ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ, Δημοσθένης, Επιτάφιος, 12

Στην ενότητα παρουσιάζονται τα φαινόμενα: απαρέμφατο (πλάγιες ερωτηματικές 3, υποθετικές 2).

Πατήστε στον κατάλογο για να εμφανιστούν σελίδες με παρόμοιο περιεχόμενο.

Κατέβασε το αρχείο σε , για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.

Καλή προσπάθεια.

Για τον Δημοσθένη

Βικιπαίδεια , Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας ,
Ἐπιτάφιος ,
Κείμενα του Δημοσθένη: ,

Για το κείμενο

Ο Δημοσθένης εκφώνησε τον λόγο του για τους νεκρούς Αθηναίους και Θηβαίους της μάχης της Χαιρώνειας εναντίον του Φιλίππου (Αύγουστος ή Σεπτέμβριος του 338 π.Χ.).

Το κείμενο

[12] μηδεὶς δ᾽ ἡγείσθω μ᾽ ἀποροῦντα τί χρὴ περὶ τούτων εἰπεῖν ἑκάστου, ταῦτα τὰ πραχθέντ᾽ ἀπηριθμηκέναι. εἰ γὰρ ἁπάντων ἀμηχανώτατος ἦν ὅ τι χρὴ λέγειν πορίσασθαι, ἡ 'κείνων ἀρετὴ δείκνυσιν αὐτὴ ἃ καὶ πρόχειρα καὶ ῥᾴδι᾽ ἐπελθεῖν ἐστιν. ἀλλὰ προαιροῦμαι τῆς εὐγενείας καὶ τῶν παρὰ τοῖς προγόνοις μεγίστων μνησθεὶς ὡς τάχιστα συνάψαι τὸν λόγον πρὸς τὰ τοῖσδε πεπραγμένα, ἵνα, ὥσπερ τὰς φύσεις ἦσαν συγγενεῖς, οὕτω τοὺς ἐπαίνους ἐπ᾽ αὐτῶν κοινοὺς ποιήσωμαι, ὑπολαμβάνων ταῦτ᾽ ἂν εἶναι κεχαρισμένα κἀκείνοις καὶ μάλιστ᾽ ἀμφοτέροις, εἰ τῆς ἀλλήλων ἀρετῆς μὴ μόνον τῇ φύσει μετάσχοιεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐπαίνοις.

Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu

Σύρε τον πίνακα, για να δεις και τις υπόλοιπες στήλες.

μηδεὶς δ᾽ ἡγείσθω	α-κύρια
μ᾽ ἀποροῦντα
τί χρὴ περὶ τούτων εἰπεῖν ἑκάστου,	πλ. ερωτηματική
ταῦτα τὰ πραχθέντ᾽ ἀπηριθμηκέναι.

εἰ γὰρ ἁπάντων ἀμηχανώτατος ἦν (ἐγώ)	υποθετική
ὅ τι χρὴ λέγειν	πλ. ερωτηματική
πορίσασθαι,

ἡ 'κείνων ἀρετὴ δείκνυσιν	β-κύρια

ἃ καὶ πρόχειρα καὶ ῥᾴδι᾽ ἐστιν.	πλ. ερωτηματική
ἐπελθεῖν

ἀλλὰ προαιροῦμαι (ἐγώ)	γ-κύρια
τῆς εὐγενείας
καὶ τῶν παρὰ τοῖς προγόνοις μεγίστων
μνησθεὶς
ὡς τάχιστα
συνάψαι τὸν λόγον
πρὸς τὰ τοῖσδε πεπραγμένα,

ὥσπερ τὰς φύσεις ἦσαν συγγενεῖς (οὗτοι)	αναφορική

ἵνα, οὕτω	τελική
ἐπ᾽ αὐτῶν κοινοὺς ποιήσωμαι, (ἐγώ)
τοὺς ἐπαίνους
ὑπολαμβάνων
ταῦτ᾽ ἂν εἶναι κεχαρισμένα
κἀκείνοις καὶ μάλιστ᾽ ἀμφοτέροις,

εἰ τῆς ἀλλήλων ἀρετῆς	υποθετική
μετάσχοιεν, (οὗτοι)
μὴ μόνον τῇ φύσει
ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐπαίνοις.

