πολιτισμού» εδώ κρίνεται.

3. Τι ακριβώς σημαίνει αξιοπιστία;

§ Ότι εξαγγέλλεται η ίδρυση Κρατικής Σχολής με τον πολυθρύλητο τίτλο «Ακαδημία» ώστε να παραπέμπει σε Ανώτατες Σπουδές;

§ Ότι με αυτήν την «Ακαδημία» συρρικνώνεται η επικάλυψη, η σύγχυση των υποψηφίων και η σύγκρουση μεταξύ των αποφοίτων μουσικών σπουδών από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ανήκουν στα Υπουργεία ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ; Είναι βέβαια η κυβέρνηση ότι μετά την Ακαδημία δεν θα έχουμε μια διεύρυνση της σημερινής, κακής κατάστασης;

§ Πώς εξηγείται η απόκρυψη της διαβάθμισης στην εξαγγελία ίδρυσης ενός νέου εκπαιδευτικού ιδρύματος; Μήπως από την παγίωση της ιδιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού να εποπτεύει ΜΗ διαβαθμισμένη παιδεία; Στο σ/ν γίνεται λόγος μόνο για ισοτιμία «πιστοποιητικών» με «διπλώματα» και «επαγγελματικά δικαιώματα». Τόσο πολύ φοβίζει μια ξεκάθαρα διατυπωμένη «ανώτερη» διαβάθμιση; Είναι επαρκής η εξήγηση του Θ. Τερζόπουλου στο γιατί η Ακαδημία είναι ανώτερη και όχι ανώτατη; Τότε πώς ιδρύθηκε και πώς ανωτατοποιήθηκε η Σχολή Μουσικής Τεχνολογίας στο ΑΤΕΙ Ηπείρου; Μήπως μια απάντηση στην άποψη του Θ. Τερζόπουλου είναι γνωστή; (την έχει επικαλεστεί πρόσφατα ο υφυπουργός Παιδείας Γ. Καλός)

§ Είναι επαρκής η θέση του Θ. Τερζόπουλου για την ασυμβατότητα πρακτικότητας και ανώτατων σπουδών; Από τη μια πλευρά ναι (ιδιαίτερα για περιπτώσεις διδακτορικών στην μουσική εκτέλεση), από την άλλη όχι, δεδομένου όχι μόνο του τύπου (η Δ. Ευρώπη έχει τέτοια βαθμίδα), αλλά και της ουσίας: ο εκτελεστικός τομέας, ακόμη και στην πιο αυστηρή εκδοχή ενός υψηλού επιπέδου performing υπάγεται όχι μόνο σε τεχνική εκπαίδευση, αλλά και σε θεωρητική κατάρτιση, συχνά ευρύτερου, ανθρωπιστικού περιεχομένου. Εξ άλλου η «θεωρητική κατάρτιση» αναφέρεται μέσα στο σ/ν.

§ Ικανοποιούνται οι ευρωπαϊκές μας δεσμεύσεις που μιλούν για «Υιοθέτηση ενός συστήματος τίτλων σπουδών που θα είναι ευκόλως αναγνώσιμοι και συγκρίσιμοι», για «προώθηση της κινητικότητας των σπουδαστών» και «βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας» της παιδείας; (Διακήρυξη της Μπολώνια)

4. Τι φανερώνει η συν-αρμοδιότητα των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού;

§ Ότι η μουσική παιδεία υπάγεται σε δύο υπουργεία και ότι αυτά συντονίζουν τη δράση τους χωρίς επικαλύψεις και συγκρούσεις! Είναι πράγματι έτσι;

§ Ποιοι είναι οι «ξεκαθαρισμένοι ρόλοι» Πανεπιστημίων και Ακαδημίας που επικαλείται η Υπουργός Παιδείας; Τι σημαίνει η δήλωσή της «η Ακαδημία δεν εμπλέκεται στην υπόθεση των Πανεπιστημίων»;

