Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο 
ΕΝΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ο «σοφός» (sapiens) ―ο ιδανικός άνθρωπος για τους Στωικούς― αντιμετωπίζει με τη δύναμη της γνώσης τις συμφορές της ζωής. Προσαρμόζεται με ευκολία σε όλες τις καταστάσεις, ευχάριστες και δυσάρεστες, και ξέρει να τις χρησιμοποιεί. Η αντίληψή του για τη ζωή δεν είναι παθητική· ο φιλόσοφος δηλ. δεν κηρύσσει την αποχή από τις διάφορες δραστηριότητες. Γι' αυτό και η Στωική φιλοσοφία ρίζωσε στη Ρώμη, όπου ―τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δημοκρατίας― οι εκπρόσωποι της ανώτερης τάξης έβλεπαν ως κύριο τρόπο καταξίωσης της ύπαρξής τους την πολιτική και στρατιωτική δραστηριότητα. Μαζί με την πολιτειακή αλλαγή όμως, φάνηκαν και οι εγγενείς αδυναμίες αυτής της αντίληψης. Η «προσαρμοστικότητα» του Στωικού, η πίστη του σε ένα πρότυπο καλού άρχοντα και η τάση του να αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες οχυρωμένος πίσω από τις πεποιθήσεις του, δεν του επέτρεψαν να υιοθετήσει μια αποφασιστική, και κυρίως αποτελεσματική, στάση απέναντι στο νέο καθεστώς.
Διάβασε για το ιδεώδες του στωικού σοφού 
Το κείμενο
Sapientem nec paupertas nec dolor prohibet, nec eae res, quae imperītos avertunt et praecipites agunt. Tu illum premi putas malis? Utitur! Non ex ebore tantum Phidias sciēbat facere simulacra; ex aere quoque faciēbat. Si marmor illi obtulisses, si viliōrem materiam, fecisset tale, quale ex illā fieri optimum posset. Eōdem modo sapiens virtūtem, si licēbit, in divitiis explicābit, si minus, in paupertāte; si poterit, in patriā, si minus, in exilio; si poterit, imperātor, si minus, miles; si poterit, integer, si minus, debilis. Quamcumque fortūnam acceperit, aliquid ex illa memorabile efficiet.
Λεξιλόγιο
prohibeo εμποδίζω, μπαίνω στο δρόμο κάποιου
nec eae res ενν. prohibent
imperītus -a um = άπειρος(1)
averto, -verti, -versum, -vertĕre, 3(a + verto) βγάζω κάποιον από το δρόμο του
praeceps -cipitis αυτός που πέφτει με το κεφάλι(2)
aliquem praecipitem ago σπρώχνω (ρίχνω) κάποιον με το κεφάλι (στην γκρεμό), γκρεμοτσακίζω
premo, pressi, pressum, premĕre, 3 καταβάλλω(3)
nala -ōrum οι συμφορές· malis ποιητ. αίτιο
utitur (αντίθετα) τις χρησιμοποιεί!
ebur -oris (ουδ.) ελεφαντόδοντο· ex ebore βλ. μάθ. XXXI
tantum (επίρρ.) μόνο
simulacrum -i = ομοίωμα· εικόνα, άγαλμα(4)
quoque (επίρρ.) επίσης
marmor -oris (ουδ.) ≤ μάρμαρο
obfero (offero), -tuli, -lātum, -ferre (ob + fero· + δοτ.) φέρνω κάτι σε κάποιον
vilis -is -e ευτελής, φτηνός
materia -ae υλικό(5)
ex illā =ex materiā illā
virtus-ūtis (θ.) αρετή
si licēbit (ενν. ei explicāre) αν μπορέσει (να αναπτύξει)
explico, 1 αναπτύσσω, εκφράζω, δείχνω
si minus = si non licēbit ei in divitiis virtūtem explicāre = αν όχι
si poterit ενν. virtūtem explicāre in patriā ενν. virtūtem explicābit
si minus = si non poterit = αν όχι
imperātor ως στρατηγός·
miles ως στρατιώτης
integer -gra -grum υγιής, αρτιμελής
debilis -is -e αδύναμος, ανάπηρος
quicumque, quaecumque, quodcumque (αντ. αναφ. αοριστολ.) οποιοσδήποτε· quamcumque fortūnam acceperit όποια τύχη κι αν του λάχει
memorabilis -is -e αξιομνημόνευτος(6)
efficio, -fēci, -fectum, -ficĕre, 3* (ex + facio) κατορθώνω, δημιουργώ
Ετυμολογικά: 1. im-perītus· periculum, πείρα 2. < prae-caput = κεφάλι 3. κυρ. πιέζω· πρβ. πρέσα 4. simul, similis 5. κυρ. «ξύλο»· πρβ. μαδέρι << βεν. materiālis = υλικός· πρβ. ματεριαλισμός (= υλισμός) << γαλλ. 6. memoria
Κείμενο και μετάφραση
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
ΡΗΜΑΤΑ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ
Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ
Β΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γραμματικές παρατηρήσεις
Χρονικές αντικαταστάσεις
| εν. | coniurat | expellitur | deprehenduntur | strangulantur | interficitur | tradit | consequuntur | occidi | vulnerari |
| πρτ. | coniurabat | expellebatur | deprehendebantur | strangulabantur | interficiebatur | tradebat | consequebantur | - | - |
| μελ. | coniurabit | expelletur | deprehendentur | strangulabuntur | interficietur | tradet | consequentur | occisum iri | vulneratum iri |
| πρκ. | coniuravit | expulsus est | deprehensi sunt | strangulati sunt | interfectus est | tradidit | consecuti sunt | occisos esse | vulneratos esse |
| υπρ. | coniuraverat | expulsus erat | deprehensi erant | strangulati erant | interfectus erat | tradiderat | consecuti erant | - | - |
| σ.μελ. | coniuraverit | expulsus erit | deprehensi erunt | strangulati erunt | interfectus erit | tradiderit | consecuti erunt | occisos fore | vulneratos fore |
Συντακτικές παρατηρήσεις
Απαρεμφατική σύνταξη
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. | Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse. Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse. |
Μετατροπή σύνταξης
| Από παθητική | Σε ενεργητική σύνταξη |
| Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est. | Cicero Catilinam ex urbe expulit. |
| Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est. | Antonius, alter consul, Catilinam interfecit. |
| Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). | Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos. |