ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 49ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XLIX
LECTIO UNDEQUINQUAGESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


Η ΠΟΡΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΒΡΟΥΤΟΣ

 

Οι Ρωμαίες γυναίκες της αριστοκρατίας είχαν ενεργή ανάμιξη στην πολιτική. Στα χρόνια της δημοκρατίας οι γάμοι τους ρύθμιζαν τις συμμαχίες ανάμεσα στις διάφορες οικογένειες και διαμόρφωναν την πολιτική σκηνή. Οι γυναίκες αυτές στέκονταν ισότιμα δίπλα στους άντρες τους. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Πορκία. Υπήρξε κόρη ενός φανατικού αντιπάλου του Ιουλίου Καίσαρα, του Κάτωνα του νεότερου, που αργότερα στην αυτοκρατορική περίοδο η «αντιπολίτευση» τον πρόβαλε ως σύμβολο της αντίθεσής προς το καθεστώς. Το 45 π.Χ. παντρεύτηκε τον Μάρκο Βρούτο, τον μετέπειτα τυραννοκτόνο (βλ. και την εισ. στο μάθ. XLV). Συμμεριζόταν τις πολιτικές αντιλήψεις του πατέρα της και του άντρα της και ήταν ενήμερη για τη συνωμοσία εναντίον του Ιουλίου Καίσαρα, όπως φαίνεται και από το κείμενο που ακολουθεί. Λίγο πριν από τον θάνατο του Βρούτου ―-ή, σύμφωνα με άλλες πηγές, μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατό του― αυτοκτόνησε.

 

Διάβασε για τον Βρούτο Ιούνιο τον Καισαροκτόνο Βρούτος

 

Το κείμενο

Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandōrum causā poposcit eōque velut forte elapso se vulnerāvit. Clamōre deinde ancillārum in cubiculum vocātus Brutus ad eam obiurgandam vēnit quod tonsōris praeripuisset officium. Cui secrēto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amōris mei erga te tale consilium molientem: experīri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptūra, si tibi consilium non ex sententiā cessisset».

 

Αργυρός δηνάριος με τη μορφή του Βρούτου
Αργυρός δηνάριος με τη μορφή του Βρούτου και τα εγχειρίδια των συνωμοτών (μετά το 44 π.Χ.).

 

Λεξιλόγιο

consilium -ii (i) σχέδιο
cultellus -i μαχαιράκι· ξυράφι(1)
tonsor -ōris (αρσ.) κουρέας (εδώ «μανικιουρίστας»)
tonsōrius -a -um του μανικιουρίστα
unguis -is (αρσ.) νύχι(2)
reseco; -secui, -sectum, -secāre, 1 (re + seco)· κόβω(3)
quasi... causā δήθεν για να κόψει τα νύχια της
posco, poposci, poscĕre, 3 ζητώ
eo = cultello (αφ. του οργάνου)
velut forte δήθεν κατά τύχη
elābor, -lapsus sum, -lābi, αποθ. 3 (ξε)- γλυστρώ(4)
vulnero, 1 πληγώνω(5)
clamor -ōris (αρσ.) κραυγή(6)
voco 1 καλώ(7)
obiurgo, 1 μαλώνω
praeripio, -ripui, -reptum, -ripĕre, 3* (prae + rapio) αρπάζω, κλέβω
officium -ii(i) καθήκον· δουλειά, τέχνη
cui = ei = Bruto (δοτ. του έμμ. αντικ.)
secrēto (επίρρ.) κρυφά(8)
temerārius -a um ασυλλόγιστος
factum -i πράξη(9)
certus -a um βέβαιος
indicium -ii(i) απόδειξη, τεκμήριο
amor -ōris (αρσ.) αγάπη
erga (προθ. + αιτ.) προς
molior, molītus sum, molīri, 4 μηχανεύομαι, σχεδιάζω
experior, -pertus sum, -perīri, αποθ. 4 δοκιμάζω(10)
quam... interemptūra πλάγια ερωτημ. πρόταση
quam aequo animo με πόση αταραξία (ηρεμία)
ferrum -i σίδερο, σιδερένιο εργαλείο (όπλο)
ex sententiā κατ' ευχήν
consilium ex sententiā cedit το σχέδιο πάει κατ' ευχήν
si ... cessisset, interemptūra essem: εξαρτημένος υποθ. λόγος

 

Ετυμολογικά: 1. υποκορ. του cul-ter· σκάλ-λ, σκαλίζω 2. ὄνυξ 3. πρβ. σέγα << ιτ. 4. di-lābor 5. < vulnus 6. < clamo 7. < vox· πρβ. con-voco 8. secrēte 9. < facio 10. perī-tus, peri-culum, πείρα.

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.