§ Είναι διαφορετικές οι δραστηριότητες α & β που προβλέπονται στην Ακαδημία από αυτές των Μ.Τ. του ΑΠΘ και του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου; Είναι διαφορετικές οι δραστηριότητες γ & δ που προβλέπονται στην Ακαδημία από αυτές των Μ.Τ. στα Πανεπιστήμια Μακεδονίας και Ιονίου και στο ΑΤΕΙ Ηπείρου;

§ Τι σημαίνει το «βέβαια» της Υπουργού Παιδείας στη δυνατότητα πρόσβασης των αποφοίτων της Ακαδημίας στα Πανεπιστήμια; Στο σ/ν γίνεται λόγος για «δικαίωμα πρόσβασης», ενώ αφήνεται αδιευκρίνιστο το «πώς».

§ Αποτελεί ιδιαίτερο γνώρισμα μόνο της υπό ίδρυση Ακαδημίας ο «συνδυασμός των Τεχνών» (που με τόσα συνώνυμα επαναλαμβάνεται;) Τότε «πανεπιστήμιο», «διεπιστημονικότητα» και «διαθεματικότητα» τι σημαίνουν;

5. Τι φανερώνει το «προσωπικό ενδιαφέρον του Πρωθυπουργού» ;

§ Ότι σπεύδει σήμερα ο Πρωθυπουργός να επανορθώσει την τρωθείσα προσωπική του εικόνα λόγω της αναντιστοιχίας μεταξύ προεκλογικών υποσχέσεων και κυβερνητικού έργου στον τομέα «Παιδεία και Πολιτισμός», μετά και την προσωπική του εμπλοκή (2 χρόνια ως Υπουργός Πολιτισμού);

§ Ότι ο συγκεκριμένος Πρωθυπουργός ασχολείται με κάτι ασυνήθιστο; (και αν το κάνει είναι ανάγκη να το διατυμπανίζει, δεν φαίνεται η διαφορά;)

§ Ότι, γνωρίζοντας πως όσα στο παρελθόν εξαγγέλονταν περί «πολιτιστικής παιδείας» ξέμεναν από χρηματοδότηση, επιστρατεύεται το κύρος της προσωπικής εγγύησης του Πρωθυπουργού;

§ Ότι όντως έχει ωριμάσει το ζήτημα της «καλλιτεχνικής» παιδείας ως αίτημα κοινωνικό;

6. Δημόσια Καλλιτεχνική Παιδεία Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου

Οι δύο γνωστές πλευρές υποστήριξης της δημόσιας και της ιδιωτικής παιδείας διατείνονται: α) «η παιδεία είναι θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό, γι αυτό και δεν μπορεί να έχει ταξικό χαρακτήρα, ούτε να παρέχεται με σκοπό το κέρδος», πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά από το κράτος, β) «η παιδεία είναι θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό, και δίπλα στην δημόσια, πρέπει, υπό τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες να υπάρχει και η ιδιωτική». Το ότι η παρούσα κυβέρνηση προτείνει την θεμελίωση ενός νέου εκπαιδευτικού ιδρύματος με τη μορφή του ΝΠΙΔ είναι αναμενόμενο. Ο διευθυντής οικονομικής υποστήριξης-χορηγιών προβολής & επικοινωνίας επίσης, (αν και εδώ θα έπρεπε να υπάρξει μεγαλύτερη πρόνοια. Η φύση της καλλιτεχνικής παιδείας είναι αναγκαστικά δεμένη με το θέαμα κι αυτό με τη σειρά του με τους χορηγούς και τα οικονομικά ζητήματα). Όταν όμως αρχή-αρχή στο σ/ν γίνεται λόγος για «αυτονόητη» και «μεταπολεμική ανάγκη», τότε γίνεται φανερό ότι η κυβέρνηση τα θέλει όλα δικά της ή/και φοβάται να είναι ρεαλιστική παντού.

