204 205 E Δ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


204

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ

Τι έπαιξα στο Λαύριο

1 Τι έπαιξα στο Λαύριο [πηγή: Εκπαίδευση παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη]
1 Τι έπαιξα στο Λαύριο

Στο παρακάτω τραγούδι του από τον δίσκο Ρεζέρβα (1979) ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν κρύβει την αμηχανία του για τον ρόλο του ως τραγουδοποιού, όταν πρόκειται να απευθυνθεί στα παιδιά που ζουν στην υποβαθμισμένη περιοχή του Λαυρίου.

Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
στην αγορά στο Λαύριο
είμαι μεγάλος με τιράντες και γυαλιά
κι όλο φοβάμαι το αύριο.
Πώς να κρυφτείς απ' τα παιδιά
έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα
και μας κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά
όταν ξυπνούν στις δύο η ώρα

Ζούμε μέσα σ' ένα όνειρο που τρίζει
σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας
Μα ο χρόνος ο αληθινός
σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος
Μα ο χρόνος ο αληθινός
είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός

Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
μα ούτε και στους μεγάλους 
πάει καιρός που έχω μάθει ξαφνικά
πως είμαι ασχημοπαπαγάλος.
Πώς να τα κρύψεις όλα αυτά
έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλοι
και σε κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά
όταν γυρνάς μέσα στην πόλη

Δ. Σαββόπουλος, H σούμα, 1963-2003, Ιανός

Παράλληλα Κείμενα
Μανόλης Αναγνωστάκης, «Στο παιδί μου» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου] Μανόλης Αναγνωστάκης, «Στο παιδί μου»
Μανόλης Αναγνωστάκης, «Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Λυκείου] Μανόλης Αναγνωστάκης, «Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.»

 


205

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

  • Ποιες λέξεις προσδιορίζουν την εικόνα και τη στάση του τραγουδοποιού; Σε ποιες ενέργειες του πιστεύετε ότι δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα και γιατί;
  • Πώς αντιμετωπίζει το αύριο ο ομιλητής και τι δείχνει η αναφορά του στον «αληθινό χρόνο»;
  • Τι θα θέλατε εσείς να πει ο ομιλητής στα παιδιά και στους μεγάλους; Γράψτε εσείς αυτά που δε λέει ο Σαββόπουλος, δίνοντας μια εξήγηση για την αμήχανη σιωπή του.


ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

  • Χωριστείτε σε ομάδες και συγκεντρώστε τραγούδια με κοινωνικό προβληματισμό γύρω από παλαιότερα και σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Με βάση το υλικό που θα συγκεντρώσετε, ερευνήστε ποια προβλήματα απασχολούν περισσότερο τους ανθρώπους κάθε εποχής, αναζητώντας παράλληλα τις αιτίες κάθε κοινωνικού φαινομένου. Επιλέξτε αντιπροσωπευτικά τραγούδια, ακούστε τα στην τάξη και συζητήστε με τους συμμαθητές σας τα πορίσματα της έρευνάς σας.

    Εργατικά δημοτικά τραγούδια [πηγή: Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη www.musicale.gr] Εργατικά δημοτικά τραγούδια
    «Δόξα τω Θεώ», στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης «Δόξα τω Θεώ», στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
    «Δραπετσώνα», στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης «Δραπετσώνα», στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
  • O ζωγράφος Κωνσταντίνος Μαλέας απεικόνισε το Λαύριο γύρω στα 1920 (βλ. εικόνα). Ποια σχέση έχει το σύγχρονο Λαύριο, στο οποίο αναφέρεται ο Σαββόπουλος, με το ειδυλλιακό τοπίο του Μαλέα;
    Στο Λαύριο (σειρά εκπομπών με τον τίτλο «Πλανήτης Γη SOS» [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ] Στο Λαύριο (σειρά εκπομπών με τον τίτλο «Πλανήτης Γη SOS»

Κωνσταντίνος Μαλέας, Λαύριο

Κωνσταντίνος Μαλέας, Λαύριο
Δείτε τον πίνακα σε μεγάλη ανάλυση στην Εθνική Πινακοθήκη


Σαββόπουλος Διονύσης (1944-)


Διονύσης Σαββόπουλος

Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.


ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Η υποβαθμισμένη περιοχή του Λαυρίου
Η ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα
Η αμήχανη σιωπή του τραγουδοποιού

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το κείμενο αυτό αναδεικνύει άμεσα τους εκπαιδευτικούς στόχους τόσο της απολαυστικής διδασκαλίας στο μάθημα της λογοτεχνίας όσο και της κοινωνικής ευαισθητοποίησης και συναισθηματικής συμμετοχής των μαθητών. Επιλέγοντας να μην ονομάσει ούτε να αναφερθεί ειδικά στα διάφορα προβλήματα που θίγει, το τραγούδι του Σαββόπουλου προσφέρεται για ελεύθερη πραγμάτευση και ενεργοποίηση των μαθητών, οι οποίοι προσδοκούμε ότι, ξεκινώντας από τη διαθεματική δραστηριότητα, θα εντοπίσουν εύκολα τόσο τα προβλήματα των κατοίκων του Λαυρίου (υποβαθμισμένη πόλη, αυξημένη ανεργία κ.ά.) όσο και την αμήχανη σιωπή, αλλά και το αίσθημα κοινωνικής συνενοχής που εκφράζει ο Σαββόπουλος. Μπορεί επίσης να σχολιαστεί ο διαφορετικός τρόπος που αντιλαμβάνονται ή αντιμετωπίζουν τα προβλήματα τα παιδιά και οι μεγάλοι. Ο φόβος που νιώθουν οι μεγάλοι εξαιτίας της επίγνωσης των προβλημάτων είναι ορατός, αλλά δεν μπορεί να δικαιολογηθεί πλήρως μπροστά στα ερευνητικά βλέμματα των παιδιών. Οι μεγάλοι αισθάνονται ότι ζουν «μέσα σε ένα όνειρο που τρίζει», νιώθουν δηλαδή να τους βαραίνει τόσο το συλλογικό αίσθημα ανασφάλειας όσο και οι προσωπικές τους ευθύνες απέναντι στους νεότερους που εξαρτώνται από αυτούς και, με την ύπαρξή τους, ορίζουν τον χρόνο δικαιώνοντας το βαθύτερο νόημα της ζωής («ο χρόνος ο αληθινός»).


Διονύσης Σαββόπουλος

Διονύσης Σαββόπουλος, Ρεζέρβα

Διονύσης Σαββόπουλος
Προσωπική ιστοσελίδα του Διονύση Σαββόπουλου Προσωπική ιστοσελίδα του Διονύση Σαββόπουλου
Προσωπική σελίδα του Διονύση Σαββόπουλου στο facebook Προσωπική ιστοσελίδα του Διονύση Σαββόπουλου
Βικιπαίδεια Σαββόπουλος, Βικιπαίδεια
Τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου στο stixoi.info Σαββόπουλος, stixoi

Κωνσταντίνος Μαλέας, βιογραφία και έργα του
στην Εθνική Πινακοθήκη Κων/νος Μαλέας
στη Βικιπαίδεια Κων/νος Μαλέας
στο art net Κων/νος Μαλέας
στο paleta art Κων/νος Μαλέας Κων/νος Μαλέας
στο Art Magazine Κων/νος Μαλέας
στο Google Art & Culture Μαλέας, google


 

Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

 

Ήρωες

Οι ήρωες του ποιήματος είναι:

 

 

Τόπος

Τα γεγονότα του ποιήματος διαδραματίζονται

 

 

Χρόνος

Τα γεγονότα του ποιήματος γίνονται/έγιναν

 

 

Γλώσσα

Η γλώσσα του ποιήματος είναι

 

 

Στίχος-Μέτρο

Ο στίχος του ποιήματος είναι:

Το μέτρο του ποιήματος είναι:

 

 

Ενότητες

Το ποίημα μπορεί να χωριστεί στις εξής ενότητες:

 

 

Το σχόλιό σας...

...