Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο 
Η ΜΟΙΡΑ ΤΗΣ ΚΑΙΚΙΛΙΑΣ
Οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι οι τυχαίες κουβέντες μπορούσαν να αποδειχτούν σημαδιακές (βλ. και την εισ. στο μάθ. XII). Ενδεικτικό είναι το περιεχόμενο του κειμένου που ακολουθεί. Η Καικιλία θέλησε να προκαλέσει την εμφάνιση ενός οιωνού, για να πληροφορηθεί κάτι σχετικό με τον μελλοντικό άντρα της κόρης της αδελφής της, που βρισκόταν σε ηλικία γάμου. Στη διάρκεια της ολονυκτίας μέσα στον ναό η κοπέλα κουράστηκε από την ορθοστασία και ζήτησε από τη θεία της «να της παραχωρήσει τη θέση της για να καθίσει». Η Καικιλία της «παραχώρησε ευχαρίστως τη θέση της». Αργότερα η Καικιλία πέθανε και το κορίτσι «πήρε τη θέση της» και στη ζωή, αφού έγινε γυναίκα του Μετέλλου.
Διάβασε για τον ρόλο της γυναίκας στη ρωμαϊκή κοινωνία
Το κείμενο
Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiāle petit filiae sorōris, ipsa fēcit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sorōris filiā persedēbat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audirētur. Tandem puella, longā morā standi fessa, rogāvit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi meā sede cedo». Hoc dictum paulo post res ipsa confirmāvit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amāvit; postea is puellam in matrimonium duxit.
Αργυρός δηνάριος με παράσταση θριάμβου του Γάιου Καικίλιου Μέτελλου. (125-120 π.Χ.) Η επιγραφή αναφέρεται στον θρίαμβο του ίδιου (στ. 6) και άλλων μελών της οικογένειας των Μέτελλων (στ. 13 και 15).
Λεξιλόγιο
dum (σύνδ. χρον.) ενώ
mos, moris (αρσ.) έθιμο
priscus -a -um αρχαίος(1)· more prisco σύμφωνα με τα αρχαία (πατροπαράδοτα) ήθη (έθιμα, συνήθειες)
nuptiālis -is -e γαμήλιος
omen -inis (ουδ.) οιωνός· omen peto επιδιώκω την εμφάνιση οιωνού (αναζητώ οιωνό)
soror -ōris (θ.) αδελφή· filiae (δοτ.) sorōris για την κόρη της αδελφής της
omen facio δημιουργώ οιωνό
sacellum -i μικρό ιερό, μικρό τέμενος(2)
nocte (αφαιρ. χρον.) τη νύχτα
persedeo, -sēdi, -sessum, -sedēre, 2 (per + sedeo) κάθομαι για πολλή ώρα
expecto, 1 (ex + specto) περιμένω
congruens -ntis (μτχ. του congruo) σύμφωνος
propositum -i σκοπός· vox congruens proposito φωνή που να ανταποκρινόταν στο σκοπό (για τον οποίο ήταν εκεί)
tandem (επίρρ.) στο τέλος, κάποτε
mora -ae χρονοτριβή, καθυστέρηση· longā morā standi από την πολλή ορθοστασία
rogo (+ βουλ. πρότ.) ζητώ να (ut)
matertera -ae = θεία (αδελφή της μητέρας)(3)
paulisper (επίρρ.) για λίγο
sedes -is (θ.) κάθισμα(4)
cedo, cessi, cessum, cedĕre, 3 (+ αφ.) παραχωρώ (τη θέση μου: loco)
dum όσο (χρόνο)
matrimonium ii(i) γάμος(5)· puellam in matrimonium duco (γιο άντρα) παίρνω την κοπέλα γυναίκα μου (πρβ. ἄγομαι γυναῖκα)
Ετυμολογικά: 1. κυρ. «προγενέστερος»· πρβ. pri-mus, prin-ceps, πριν 2. υποκορ. του sacrum 3. < mater ≃ μήτηρ 4. ἕδ-ρα, sed-eo 5. < mater ≃ μήτηρ
Κείμενο και μετάφραση
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
ΡΗΜΑΤΑ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ
Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ
Β΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γραμματικές παρατηρήσεις
Χρονικές αντικαταστάσεις
| εν. | coniurat | expellitur | deprehenduntur | strangulantur | interficitur | tradit | consequuntur | occidi | vulnerari |
| πρτ. | coniurabat | expellebatur | deprehendebantur | strangulabantur | interficiebatur | tradebat | consequebantur | - | - |
| μελ. | coniurabit | expelletur | deprehendentur | strangulabuntur | interficietur | tradet | consequentur | occisum iri | vulneratum iri |
| πρκ. | coniuravit | expulsus est | deprehensi sunt | strangulati sunt | interfectus est | tradidit | consecuti sunt | occisos esse | vulneratos esse |
| υπρ. | coniuraverat | expulsus erat | deprehensi erant | strangulati erant | interfectus erat | tradiderat | consecuti erant | - | - |
| σ.μελ. | coniuraverit | expulsus erit | deprehensi erunt | strangulati erunt | interfectus erit | tradiderit | consecuti erunt | occisos fore | vulneratos fore |
Συντακτικές παρατηρήσεις
Απαρεμφατική σύνταξη
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. | Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse. Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse. |
Μετατροπή σύνταξης
| Από παθητική | Σε ενεργητική σύνταξη |
| Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est. | Cicero Catilinam ex urbe expulit. |
| Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est. | Antonius, alter consul, Catilinam interfecit. |
| Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). | Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos. |