§ Αυτό που ζητούσαν οι πολίτες επί μισόν αιώνα ήταν ένα ΝΠΙΔ;

§ Γιατί σε ένα ΝΠΙΔ δεν προβλέπονται σαφώς έσοδα από δίδακτρα, κάτι που έχει ήδη ανακοινωθεί; Νοούνται μήπως αυτά τα έσοδα στην περίπτωση στ΄ (κάθε άλλη νόμιμη πηγή);

§ Γιατί τόση (προφορική) έμφαση στις υποτροφίες, αφού τα δίδακτρα θα είναι «συμβολικά»; και αφού θα είναι συμβολικά, γιατί να υπάρχουν; και γιατί να μην καταγραφούν «υποτροφίες – δίδακτρα» στο σ/ν, όπως ήδη καταγραφήκαν τα «προνόμια – φορολογικές απαλλαγές»; (εδώ μάλλον δεν χωρεί νομική απάντηση).

7. Πώς διαγράφεται το μέλλον μέσα από την παρουσίαση του Σ/Ν;

§ Πώς να χαρακτηριστεί η αναφορά της «αυτονόητης ανάγκης» ως εξήγησης της αναγκαιότητας για την ίδρυση Ακαδημίας Τεχνών;

§ Ποιο ακριβώς είναι το νόημα της χρήσης του ονόματος «Μελίνα Μερκούρη» στην παρουσίαση του σ/ν;

§ Είναι δυνατόν στην παρουσίαση ενός σ/ν παιδείας να γίνεται λόγος για «Πλεονεκτήματα του θεσμού»;

§ Το Πεκίνο, το Βερολίνο, η Ρώμη… έχουν επίσης αντίστοιχες Ακαδημίες εποπτευόμενες από τα αντίστοιχα Υπουργεία Πολιτισμού;

§ Σε τι θα ωφελήσει την ποιότητα της παιδείας που θα παρέχεται ένα τόσο πολυεπίπεδο διοικητικό μοντέλο (Δ.Σ., Γεν. Δ/ντης, Διευθυντής Καλλιτεχνικής Παραγωγής και Διδασκαλίας), όταν παντοδύναμο θα είναι το Δ.Σ.; (στα Ωδεία υπάρχει καλύτερο πρότυπο διαχωρισμού των διοικητικών από τις εκπαιδευτικές διαδικασίες, παρ’ όλα αυτά, (και) για λόγους απουσίας ελέγχου, η πρώτη συχνά επιβάλλεται στη δεύτερη). Εφ’ όσον δε, το Δ.Σ. διορίζεται από τον Υπουργό, αυτό σημαίνει ότι τελικά οι σπουδές θα βρίσκονται υπό την επιρροή της πολιτικής εξουσίας.

§ Πώς οριοθετείται η επέμβαση των χορηγών στο πλαίσιο των σπουδών;

§ Η «πρακτική και θεωρητική κατάρτιση στις διδασκόμενες τέχνες» αποτελεί για τους αποφοίτους «επαγγελματικό δικαίωμα» (και μάλιστα άξιο να τονιστεί στο κείμενο του σ/ν); Και το «εκτός» τι ακριβώς σημαίνει;

8. Πώς διαγράφεται το μέλλον μέσα από τις προφορικές δηλώσεις των συναρμόδιων υπουργών;

§ Τι σημαίνει η δήλωση της Υπουργού Παιδείας «στον καλλιτεχνικό χώρο οι διδάσκοντες στα Πανεπιστήμια κυρίως κρίνονται μέσω του διεθνούς έργου τους, της καλλιτεχνικής τους απόδοσης και όχι με τα συμβατικά και τυπικά κριτήρια με τα οποία κρίνονται οι υπόλοιποι καθηγητές Πανεπιστημίου»; Μόνο για τα Πανεπιστήμια ισχύει αυτό ή κάτι σαν κι αυτό; Έχει εφαρμοστεί κάτι από όσα λέει στην πρόσληψη προσωπικού για τα Μουσικά Σχολεία; Εννοείται μήπως ως «διεθνές έργο» το κριτήριο της διασημότητας που συχνά είναι ανάλογο ενός marketing και δυσανάλογο των ουσιαστικών προσόντων; Εννοεί ότι τα ουσιαστικά κριτήρια προηγούνται των τυπικών; Θεωρητικά σωστό κάτι τέτοιο, όμως πλήρως αντιφάσκει με όσα το ΥπΕΠΘ υλοποιεί στην κατηγοριοποίηση των καθηγητών μουσικής Π. & Δ.Ε. (ΠΕ1601, ΠΕ1602, ΤΕ, ΕΜ).