Υπόμνημα: υποκείμενο, ρήμα, μετοχή, απαρέμφατο, προσδιορισμός

Λεξιλογικά

ἡγέομαι-οῦμαι: νομίζω

ἀμήχανος: αυτό που βρίσκεται σε αμηχανία

πορίζομαι: επινοώ, προμηθεύομαι

ἐπέρχομαι: ερευνώ, ψάχνω

προαιροῦμαι: διαλέγω, προτιμώ

συνάπτω: συνδέω στη σκέψη μου, συνδυάζω, συσχετίζω

ὑπολαμβάνω: νομίζω, υποθέτω, θεωρώ

Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις

Σύνταξη - Μετάφραση

Για τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, για υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη, για οθόνη αφής.
Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα τον αριθμό. Για όλη τη μετάφραση πάτα

μηδεὶς δ᾽ ἡγείσθω μ᾽ ἀποροῦντα τί χρὴ περὶ τούτων εἰπεῖν ἑκάστου , ταῦτα τὰ πραχθέντ᾽ ἀπηριθμηκέναι.

εἰ γὰρ ἁπάντων ἀμηχανώτατος ἦν ὅ τι χρὴ λέγειν πορίσασθαι,

ἡ 'κείνων ἀρετὴ δείκνυσιν αὐτὴ

ἃ καὶ πρόχειρα καὶ ῥᾴδι᾽ ἐπελθεῖν ἐστιν.

ἀλλὰ προαιροῦμαι τῆς εὐγενείας καὶ τῶν παρὰ τοῖς προγόνοις μεγίστων μνησθεὶς ὡς τάχιστα συνάψαι τὸν λόγον πρὸς τὰ τοῖσδε πεπραγμένα,

ἵνα, ὥσπερ τὰς φύσεις ἦσαν συγγενεῖς , οὕτω τοὺς ἐπαίνους ἐπ᾽ αὐτῶν κοινοὺς ποιήσωμαι, ὑπολαμβάνων ταῦτ᾽ ἂν εἶναι κεχαρισμένα κἀκείνοις καὶ μάλιστ᾽ ἀμφοτέροις,

εἰ τῆς ἀλλήλων ἀρετῆς μὴ μόνον τῇ φύσει μετάσχοιεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐπαίνοις.

Πηγή μετάφρασης: Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006.
Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων.
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

1. Να γραφτούν οι τύποι που ζητούνται:

μηδεὶς, δοτική ενικού

ἑκάστου, δοτ. πληθυντικού

ταῦτα, αρσενικό, αιτιατική πληθυντικού

ἐκείνων, θηλυκό, ονομαστική πληθυντικού

ἃ, αρσενικό, γενική ενικού

πεπραγμένα, μέλλοντας, αρσενικό, δοτική ενικού

κεχαρισμένα, αόριστος, θηλυκό, γεν. ενικού

Απάντηση:

μηδενί, ἑκάστοις, τούτους, ἐκεῖναι, οὗ, πραξομένῳ, χαρισαμένης

2. ἡγείσθω, δείκνυσιν, ποιήσωμαι, μετάσχοιεν: να γραφτεί το γ' ενικό της προστακτικής όλων των χρόνων.

Ενεστώτας	Αόριστος	Παρακείμενος
ἡγείσθω	ἡγησάσθω - ἡγηθήτω	ἡγήσθω
δεικνυέτω - δεικνύτω	δειξάτω	δεδειχώς ἔστω
ποιείσθων - ποιείσθωσαν	ποιησάσθων - ποιησάσθωσαν ποιηθέντων - ποιηθήτωσαν	πεποιήσθων - πεποιήσθωσαν
μετεχέτω - μετισχέτω	μετασχέτω	μετεσχηκώς ἔστω

1. Με τι εισάγονται, τι είδους άγνοιας είναι, πώς εκφέρονται και τι δηλώνουν οι δ. πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις του κειμένου

Απάντηση

α. τί χρὴ περὶ τούτων εἰπεῖν ἑκάστου. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὅ,τι, είναι μερικής άγνοιας, εκφέρεται με το χρή+απαρέμφατο και δηλώνει απορία σχετικά με αυτό που πρέπει να γίνει

β. ὅ τι χρὴ λέγειν πορίσασθαι. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία τι, είναι μερικής άγνοιας, εκφέρεται με το χρή+απαρέμφατο και δηλώνει απορία σχετικά με αυτό που πρέπει να γίνει

γ. ἃ καὶ πρόχειρα καὶ ῥᾴδι᾽ ἐπελθεῖν ἐστιν. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία τι, είναι μερικής άγνοιας, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό.