ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΡΤΑΤΣΗΣ
Ερωφίλη
Γιάννης Τσαρούχης, Ερωφίλη
Στο παρακάτω απόσπασμα από την τραγωδία του Γεωργίου Χορτάτση Ερωφίλη συνομιλούν οι δύο πρωταγωνιστές και δίνουν υπόσχεση παντοτινής αγάπης. Μια σύντομη αναδρομή στην ερωτική τους ιστορία θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τη συναισθηματική τους ένταση: O Πανάρετος και η βασιλοπούλα Ερωφίλη ήταν φίλοι από παιδιά. Καθώς μεγάλωναν, το αίσθημά τους εξελίχθηκε σε έρωτα, χωρίς να γνωρίζει και να εγκρίνει ο βασιλιάς τη σχέση τους. Ύστερα από νικηφόρο πόλεμο εναντίον των Περσών εισβολέων, στον οποίο διακρίθηκε ο Πανάρετος, ο δεσμός των δύο νέων ολοκληρώθηκε «με όρκους και δαχτυλίδι», όπως εξομολογείται μυστικά ο Πανάρετος στο φίλο του Καρπόφορο, στην πρώτη πράξη του έργου. Στο μεταξύ ο βασιλιάς δέχεται προξενιές από τους βασιλιάδες της Μικράς Ασίας και της Περσίας και αποφασίζει να παντρέψει την κόρη του με τον ισχυρότερο. Η Ερωφίλη αρνείται το γάμο, με την πρόφαση ότι δε θέλει να φύγει μακριά του. Η αγωνία της για το μέλλον κυριαρχεί στη δεύτερη πράξη, γι' αυτό εμπιστεύεται τον πόνο της στην παραμάνα της. Στην τρίτη πράξη, στο απόσπασμα που επιλέγουμε, ο ίδιος ο Πανάρετος, σταλμένος από το βασιλιά, μεταφέρει στην Ερωφίλη το μήνυμα του βασιλιά για τις προξενιές, ενώ παράλληλα της μιλά με θέρμη για τον έρωτά του αλλά και για το φόβο του μήπως τη χάσει.
|
ΕΡΩ. ΠΑΝ. ΕΡΩ. ΠΑΝ. ΕΡΩ. |
|
γιατί ουρανός, απού 'καμε κι εσμίξαμεν αντάμι*, |
Γ. Χορτάτσης, Ερωφίλη, Στιγμή
Ερωφίλη
στην Ανέμη - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κρήτης
στους Ψηφιακούς Πόρους για την Ελληνική Γλώσσα
στη Βικιπαίδεια
Παράλληλα Κείμενα
Οι όρκοι της αγάπης
Λεξιλόγιο
*γεννάται:
γεννιέται *γροικώ: ακούω *πρικιά: πίκρα *άμετρο:
αμέτρητο *περίσσα: πολύ *οϊμένα: αλίμονο *απείς:
αφού *αμμάτια: μάτια *δούσι: δουν *πρικαινομέστανε:
πικραινόμαστε *αντάμι: μαζί *αντίδικα:
αντίπαλα
18
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Τι ζητά ο Πανάρετος από την Ερωφίλη και πώς εκείνη ανταποκρίνεται στην επιθυμία του;
2. Ποιες δυνάμεις επικαλείται η Ερωφίλη, για να εγγυηθούν την πιστότητα των λόγων της; Τι δηλώνουν αυτές οι επικλήσεις από την πλευρά της ηρωίδας;
3. Συγκρίνετε τις δύο ερωτικές σκηνές στην Ερωφίλη και τον Ερωτόκριτο και εξηγήστε με ποιον τρόπο τα δύο ζευγάρια προσπαθούν να διασφαλίσουν την αγάπη τους μέσα στις δυσκολίες.
Γιάννης Τσαρούχης, Μακέτα για το πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης Ερωφίλη
Δείτε τον πίνακα σε μεγαλύτερη ανάλυση στην
Εθνική Πινακοθήκη
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.
Το απόσπασμα συνδυάζει το ερωτικό με το δραματικό συναίσθημα, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές βρίσκονται σε μεγάλη ψυχική ένταση και βιώνουν μια έντονη απειλή. Ο καθηγητής θα πρέπει να καθοδηγήσει τους μαθητές, ώστε να παρακολουθήσουν την κορύφωση της δραματικής έντασης μέσα από τα λόγια αγάπης και πίστης που ανταλλάσσουν οι δύο ερωτευμένοι, αλλά και να τονίσει την έξοχη ποιητική απόδοση της αγάπης, δίνοντας έμφαση στο γλωσσικό ερωτικό κώδικα. Ιδιαίτερα έντονη είναι η ψυχική ένταση της Ερωφίλης, στην προσπάθειά της να πείσει τον Πανάρετο για τη σταθερότητα της αγάπης της. Η Ερωφίλη τού υπόσχεται ότι θα υπερνικήσει κάθε δοκιμασία ή θα επιλέξει τον θάνατο για να του αποδείξει την αγάπη της. Οικεία στην αντίληψη της κρητικής λογοτεχνίας είναι η επίκληση του Έρωτα ως εγγυήτριας δύναμης που επισφραγίζει τα λόγια των ερωτευμένων, καθώς και οι προσωποποιήσεις των φυσικών στοιχείων (ουρανός, θάλασσα, γη, αέρας κ.ά.), τα οποία οφείλουν να παρέμβουν σε περίπτωση αθέτησης της υπόσχεσης. Δηλώνεται έτσι η αποφασιστικότητα και η καθολική ισχύς των λόγων της Ερωφίλης, με εκφραστικά μέσα και λειτουργίες που συναντάμε στο δημοτικό τραγούδι. Η σύγκριση του αποσπάσματος με το προτεινόμενο παράλληλο κείμενο αναδεικνύει κοινά σημεία αλλά και βασικές διαφορές ανάμεσα στα δύο έργα, τόσο στην ερωτική ιστορία όσο και στο λογοτεχνικό χειρισμό της υπόθεσης και της πλοκής τους. Στην Ερωφίλη υπερτερεί το στοιχείο της θεατρικότητας, ενώ ο Ερωτόκριτος διακρίνεται για την προφορικότητα του ποιητικού λόγου. Και τα δύο ποιήματα είναι γραμμένα σε δεκαπεντασύλλαβο ομοιοκατάληκτο δίστιχο.
Γεώργιος Χορτάτσης
Ψηφίδες, Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Βικιπαίδεια
Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
Βιβλιοnet
ΕΚΕΒΙ
Ερωφίλη
«Ερωφίλη» [πηγή: Ανέμη - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κρήτης]
στη Βικιπαίδεια
σσ
Γιάννης Τσαρούχης, βιογραφία και έργα
στην Εθνική Πινακοθήκη
,
στο paleta art
,
,
στο artnet
,
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο lifo (44 άνδρες του Γ. Τσαρούχη)
στο lifo (για την αφιερωματική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη
Γιάννης Τσαρούχης: «Είμαι ερευνητής με μεγάλη περιέργεια», άρθρο της Ειρήνης Σπυριδάκη στο art magazine
Γιάννης Τσαρούχης: το έργο του και η αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη , άρθρο της Νάνσυ Μπαλούτογλου στο art magazine
ταινίες:
Γιάννης Τσαρούχης
,
Γιάννης Τσαρούχης, Σπουδή για πορτραίτο. 1981
,
Γιάννης Τσαρούχης, Βιογραφίες
,
Τα ζεϊμπέκικα του Γιάννη Τσαρούχη,
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...