§ Αποτελεί δήλωση ιδιαίτερης αξίας ότι η κυβέρνηση εγγυάται την εξασφάλιση όλων των απαραίτητων πόρων για τη λειτουργία της Ακαδημίας;

§ Τι σημαίνει «αυστηρή επιλογή» σπουδαστών και πώς αυτή αντιδιαστέλλεται από το σύστημα των πανελλήνιων εισαγωγικών εξετάσεων για τα ΑΕΙ;

§ Τι σημαίνει «θα διδάξουν οι καλύτεροι» και κυρίως τι σημαίνει η δήλωση ότι αν ανήκει μια τέτοια σχολή στο ΥπΠΟ, τότε και μόνον τότε είναι δυνατόν να διδάξουν οι καλύτεροι;

9. ΥπΠΟ: Χαρακτήρας, δραστηριότητες, μουσική παιδεία

Το ΥπΠΟ αποτελεί σχετικά νέο τομέα κυβερνητικής δράσης. Δραστηριοποιείται: Α) ως φορέας προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και Β) ως φορέας ανάπτυξης των τεχνών. Είναι γνωστό περισσότερο με την πρώτη δραστηριότητα που υπερτερεί της δεύτερης. Ως ανάπτυξη των τεχνών νοείται κυρίως η διοργάνωση φεστιβάλ, εκθέσεων, η χρηματοδότηση πολιτιστικών προγραμμάτων, η θέσπιση βραβείων και διαγωνισμών. Στον τομέα της παιδείας αναπτύσσονται πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα τοπικού χαρακτήρα που αφορούν περιορισμένο αριθμό μαθητών / πολιτών. Στο οργανόγραμμα του ΥπΠΟ περιλαμβάνεται και η Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού. Σ’ αυτήν υπάγονται τα τμήματα μόνιμου εκπαιδευτικού χαρακτήρα, μεταξύ αυτών και η Διεύθυνση Μουσικής που περιλαμβάνει και το Τμήμα Μουσικής Εκπαίδευσης. Το τμήμα αυτό εποπτεύει τα Ωδεία και τις Μουσικές Σχολές που αποτελούν το παλιότερο κομμάτι μουσικής παιδείας στη χώρα μας. Ωδεία και Μουσικές Σχολές λειτουργούν βάσει των διατάξεων που διέπουν το (μοναδικό) Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης που ιδρύθηκε το 1914 και υπήχθη στο Υπουργείο Παιδείας. Κανένας νόμος ουσιαστικής αλλαγής δεν έγινε επί μισόν αιώνα που να αφορά στην επανεξέταση/βελτίωση των μουσικών σπουδών και στη διαβάθμιση των τίτλων που το ΥπΠΟ εδώ και χρόνια χορηγεί. Το ζήτημα της επανεξέτασης του πλαισίου λειτουργίας των Ωδείων δεν έγινε ούτε μετά την ίδρυση των Μουσικών Τμημάτων των ΑΕΙ, ούτε μετά την ίδρυση των αντίστοιχων ΤΕΙ, ούτε των Μουσικών Σχολείων (όλα ανήκουν στην εποπτεία του ΥπΕΠΘ). Το ΥπΠΟ δεν κατόρθωσε να παρακολουθήσει ούτε το πνεύμα και τις αλλαγές που επήλθαν στην μουσική παιδεία ευρωπαϊκών κρατών τη δεκαετία του 90 κι αυτό δεν έγινε εφικτό ούτε μέσα στο πλαίσιο του μιμητισμού που συχνά διακρίνει την κρατική μας οργάνωση. Γενική είναι επίσης η παραδοχή, ότι η ουσιαστική εποπτεία των Ωδείων είναι ζήτημα σχεδόν ανύπαρκτο για πάρα πολλά χρόνια.

