Τοπική ιστορία

Details

Published on Sunday, 23 September 2012 21:26

Η ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η σελίδα αυτή δημιουργήθηκε προκειμένου να παρέχει αρχικά πληροφορίες και υλικό στους εκπαιδευτικούς που υλοποιούν PROJECT Τοπικής Ιστορίας και Λογοτεχνίας γύρω από την ευρύτερη περιοχή της Λαμίας και γενικότερα του Ν. Φθιώτιδας.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Τα διαθεματικά προγράμματα με αντικείμενο την Τοπική ιστορία με τη μεθοδολογία που προτείνεται να υλοποιηθούν στα σχολεία της Περιφέρειάς μας  αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία για την κριτική αγωγή των μαθητών στο σύγχρονο πολιτισμό: η αξιοποίηση των πρωτογενών και δευτερογενών τοπικών πηγών με διερευνητικές μεθόδους διδασκαλίας καλλιεργεί την κριτική σκέψη και συμβάλλει στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης των μαθητών. Η πρότασή μας στηρίζεται σε δύο παιδαγωγικά δεδομένα: πρώτον ότι η εξοικείωση με τον τόπο που ζούμε (γενέθλιος ή μη) είναι σημαντικό στάδιο  της γνωστικής και συναισθηματικής πορείας του ατόμου προς την ωριμότητα.

Δεύτερον ότι η  ενασχόληση με την Τοπική Ιστορία δημιουργεί ερωτήματα και προσφέρει κίνητρα για την ανάγνωση πολλών και διαφορετικών κειμένων με επίκεντρο τον τόπο που ζουν: [ιστορικά βιβλία, μυθιστορήματα, παραμύθια,  εφημερίδες, ταξιδιωτικούς οδηγούς, ποιήματα, δημοτικά τραγούδια, λαογραφία κλπ].

Η ευρύτερη περιοχή της Λαμίας με τη σημαντική και πλούσια τοπική ιστορία σε όλες τις ιστορικές περιόδους παρέχει έναν ανεξάντλητο θησαυρό αυθεντικών ερεθισμάτων και  εμπειριών για να μάθουν οι μαθητές όχι μόνο την ιστορία του τόπου τους, αλλά, κυρίως, μέσα από αυτή να έρθουν σε επαφή με κρίσιμα ζητήματα της ιστορίας και έτσι, να αντιληφθούν καλύτερα τις διαδικασίες συγκρότησης  της ιστορικής γνώσης.

 Στόχος μας είναι μέσα από τέτοιου είδους προγράμματα και αφού συγκεντρωθεί ικανός αριθμός εκπαιδευτικού υλικού (πρωτογενών και δευτερογενών ιστορικών πηγών, λογοτεχνικών και ιστορικών κειμένων, δραστηριοτήτων, οπτικού υλικού, συνεντεύξεων κλπ), να αξιοποιηθεί το υλικό αυτό για τη δημιουργία ιστοεξερευνήσεων γύρω από σημαντικά θέματα Τοπικής Ιστορίας.

Από το μενού «ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΕΣ - ΥΛΙΚΟ» της ιστοσελίδας μας επιλέγοντας Ιστορία Δ΄- Project μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε ένα ολοκληρωμένο διαθεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα (σχέδιο/φάσεις διδασκαλίας - προτεινόμενες δραστηριότητες ? φύλλα εργασίας ?επίσκεψη στο χώρο], για τον ιστορικό χώρο των Θερμοπυλών, το οποίο αποτέλεσε θέμα βιωματικού σεμιναρίου για τους εκπαιδευτικούς της 2^ης Περιφέρειας τη σχολική χρονιά 2011-2012.

 1. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

http://el.wikipedia.org/

http://www.lamia-city.gr/

http://www.mylamia.com/

http://www.e-lamia.gr/

http://www.lamia-world.gr/

http://clubs.pathfinder.gr/lamia_fans

http://www.lamiablogs.gr/

http://www.culture.gr/

http://www.vres.gr/

http://www.e-ecology.gr/

2. ΤΟΠΙΚΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ

Η λογοτεχνία αποτελεί ένα ξεχωριστό είδος ιστορικών πηγών, το οποίο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο άντλησης ιστορικών πληροφοριών. Παράλληλα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άριστο μέσο για τη θεμελίωση της σχέσης των μαθητών με την ανάγνωση και το βιβλίο.

Ο συνάδελφος εκπαιδευτικός ? ερευνητής τοπικής ιστορίας Γ. Σταυρόπουλος έχει συγκεντρώσει και καταγράψει τα παρακάτω λογοτεχνικά βιβλία που αναφέρονται στην ευρύτερη περιοχή της Λαμίας και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους:

1. ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΜΕΡΟΠΟΥΛΟΥ:
2. ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΜΕΡΟΠΟΥΛΟΥ:
3. ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ: ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
4. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ
5. ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ?
6. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
7. ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ (1999)μια θαυμάσια, βιωματική μεταφορά στο χαρτί της ζωής μιας Σαρακατσάνικης, κτηνοτροφικής ομάδας (της οικογένειάς της) στα βουνά και στις πεδιάδες της Φθιώτιδας, την ίδια χρονική περίοδο.  
8. ΜΠΑΜΠΗΣ ΚΛΑΡΑΣ: Ο ΑΔΕΡΦΟΣ ΜΟΥ Ο ΑΡΗΣ Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑΑυτοβιογραφικά κείμενα (και η βιογραφία του αδερφού του  Θανάση Κλάρα ?Άρη Βελουχιώτη) του καταξιωμένου λογοτέχνη και δημοσιογράφου (δημιουργού της Φιλολογικής Βραδυνής) με πολλές εύστοχες και ενδιαφέρουσες αναφορές στο κλίμα, στα πρόσωπα, στα γεγονότα της προπολεμικής αλλά και της μεταπολεμικής Λαμίας. 
9. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΖΟΡΜΠΑΣ ΛΑΜΠΡΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ (1976)
10. Η ΑΥΛΗ ΜΕ ΤΑ ΣΠΑΣΜΕΝΑ ΟΝΕΙΡΑ (1998)ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΤΟΥΣΜυθιστορήματα (με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία) του γνωστού ηθοποιού, που αναφέρονται στη Λαμία της δεκαετίας του ?50, κυρίως. Πολλές και οι αναφορές στην πολιτική και κοινωνική κατάσταση της δύσκολης αυτής  εποχής διατυπωμένες με τολμηρό και αιχμηρό τρόπο από το συγγραφέα, ο οποίος ζούσε την περίοδο εκείνη στη Λαμία.
11. ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΠΕΛΑ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣΑυτοβιογραφικό κείμενο του γνωστού Φθιώτη πανεπιστημιακού και συγγραφέα, που, μεταξύ των άλλων, περιγράφει με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο τα της διαμονής του στην πόλη, ως μαθητής δημοτικού και γυμνασίου.
12. ΑΥΓΗ ΠΑΠΑΚΟΥ ? ΛΑΓΟΥ: Ο ΕΥΡΥΛΟΧΟΣ ΑΛΕΥΑ, Ο ΛΑΡΙΣΑΙΟΣ. Ο Ευρύλοχος Αλεύα, Λαρισαίος είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία του ομώνυμου υπαρκτού προσώπου, σύγχρονου του νομοθέτη Σόλωνα του Αθηναίου, στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. Ο Ευρύλοχος, μια πολυδιάστατη προσωπικότητα, κυβέρνησε με σύνεση και κράτησε ενωμένη τη Θεσσαλία, που μαζί με τα υποτελή σ? αυτή φύλα ξαπλωνόταν από τον Όλυμπο μέχρι τις Θερμοπύλες. Πρωτοστάτησε στον Α? Ιερό Πόλεμο που κήρυξαν οι Αμφικτύονες των Δελφών, πρώτα κατά της πόλης Κίρρας και ύστερα κατά της Κρίσας. Σαν αρχιστράτηγος του συμμαχικού στρατού διακρίθηκε για τη γενναιότητά του και υμνήθηκε σαν «άλλος Αχιλλέας» όχι μόνο από τους σύγχρονούς του, αλλά και από τους μετέπειτα, όπως ο Πίνδαρος. Βοήθησε στην επέκταση και σε άλλες πόλεις-κράτη, της Αμφικτυονίας του Μαντείου των Δελφών και της αρχαίας Ανθήλης- που εξασφάλιζε, σαν άλλος ΟΗΕ 3.500 χρόνια πριν, τη λύση των διαφορών με ειρηνικό (αλλά και με πολεμικό) τρόπο. Η συγγραφέας Α.Π. στηριγμένη σ? αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία, με τη γνωστή της δεξιοτεχνία, γλαφυρότητα και ζωντάνια του λόγου, υφαίνει μια συναρπαστική μυθιστορία, φωτίζοντας την τόσο σημαντική και πολυτάραχη εκείνη εποχή, που με τη Πυλαία και τη Δελφική Αμφικτυονία και τους πανελλήνιους αθλητικούς αγώνες που καθιέρωσε, συνέσφιξε τις σχέσεις των ελληνικών πόλεων-κρατών και έθεσε τα θεμέλια για το θαύμα του 5ου αιώνα και την άνθηση του Ελληνικού Πολιτισμού.

1. ΜΙΜΙΚΑ ΚΡΑΝΑΚΗ: ΟΤΑΝ ΚΑΠΝΙΖΕΙ Ο ΛΟΥΛΑΣ (ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΣΙΡΚΟ 1950). Εξαιρετική νουβέλα για τη ζωή στην παλιά Αγία Μαρίνα, με πολύ μικρή έως ανύπαρκτη σχέση με τον τίτλο. Ένα λογοτέχνημα που διαβάζεται «μονορούφι», λόγω του ελκυστικού τρόπου γραφής της Λαμιώτισσας, που έζησε για πολλές δεκαετίες και δίδαξε στο Παρίσι. 

ΑΛΛΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ

1. ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ Η ΚΥΡΟΥΛΑ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ (ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΩΡΑ ΠΟΛΕΜΟΥ»Εκτεταμένο, πολύ ενδιαφέρον, διήγημα που αναφέρεται στην ιστορία μιας χαροκαμένης μάνας ων χρόνων της Κατοχής στη Λαμία. [Τα χρόνια εκείνα ζούσε η αδερφή του Βενέζη, η Αγάπη Βενέζη, στην πόλη].  
2. ΔΗΜΗΤΡΗΣ  ΧΑΤΖΗΣ ΦΩΤΙΑ Μυθιστόρημα, των χρόνων της Κατοχής, που αναφέρεται και στην περιοχή μας (και στη Λαμία).  
3. ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟ
4. ΤΑΚΗΣ ΛΑΠΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ, Ο ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΑΛΑΜΑΝΑΣ
5. ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ (πολύ ενδιαφέρουσες αναφορές στη Λαμία μέσα από τα δημοσιεύματά του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ. Μπορούν να βρεθούν στη μηχανή αναζήτησης του δικτυακού τόπου της εφημερίδας)   
6. ΑΛΛΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΩΣΤΑΣ ΑΒΡΑΑΜ, ΚΩΣΤΑΣ ΑΣΠΡΟΥΛΑΚΗΣ, ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