Καλλιστώ

   Η Καλλιστώ είναι ο δεύτερος σε μέγεθος από τους γνωστούς δορυφόρους του Δία και ο όγδοος σε απόσταση. Είναι ο πιο απομακρυσμένος από τους 4 γαλιλαϊκούς δορυφόρους.

         τροχιά:    1 883 000 km από τον Δία
         διάμετρος: 4800 km
         μάζα:      1.08e23 kg

   Η Καλλιστώ ανακαλύφτηκε από τον Γαλιλαίο και τον Marius το 1610.

   Η Καλλιστώ είναι ελάχιστα μικρότερη από τον Ερμή, αλλά διαθέτει μόνο το ένα τρίτο της μάζας του.

   Αντίθετα με τον Γανυμήδη, η Καλλιστώ φαίνεται να μην έχει σαφή εσωτερική δομή. Τα δεδομένα από το διαστημόπλοιο Galileo δείχνουν ότι στο εσωτερικό της έγινε μερική στρωματοποίηση, με την αναλογία του πετρώματος να αυξάνεται προς το εσωτερικό. Η σύσταση της Καλλιστούς είναι 40% πάγος και 60% πέτρωμα/σίδηρος. Ο Τιτάν και ο Τρίτων πιθανώς έχουν παρόμοια σύσταση.

   Η επιφάνεια της Καλλιστούς είναι κατάστικτη από κρατήρες. Η επιφάνεια είναι πολύ παλαιά, η παλαιότερη από κάθε άλλο γνωστό σώμα του ηλιακού συστήματος, όμοια με τα υψίπεδα της Σελήνης και του Άρη. Οι μόνες αλλαγές που συμβαίνουν σ’ αυτήν, εδώ και 4 δισεκατομμύρια έτη, είναι τα σημάδια από τις σποραδικές μετεωριτικές προσκρούσεις.

   Οι μεγαλύτεροι κρατήρες περιβάλλονται από μια σειρά ομόκεντρων δακτυλίων που μοιάζουν με τεράστιες ρωγμές, που έχουν όμως απαλυνθεί από την αργή κίνηση του πάγου μέσα σε μεγάλες χρονικές περιόδους. Ο μεγαλύτερος κρατήρας, που ονομάστηκε Valhalla (δεξιά), έχει διάμετρο 3000 km και είναι ένα εντυπωσιακό δείγμα λεκάνης με πολλαπλούς δακτυλίους, αποτέλεσμα τεράστιας πρόσκρουσης. Άλλα δείγματα τέτοιου σχηματισμού είναι ο κρατήρας Asgard επίσης στην Καλλιστώ (άνω αριστερά), η θάλασσα Orientale στη Σελήνη και η λεκάνη Caloris στον Ερμή.

   Στην Καλλιστώ, όπως και στον Γανυμήδη, οι αρχέγονοι κρατήρες έχουν καταρρεύσει. Δεν παρουσιάζουν τα περιμετρικά υψώματα και την καταβύθιση στο κέντρο, όπως στους κρατήρες της Σελήνης και του Ερμή. Εικόνες υψηλής ανάλυσης από το Galileo (αριστερά) δείχνουν ότι, τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές, οι μικροί κρατήρες ως επί το πλείστον έχουν σβηστεί. Αυτό σημαίνει ότι κάποια δραστηριότητα λαμβάνει χώρα, αν και ανεπαίσθητη.

   Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι η Αλυσίδα Gipul (Gipul Catena), μια μακριά σειρά μετεωριτικών κρατήρων σε ευθεία γραμμή (δεξιά). Πιθανώς κάποιο αντικείμενο πέρασε κοντά στον Δία και, αφού διαλύθηκε από τις παλιρροϊκές δυνάμεις, τα τμήματά του προσέκρουσαν στην Καλλιστώ.

   Η Καλλιστώ διαθέτει μια πολύ αραιή ατμόσφαιρα αποτελούμενη από διοξείδιο του άνθρακα.

   Το Galileo έχει ανιχνεύσει στην Καλλιστώ ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο, το οποίο ίσως αποτελεί ένδειξη ροής αλατούχου διαλύματος κάτω από την επιφάνεια.

   Αντίθετα με τον Γανυμήδη, στην Καλλιστώ δεν υπάρχουν ενδείξεις τεκτονικής δραστηριότητας. Αν και οι δυο δορυφόροι έχουν παρόμοια κύρια χαρακτηριστικά, ωστόσο στην Καλλιστώ η γεωλογική ιστορία εξελίχθηκε πιο απλά, δημιουργώντας έναν ενδιαφέροντα προβληματισμό στους επιστήμονες και δίνοντας ίσως μια ιδέα για το πώς μπορεί να έμοιαζαν και οι υπόλοιποι γαλιλαϊκοί δορυφόροι στην αρχή της εξέλιξής τους.

Δίας
Ιώ
Γανυμήδης
Ευρώπη

Galileo Project Home Page (NASA)