Τα προηγούμενα, σε συνδυασμό με την επικρατούσα αντίληψη για τον όρο «πολιτισμός» και τις αρμοδιότητες του ομώνυμου Υπουργείου αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τη διεύρυνση της μουσικής παιδείας του ΥπΠΟ, που προς το παρόν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο μπορεί να αντιμετωπιστεί. Δυστυχώς, η θολή και παραπαίουσα ερμηνεία της λέξης «πολιτισμός» επιβεβαιώνεται και στο ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο. Η υπαγωγή του συνόλου της μουσικής παιδείας στο ΥπΕΠΘ, δεν είναι πανάκεια, ούτε λύνει αυτομάτως τα συσσωρευμένα προβλήματα. Αποτελεί ένα λογικό, πρώτο βήμα, απαιτεί όμως πολιτική βούληση και (κυρίως) ευρεία κοινωνική απαίτηση. Επί του παρόντος αμφότερα λείπουν.

10. Συμπεράσματα

Με την προώθηση του σ/ν περί Ακαδημίας Τεχνών η κυβέρνηση σπεύδει καθυστερημένα να υλοποιήσει δεσμεύσεις της αφ’ ενός έναντι των πολιτών, αφ’ ετέρου έναντι των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας. Η μεγαλύτερη του μισού αιώνα (που αναφέρει η κυβέρνηση) αδράνεια στην υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου και η αντίστοιχη 8ετής από την διακήρυξη της Μπολώνια επιβεβαιώνει κατ’ αρχήν ότι ουδέποτε η «μουσική» ήταν προτεραιότητα στην παιδεία. Το γεγονός ότι την τελευταία πενταετία το αίτημα για τον εθνικό στόχο της παιδείας ακούγεται ευρύτερα, δεν δείχνει να έχει αλλάξει σημαντικά τα πράγματα, δεδομένου ότι την κρίσιμη ώρα πολίτες και πολιτικοί δείχνουν προσκολλημένοι στο παρελθόν. Όταν λοιπόν το 2009 θα υλοποιείται αυτό που εξαγγέλθηκε, θα βρισκόμαστε έναν αιώνα πίσω από την Ευρώπη (την οποία ακολουθούμε) και ένα χρόνο πριν το όριο του 2010 που θέτει η συνθήκη της Μπολώνια, χωρίς (και πάλι) να έχουμε υλοποιήσει και τακτοποιήσει σε γενικές γραμμές τη «μουσική παιδεία»· εύγλωττο λοιπόν το χρονοδιάγραμμα.

Η προτεραιότητα της επαγγελματικής στόχευσης αλλοιώνει εύκολα τις όποιες επιχειρούμενες μεταρρυθμίσεις στην παιδεία. Πολύ περισσότερο στο χώρο της μουσικής που κυριαρχείται από τη σύγχυση της ψυχαγωγίας με τη διασκέδαση, ενώ την ίδια στιγμή επικρατεί η άποψη ότι επαγγελματική κατάρτιση και γενική μόρφωση / ηθική διαπαιδαγώγηση είναι στόχοι συγκρουόμενοι.

Την γνωστή λοιπόν αντιφατικότητα μεταξύ του θεωρούμενου ως ύπατου και του μονίμως καταλήγοντος, ύστατου πολιτισμικού ζητήματος στην παιδεία, δεν φαίνεται να εγκαταλείπει και το σ/ν περί Ακαδημίας Τεχνών που σχετίζεται με το σύνολο της μουσικής παιδείας, τομέα τραγικά εγκαταλελειμμένου.

