ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ
Η χαρά
Aπό τα νεανικά ποιήματα του Bασιλειάδη «H χαρά» (εκδόθηκε το 1866, όταν ο ποιητής ήταν 22 ετών) αναφέρεται με ανάλαφρη διάθεση στις ωραίες στιγμές της νεότητας αλλά και στη μικρή διάρκεια της χαράς.
Είναι*
ώραι, στιγμή Παραδείσου, ότε φάσματα* παύουν θολά και τα πάντα θεάται* καλά η ψυχή σου. Φεύγει τότε ο νους και η κρίσις· η καρδία γλυκύθυμος* ζει και μ' αυτήν εορτάζει μαζί όλ' η Φύσις. Πλημμυρίς αισθημάτων ωραίων αναπάλλει* το στήθος γλυκύ και καλείσαι και είσαι εκεί, Ανακρέων*. Η νεότης λαμπρά σε ποτίζει θείον νέκταρ αφάτου* χαράς και των πόθων ευώδη* βορράς παιανίζει*. |
Η ψυχή αναλύετ' εις μύρον*, και θανάτους, θεούς λησμονείς και μεθύσκεις εντός ηδονής ως ονείρων. Σταματά η ζωή παραφόρως ευθυμούσα φαιδρά, ως ευρών σταματά προσχαρής θησαυρόν οδοιπόρος. Πλην, πριν έτι* καλώς εννοήσω ότι έχαιρον, φεύγ' η χαρά! Φευ! καθώς αστραπή τις περά*… Πώς θα ζήσω; Η χαρά μας εδώ η βραχεία αντανάκλασις είναι αυτής, ην συ άνω, Θεέ μου, κρατείς; Φαντασία… Την χαράν – θεωρώ ειρωνείαν· μετά μέλιτος γεύσιν πολλήν τα λοιπά ανευρίσκεις χολήν* και ανίαν. |
Λ. Πολίτη, Ποιητική Ανθολογία, τόμ. 4, Δωδώνη
Παράλληλα Κείμενα
Ι. Γρυπάρης, «Τρελλή Χαρά»
Αθ. Χριστόπουλος, «Τώρα» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου]
Λεξιλόγιο
*είναι:
υπάρχουν *φάσματα: οράματα, φαντάσματα *θεάται:
βλέπει *γλυκύθυμος: με χαρούμενα αισθήματα *αναπάλλει:
δονείται *Ανακρέων: λυρικός ποιητής (μέσα του 6ου αι. π.Χ.) *άφατος:
ανείπωτος *ευώδης: ευωδιαστός, μοσχομυριστός *παιανίζει:
ψέλνει θριαμβικούς ύμνους (παιάνες) *μύρον: ευωδιά *έτι:
ακόμη *περά: περνά, διέρχεται *χολή: πίκρα
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Τι σημαίνει η αναφορά στον Ανακρέοντα, στην τρίτη στροφή του ποιήματος;
2. Σημειώστε όλους τους προσδιορισμούς χρονικής διάρκειας και δοκιμάστε να εντοπίσετε τη λειτουργία τους στο ποίημα.
2. Συγκρίνετε τα δύο ομότιτλα ποιήματα του Βασιλειάδη και του Καρυωτάκη και εξηγήστε τη σχέση που έχει το καθένα με τον τίτλο του.
Γιώργος Γκολφίνος, Μικρός κηπουρός - καλοκαίρι στο Βέλο
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.
Το νεανικό ποίημα του Σπ. Βασιλειάδη αποτελεί ―στα δύο τρίτα της έκτασης του― ένα ανεπιφύλακτο και ενθουσιώδες εγκώμιο της χαράς. Οι πρώτες έξι στροφές του ποιήματος παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά των ευτυχισμένων, ηδονικών στιγμών: καθαρή θέαση με τα μάτια της ψυχής, ένωση της καρδιάς με τη Φύση σε κοινή γιορτή, ανακρεόντεια ευφορία, αναστολή του νου και της λογικής, λησμονιά θανάτων και θεών. Οι τρεις στροφές που ακολουθούν ανατρέπουν και ματαιώνουν την ανεπιφύλακτη παράδοση του ομιλητή στο κλίμα της ευωχίας, υπενθυμίζοντας πόσο σύντομη και φευγαλέα είναι η φύση της ευτυχίας, την απουσία στέρεης πίστης σε μιαν άλλη ζωή και καταλήγοντας στην αποστροφή της χαράς, που ύστερα από τη γρήγορη παρέλευσή της βυθίζει τον άνθρωπο σε χειρότερη πικρία και ανία από εκείνην που είχε συνηθίσει. Μια συμπαθητική άσκηση θεματικής, το νεανικό ποίημα του Βασιλειάδη δείχνει το κλασικότροπο γούστο, αλλά και τον ανάλαφρο τόνο που χαρακτηρίζουν τη ρομαντική ποιητική παραγωγή της Αθήνας.
Κ.Γ. Καρυωτάκης, «Χαρά», Νηπενθή (1921). Ποιήματα και πεζά, Ερμής 1984, σ. 29.
Ελπίζω το λουλούδι και απ' τα σχίνα.
Γελάει το χλόισμα σαν τον ερωτά μου.
Το πεύκο παίζει αβρό με την αχτίνα.
Θα ευώδιασαν οι τάφοι, κλίνες γάμου.
Παλμός του δάσου, φεύγει μια ελαφίνα.
Και δίπλα που ξαπλώσαμε δω χάμου,
την ψυχούλα τους στάζουν άγρια κρίνα
κι ανοίγει, ρόδο αιμάτινο, η χαρά μου.
Τη βλεπω ―στα μαλλιά σου πνέει― την αύρα.
Είναι βαθιά τα μάτια σου όπως νά 'βρα
το δρόμο της ζωής μου, τον Απρίλη.
Πια δεν πονώ μηδέ την ανεμώνη,
στη γης η ερωτοπάλη που τη λιώνει,
καθώς ορμάω για να σου πιω τα χείλη.
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Οι ήρωες του ποιήματος είναι:
Τα γεγονότα του ποιήματος διαδραματίζονται:
Τα γεγονότα του ποιήματος γίνονται/έγιναν:
Η γλώσσα του ποιήματος είναι:
Ο στίχος του ποιήματος είναι:
Το μέτρο του ποιήματος είναι:
Το ποίημα μπορεί να χωριστεί στις εξής ενότητες:
...