Ιαπετός

   Ο Ιαπετός είναι ο 17ος από τους γνωστούς δορυφόρους του Κρόνου και ο τρίτος σε μέγεθος.

        τροχιά:    3 561 300 km από τον Κρόνο
        διάμετρος: 1460 km
        μάζα:      1.88e21 kg
   Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Ιαπετός ήταν ένας από τους Τιτάνες, γιος του Ουρανού. Ήταν ο πατέρας του Προμηθέα και του Άτλαντα και τον θεωρούσαν ως δημιουργό της ανθρώπινης φυλής.

   Ο Ιαπετός ανακαλύφτηκε το 1671 από τον Cassini.

   Η πυκνότητα του Ιαπετού είναι μόλις 1,02 g/cm³ και θα πρέπει να αποτελείται σχεδόν εξολοκλήρου από πάγο νερού.

   Το πρόσθιο και το οπίσθιο ημισφαίριο του Ιαπετού είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Το πρόσθιο ημισφαίριο είναι πολύ σκούρο με άλβεδο 0,03 έως 0,05 (όπως η καπνιά), ενώ το οπίσθιο ημισφαίριο είναι πολύ πιο ανοιχτόχρωμο με άλβεδο 0,5 (σχεδόν όπως η Ευρώπη). Αυτή η διαφορά είναι τόσο εντυπωσιακή, ώστε ο Cassini παρατήρησε ότι μπορούσε να δει τον Ιαπετό μόνο από τη μια πλευρά του Κρόνου και όχι από την άλλη.

   Μια εξήγηση είναι ότι το πρόσθιο ημισφαίριο καλύπτεται από σκουρόχρωμη σκόνη προερχόμενη από την Φοίβη. Όμως το χρώμα δεν ταιριάζει και πολύ με της Φοίβης. Μια άλλη πιθανότητα είναι να ευθύνεται κάποια εσωτερική διεργασία στον Ιαπετό. Ένα σημείο που περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, είναι ότι, ανάμεσα στις δυο περιοχές, η μεταβολή του άλβεδο γίνεται απότομα, χωρίς ενδιάμεσες βαθμίδες.

   Στις 31 Δεκεμβρίου 2004 το διαστημόπλοιο Cassini έκαμε την πρώτη κοντινή διέλευσή του από τον Ιαπετό. Οι εικόνες δείχνουν ότι το σκουρόχρωμο υλικό υπερκαλύπτει το υπόλοιπο τοπίο κι αυτό σημαίνει ότι είναι σχετικά νεότερο υλικό. Στην εικόνα (αριστερά) φαίνεται μια περιοχή στο όριο μεταξύ σκουρόχρωμης και ανοιχτόχρωμης περιοχής, όπου πολλοί κρατήρες καλύπτονται μόνο στη μια πλευρά τους από το σκουρόχρωμο υλικό. Εν πάσει περιπτώσει, παρά τα νέα δεδομένα, τα ερωτηματικά για την προέλευση αυτού του υλικού παραμένουν.

   Ένα ακόμη παράξενο χαρακτηριστικό του Ιαπετού, που αποκαλύφτηκε από το Cassini, είναι μια τεράστια οροσειρά ύψους 13 km σε σχέση με τη γύρω περιοχή και μήκους 1300 km, που είναι σχεδόν ακριβώς παράλληλη με τον ισημερινό του δορυφόρου (δεξιά).

   Όλοι οι δορυφόροι του Κρόνου, εκτός από τον Ιαπετό και την Φοίβη, περιφέρονται στο ισημερινό επίπεδο του πλανήτη. Η κλίση της τροχιάς του Ιαπετού είναι σχεδόν 15 μοίρες. Η κλίση της τροχιάς της Φοίβης είναι περίπου 175° (ο βόρειος πόλος της είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση ως προς τον βόρειο πόλο του Κρόνου).


Πίνακας Δεδομένων
Εικόνες

Κρόνος
Μίμας
Εγκέλαδος
Τηθύς
Διώνη
Ρέα
Τιτάν

Cassini-Huygens mission (NASA)