Η ουσία του σ/ν φανερώνει έλλειψη θάρρους, προχειρότητα και αναβλητικότητα (μάλλον οι δυνάμεις των άξιων, συνεργαζόμενων καλλιτεχνών δεν ήταν αρκετές για να ανατρέψουν την (δεκαετιών) εμπεδωμένη απαξίωση). Η ονομασία «Ακαδημία» επίπλαστα παραπέμπει σε ανώτατη βαθμίδα. Η ανώτερη βαθμίδα έμμεσα αναφέρεται· τα δίδακτρα επίσης. Το κυβερνητικό-διοικητικό μοντέλο φαίνεται να επισκιάζει το καλλιτεχνικό. Οι αναφορές περί ικανοποίησης των επαγγελματικών αναγκών είναι τουλάχιστον ανησυχητικές για το επίπεδο των σπουδών. Το οικονομικό-διοικητικό μοντέλο της «Ακαδημίας» είναι ευάλωτο στην πλήρη κυριαρχία των χορηγών. Οι δηλώσεις για «αυστηρότητα» στην εισαγωγή, οι αναφορές για «πλεονεκτήματα» της Ακαδημίας επιβεβαιώνουν αμηχανία και έλλειψη γνώσης από πλευράς των συναρμόδιων Υπουργών. Η διαβάθμιση των ωδειακών σπουδών αναβάλλεται. Η σύγχυση μαθητών-γονέων και το συγκρουσιακό εργασιακό κλίμα μάλλον θα διευρυνθεί.

§ Είναι όλα μαύρα; Όχι, παρά τα σημαντικά κενά ή προβλήματα.

§ Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα του σ/ν; 1) Ο τίτλος του. Προσωπικά αντιπαθώ τη μόνιμη επωδό «αυτό δεν γίνεται πουθενά στον κόσμο, κάνουμε ό,τι η Ευρώπη και η Αμερική», όμως στο σημείο αυτό, χωρίς να κρίνω την πρόθεση, η ονομασία «Ακαδημία» είναι άστοχη και προβληματική. Επειδή και στην Ελλάδα θα πρέπει να κατακτήσουμε μεγαλύτερη συνέπεια μεταξύ τίτλου και περιεχομένου, ένα από τα δύο πρέπει να αλλάξει. 2) Η δυνατότητα που δίνει στον Υπουργό Πολιτισμού να ορίζει έμμεσα την καλλιτεχνική παιδεία.

§ Θα ψηφίζατε το σ/ν μετά από κάποιες βελτιώσεις; Προσωπικά ναι, παρά την αρνητική κριτική που έχει μακροπρόθεσμη στόχευση και με δεδομένο ότι οι αξιόλογες κυβερνητικές δράσεις δεν αποτελούν εμπνεύσεις ή μάννα εξ ουρανού. Κάθε νόμος αλλάζει με έναν νεότερο και δεδομένης της εθνικής μας βραδυπορίας σε θέματα παιδείας, ακόμα κι ένα λιθαράκι είναι ευπρόσδεκτο.

§ Ποιο είναι λοιπόν το θετικό σημείο του σ/ν; Το ότι κάτι κινήθηκε στη μουσική παιδεία, κάτι που με την κατάλληλη κοινωνική ζύμωση μπορεί να γίνει αφορμή για νέα θετικότερα βήματα. Ευθύνη (καθημερινή) όλων μας και όχι μόνον των κυβερνήσεων είναι η ανάδειξη αυτών των θετικών βημάτων.

Στέργιος Ζυγούρας

30-5-2007

Τα αρχεία βίντεο είναι κωδικοποιημένα σε μορφή DivX

ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ

Νεότερα για την Ακαδημία Τεχνών (7-9-2008)

Τομή Παιδείας και Μουσικής - Μια διερεύνηση της προοπτικής των Μουσικών Σχολείων

Ίδρυμα «Ευάγγελου Παπαθανασίου»

Η Ελληνική Πολιτεία ως φορέας «Καλλιτεχνικής» Παιδείας – Το ζήτημα της Μουσικής

Τα Μουσικά Σχολεία στη Βουλή (βίντεο)

Ο κατά ΥπΠΟ «Πολιτισμός» (βίντεο) Α (4 ΜΒ) Β (2 ΜΒ) Γ (2 ΜΒ)

Η κατά ΥπΠΟ ιστορική αξία του Κρόνιου Λόφου (βίντεο) Α (2 ΜΒ) Β (2,5 ΜΒ)

Τα Μουσικά Σχολεία στην Ελλάδα μέσα από κριτικά κείμενα και ντοκουμέντα

Κεντρική Θεματική Σελίδα