Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο 
ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΕ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ, ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΙΛΑΣ
Στην κλασική και στη μετακλασική λατινική ποίηση και πεζογραφία επιβίωσαν αρχαϊστικά γλωσσικά στοιχεία ―όπως άλλωστε συνέβη και στην Ελλάδα―, η συχνότητα των οποίων ποίκιλλε από εποχή σε εποχή, από το ένα λογοτεχνικό είδος στο άλλο και από συγγραφέα σε συγγραφέα. Στην ποίηση υπήρχε πάντοτε μεγαλύτερη ελευθερία στη χρησιμοποίηση τέτοιων στοιχείων από ό,τι στην πεζογραφία· η μετρημένη χρήση τους π.χ. στο έπος έδινε στον λόγο επισημότητα και σοβαρότητα. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. παρατηρείται μια γενική στροφή προς τον αρχαϊσμό. Πάντοτε όμως αποτελούσε ακραία περίπτωση ο αρχαϊσμός στον καθημερινό λόγο. Ο νεαρός π.χ. του παρακάτω κειμένου προκάλεσε με τον παθιασμένο «καθαρευουσιανισμό» του τη δικαιολογημένη αγανάκτηση κάποιου φιλόσοφου, που φροντίζει να τον βάλει στη θέση του.
Διάβασε για τη λαϊκή ή δημώδη λατινική
Το κείμενο
Curius et Fabricius, antiquissimi viri, et his antiquiōres Horatii plane ac dilucide cum suis locūti sunt; non Sicanōrum aut Pelasgōrum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetātis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquāris, sermōne abhinc multis annis iam obsolēto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequāris, quod vis? Sed antiquitātem tibi placēre dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antīqui, sed sic loquere, ut viri aetātis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoriā et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inaudītum».
Λεξιλόγιο
Fabricius βλ. το μάθ. XXII
antīquus -a -um αρχαίος(1)
his αφ. συγκριτική
Horatii (οι Οράτιοι) τρεις Ρωμαίοι αδελφοί που νίκησαν σε μάχη τους Curiatii (Κουριάτιοι), τρια αδέλφια από την Alba Longa, όταν στη Ρώμη ήταν βασιλιάς ο Tullus Hostilius
plane (επίρρ.) καθαρά(2)
dilūcide (επίρρ.) με διαύγεια(3)
loquor, locūtus sum, loqui, αποθ. 3 μιλώ· cum aliquo συνομιλώ με κάποιον· cum suis με τους συγχρόνους τους.
Sicāni -ōrum οι Σικανοί
aetas-ātis (θ.) εποχή
Pelasgi -ōrum οι Πελασγοί
primus -a -um = πρώτος
colο κατοικώ
proinde quasi (παραβολ. σύνδ.) σαν να
Evander -ndri βλ. το μάθ. XVIII, εισ.
sermo -ōnis (αρσ.) λόγος, λόγια
abhinc multis annis εδώ και πολλά χρόνια
obsolētus -a -um απαρχαιωμένος, ξεπερασμένος, σε αχρηστία(4)
tamquam scopulum βλ. τις παρατηρήσεις
quod... intellegĕre vis αιτιολ. πρόταση
intellego, -lexi, -lectum, -legĕre, 3 (inter + lego)/ καταλαβαίνω(5)
taceo, tacui, tacitum, tacēre, 2 σωπαίνω
quin... taces? (ρητ. ερώτ. ισοδυναμεί με προτροπή) γιατί δε σωπαίνεις;
consequor, -secūtus sum, -sequi, αποθ. 3 (cum + sequor) πετυχαίνω
ut consequāris τελ. πρόταση
quod vis =id, quod vis
antiquitas -ātis αρχαιότητα
quod... sit υπσκειμ. αιτιολογία
honestus -a -um τιμημένος· ευπρεπής, αξιοπρεπής
modestus σεμνός, κόσμιος(6)
ergo (σύνδ. συμπερ.) επομένως
a C. Caesare scriptum est στο έργο (του Γαΐου Ιουλίου Καίσαρα) «De Analogia».
pectus -oris (ουδ.) στήθος, καρδιά(7)
fugio αποφεύγω· fugias προτρεπτ. υποτακτική
insolens -ntis ασυνήθιστος(8)
inaudītus -a -um ανήκουστος, πρωτάκουστος(9)
Ετυμολογικά: 1. > antiquitas· πρβ. αντίκα << ιτ. 2. < planus = ομαλός· σαφής 3. < di-lucidus· πρβ. lu-men, lux κτλ. 4. μτχ. του obsolesco 5. intellegen, intelliegenter 6. < modus = μέτρο· πρβ. modeste (επίρρ.) 7. πρβ. πέτο << ιτ. 8. in + solens, μτχ. του soleo 9. in + auditus, μτχ. του audio.
Κείμενο και μετάφραση
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
ΡΗΜΑΤΑ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ
Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ
Β΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γραμματικές παρατηρήσεις
Χρονικές αντικαταστάσεις
| εν. | coniurat | expellitur | deprehenduntur | strangulantur | interficitur | tradit | consequuntur | occidi | vulnerari |
| πρτ. | coniurabat | expellebatur | deprehendebantur | strangulabantur | interficiebatur | tradebat | consequebantur | - | - |
| μελ. | coniurabit | expelletur | deprehendentur | strangulabuntur | interficietur | tradet | consequentur | occisum iri | vulneratum iri |
| πρκ. | coniuravit | expulsus est | deprehensi sunt | strangulati sunt | interfectus est | tradidit | consecuti sunt | occisos esse | vulneratos esse |
| υπρ. | coniuraverat | expulsus erat | deprehensi erant | strangulati erant | interfectus erat | tradiderat | consecuti erant | - | - |
| σ.μελ. | coniuraverit | expulsus erit | deprehensi erunt | strangulati erunt | interfectus erit | tradiderit | consecuti erunt | occisos fore | vulneratos fore |
Συντακτικές παρατηρήσεις
Απαρεμφατική σύνταξη
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. | Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse. Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse. |
Μετατροπή σύνταξης
| Από παθητική | Σε ενεργητική σύνταξη |
| Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est. | Cicero Catilinam ex urbe expulit. |
| Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est. | Antonius, alter consul, Catilinam interfecit. |
| Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). | Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos. |