ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 40ό μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XL
LECTIO QUADRAGESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


ΑΚΛΟΝΗΤΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ

 

Ο Σύλλας (Lucius Cornēlius Sulla) κυβέρνησε τη Ρώμη ως δικτάτορας από το 82 μέχρι το 79 π.Χ. Εξόντωσε με προγραφές χιλιάδες αντιπάλους του. Από το παρακάτω κείμενο πληροφορούμαστε ότι, όταν κατέλαβε τη Ρώμη, προσπάθησε να κηρύξει, με απόφαση της Συγκλήτου, «εχθρό του κράτους» (hostis populi Rōmāni) τον κυριότερο αντίπαλό του, τον Γάιο Μάριο (Gāius Marius). Πρόκειται για μια μέθοδο που χρησιμοποίησαν και άλλοι στα ταραγμένα χρόνια των τελευταίων δεκαετιών της δημοκρατίας, προκειμένου να πετύχουν την απομόνωση και την εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων. Στα σχέδια του δικτάτορα πρόβαλε όμως σθεναρή αντίσταση, παρά τη μεγάλη του ηλικία, ο νομομαθής και Συγκλητικός Κόιντος Μούκιος Σκαιόλας, ο οιωνοσκόπος (Quintus Mucius Scaevola augur).

 

Διάβασε για τον Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα, για τον Γάιο Μάριο Γάιος Μάριος

 

Το κείμενο

Sulla, occupāta urbe, senātum armātus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicarētur. Cuius voluntāti nemo obviam ire audēbat; solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogātus sententiam dicere noluit. Quin etiam cum Sulla minitans ei instāret, dixit is Sullae: «Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem minitēris, numquam tamen ego hostem iudicābo Marium. Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Rōmam et Italiam a Mario conservātam esse.

 

Σύλλας
Μαρμάρινη προτομή του Σύλλα (1ος αι. π.Χ.)..

 

Λεξιλόγιο

cogo συγκαλώ
ut... iudicarētur τελική πρόταση
quam (επίρρ. επιτ. του υπερθ.) celerrime όσο γίνεται γρηγορότερα
iudico, 1 κρίνω, κηρύσσω(1)
cuius = eius = Sullae
voluntas -ātis βούληση, θέληση(2)
obviam (επίρρ.) αντίθετα· obviam eo + δοτ. (voluntāti) πηγαίνω αντίθετα (στη θέληση κάποιου)
audeo, ausus sum, audēre, ημιαποθ. 2 ( + απαρ.) τολμώ(3)
solus -a -um μόνος(4)
augur -uris (αρσ.) οιωνοσκόπος
interrogo, 1 ζητώ τη γνώμη κάποιου (στη Σύγκλητο)
sententia άποψη, απόφαση· sententiam dico λέω επίσημα τη γνώμη μου, ψηφίζω (στη Σύγκλητο)
nolo, nolui, nolle δε θέλω(5)
minitor, minitātus sum, minitāri, αποθ. 1 απειλώ· minitans απειλητικός
insto, -stiti, -stāre, 1 (in + sto· + δοτ.) ασκώ πίεση σε κάποιον
cum... instāret χρον. πρόταση
agmen -inis (ουδ.) = άγημα· στρατός(6)
circumsedeo, -sēdi, -sessum, -sedēre, 2 περικυκλώνω(7)
licet (σύνδ. παραχ.) και αν
minitor mortem alicui απειλώ κάποιον με θάνατο
numquam (επίρρ.) ουδέποτε, ποτέ
senex, senis (αρσ.) γέρος(8)
corpore infirmo αφ. της ιδιότητας
conservo, 1 σώζω(9)

 

Ετυμολογικά: 1. iudex, iudicium 2. < volo 3. > audacia 4. solum· πρβ. σόλο << ιτ. 5. < ne + volo· πρβ. malo 6. < ago 7. < circum-sedeo = κάθομαι ολόγυρα 8. > senātus κυρ. («συνέλευση γερόντων») 9. πρβ. κονσέρβα << ιτ.

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.