ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 22ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XXII
LECTIO ALTERA ET VICESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


ΠΡΟΤΡΟΠΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ

 

Στο κείμενο που ακολουθεί ο Κικέρων απευθύνει ορισμένες προτροπές προς τους συμπατριώτες του. Οι προτροπές αυτές περιέχουν βασικά στοιχεία της ιδεολογίας του αλλά και στοιχεία της ιδεολογίας των συγχρόνων του, όπως: θρησκευτική ευλάβεια προς τους προγόνους, πατριωτισμός, καρτερικότητα και αντοχή στις δοκιμασίες, κοινωνική καταξίωση με τη μορφή της πολιτικής και στρατιωτικής «δόξας» (gloria).

 

Διάβασε για τον Κικέρωνα Κατιλίνας, την Προβολή των ρωμαϊκών αξιών και αυτοκρατορικών αρετών Κατιλίνας

 

Το κείμενο

Imitēmur nostros Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiōnes, innumerabiles alios qui hanc rem publicam stabilivērunt; quos equidem in deōrum immortalium coĕtu ac numero repōno. Amēmus patriam, pareāmus senatui, consulāmus bonis; praesentes fructus neglegāmus, posteritātis gloriae serviāmus; id esse optimum putēmus, quod est rectissimum; sperēmus quae volumus, sed ferāmus quod acciderit; arbitrēmur denique corpus virōrum fortium magnorumque hominum esse mortāle, animi vero motus et virtūtis gloriam sempiternam esse.

 

Togatus Barberini
Άγαλμα Ρωμαίου αριστοκράτη που κρατάει τις imagines (= κέρινα ομοιώματα) των προγόνων του (της εποχής του Αυγούστου)
Ρώμη, Μουσείο Καπιτωλίου

 

 

Λεξιλόγιο

Imitor, 1 (αποθ.) μιμούμαι
Brutus = L. Iunius Brutus (βλ. το μάθ. IX)
Camillus = M. Furius Camillus, (βλ. το μάθ. XXI)
Decius (Δέκιος) = P. Decius Mus, που πρόσφερε τη ζωή του και τη ζωή του γιου του για τη σωτηρία της πατρίδας του (340 π.Χ.)
Curius (Κούριος)=Μ'. Curius Dentātus, νικητής των Σαβίνων, των Σαμνιτών και του Πύρρου
Fabricius (Φαβρίκιος) = C. Fabricius Luscinus (ύπατ. το 282 και 278 π.Χ.) νικητής των Σαμνιτών και αντίπαλος του Πύρρου
Scipiōnes (Σκιπίωνες) = (α) P. Cornēlius Scipio Africānus ο πρεσβύτερος, ο νικητής του Αννίβα το 202 π.Χ. (β) P. Cornēlius Scipio Aemiliānus Africānus ο νεότερος: κατέστρεψε την Καρχηδόνα το 146 π.Χ.
innumerabilis -is -e αμέτρητος(1)
stabilio, 4 στεριώνω
quos=eos
equidem (επίρρ.) εγώ βέβαια
immortālis -is -e αθάνατος(2)
coĕtus -us (αρσ.) «χορεία», συνάθροιση(3)
repōno, -posui, -positum, -ponĕre, 3 (re+pono) τοποθετώ·
in deōrum coĕtu ac numero repōno τους δίνω μια θέση ανάμεσα στους θεούς
pareo, parui, paritum, parēre 2 (+δοτ.) υπακούω
senātus -us (αρσ.) Σύγκλητος
consulo, 3 ( + δοτ. χαρ.) φρόντιζω για, προσέχω
boni-ōrum (πληθ.) οι καλοί πολίτες
praesens-ntis παρών, τωρινός, της στιγμής
neglego, neglexi, neglectum, neglegĕre, 3 (nec+lego) αδιαφορώ για
fructus-us (αρσ.) ωφέλεια, κέρδος(4)
posteritas -ātis (θ.) το μέλλον, οι μεταγενέστεροι(5)
servio, 4 (+δοτ.) υπηρετώ
optimus -a -um (υπερθ. του bonus) άριστος
puto, 1 νομίζω, θεωρώ
rectissimus -a -um (υπερθ. του rectus) ο πιο σωστός
spero, 1 ελπίζω(6)
volumus (του ανώμαλου νοlο) θέλουμε(7)
fero υπομένω
fortis -is -e δυνατός, ανδρείος
mortālis -is -e θνητός(8)
animi motus οι δυνάμεις της ψυχής, οι πνευματικές δραστηριότητες
vero (επίρρ.) όμως
sempiternus -a -um αιώνιος

 

Ετυμολογικά: 1. numerus 2. in + mortālis = θνητός· mors, morior 3. cum + eo 4. πρβ. φρούτο << ιτ. 5. post, postea, posterus 6. spes 7. βούλομαι 8. immortālis

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.