ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ, Πλάτωνας, Νόμοι, Ε 729 β-γ

Στην ενότητα παρουσιάζονται τα φαινόμενα: λανθάνων υποθετικός λόγος, μετοχή, μετοχή κατηγορηματική, γενική

Πατήστε στον κατάλογο για να εμφανιστούν σελίδες με παρόμοιο περιεχόμενο.

Κατέβασε το αρχείο σε , για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.

Καλή προσπάθεια.

Για τον Πλάτωνα

Βικιπαίδεια , Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Το έργο: Νόμοι ,
Περισσότερα κείμενα στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα

Για το κείμενο

Νόμοι (ή περί νομοθεσίας· πολιτικός) Το έργο αποτελείται από 12 βιβλία και ένα επίμετρο («Επινομίς») που πραγματεύεται την επιστήμη των αριθμών. Τα πρόσωπα του διαλόγου (απουσιάζει ο Σωκράτης) συζητούν για την ίδρυση μιας πόλης στην οποία την εξουσία θα έχουν οι νόμοι. Κύρια θέματα των συνομιλητών είναι η επιλογή της τοποθεσίας, ο αριθμός των πολιτών, το εκπαιδευτικό σύστημα και το νομοθετικό πλαίσιο της πόλης. Στο έργο δε γίνεται αναφορά της θεωρίας των Ιδεών και τα πράγματα αντιμετωπίζονται με τρόπο περισσότερο θετικό και ρεαλιστικό.

Το κείμενο

[729 β] παισὶν δὲ αἰδῶ χρὴ πολλήν, οὐ χρυσὸν καταλείπειν. οἰόμεθα δὲ ἐπιπλήττοντες τοῖς νέοις ἀναισχυντοῦσιν τοῦτο καταλείψειν· τὸ δ᾽ ἔστιν οὐκ ἐκ τοῦ νῦν παρακελεύματος τοῖς νέοις γιγνόμενον, ὃ παρακελεύονται λέγοντες ὡς δεῖ πάντα αἰσχύνεσθαι τὸν νέον. ὁ δὲ ἔμφρων νομοθέτης τοῖς πρεσβυτέροις ἂν μᾶλλον παρακελεύοιτο αἰσχύνεσθαι τοὺς νέους, καὶ πάντων μάλιστα εὐλαβεῖσθαι μή ποτέ τις αὐτὸν ἴδῃ τῶν νέων ἢ καὶ ἐπακούσῃ δρῶντα ἢ [729 β] λέγοντά τι τῶν αἰσχρῶν, ὡς ὅπου ἀναισχυντοῦσι γέροντες, ἀνάγκη καὶ νέους ἐνταῦθα εἶναι ἀναιδεστάτους· παιδεία γὰρ νέων διαφέρουσά ἐστιν ἅμα καὶ αὐτῶν οὐ τὸ νουθετεῖν, ἀλλ᾽ ἅπερ ἂν ἄλλον νουθετῶν εἴποι τις, φαίνεσθαι ταῦτα αὐτὸν δρῶντα διὰ βίου.

Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu

Σύρε τον πίνακα, για να δεις και τις υπόλοιπες στήλες.

παισὶν δὲ χρὴ	α-κύρια
αἰδῶ πολλήν,
οὐ χρυσὸν
καταλείπειν.

τὸ δ᾽ ἔστιν	β-κύρια
οὐκ ἐκ τοῦ νῦν παρακελεύματος
τοῖς νέοις γιγνόμενον,

ὃ παρακελεύονται λέγοντες (οἱ ἄνθρωποι)	αναφορική

ὡς δεῖ	ειδική
πάντα αἰσχύνεσθαι τὸν νέον.

ὁ δὲ ἔμφρων νομοθέτης παρακελεύοιτο	γ-κύρια
τοῖς πρεσβυτέροις ἂν μᾶλλον αἰσχύνεσθαι τοὺς νέους,
καὶ πάντων μάλιστα εὐλαβεῖσθαι

μή ποτέ τις αὐτὸν ἴδῃ τῶν νέων	ενδοιαστική

ἢ καὶ ἐπακούσῃ (τίς)	ενδοιαστική
δρῶντα ἢ λέγοντά τι τῶν αἰσχρῶν,

ὡς ἀνάγκη (ἐστί)	αιτιολογική
καὶ νέους ἐνταῦθα εἶναι ἀναιδεστάτους·

ὅπου ἀναισχυντοῦσι γέροντες,	αναφορική

παιδεία γὰρ νέων διαφέρουσά ἐστιν	δ-κύρια
ἅμα καὶ αὐτῶν οὐ τὸ νουθετεῖν,
ἅπερ ἂν ἄλλον νουθετῶν εἴποι τις,	αναφορική
ἀλλ᾽ φαίνεσθαι ταῦτα αὐτὸν δρῶντα διὰ βίου.


Υπόμνημα: υποκείμενο, ρήμα, μετοχή, απαρέμφατο, προσδιορισμός

Λεξιλογικά

αἰδώς: αίσθημα ντροπής, ντροπή, μετριοφροσύνη, αυτοεκτίμηση

καταλείπω: αφήνω πίσω, κληροδοτώ

ἐπιπλήττω: επικρίνω, επιτιμώ

ἀναισχυντέω-ῶ: συμπεριφέρομαι ξεδιάντροπα

παρακελεύομαι: συμβουλεύω

αἰσχύνομαι: ντρέπομαι

εὐλᾰβέομαι-οῦμαι: προσέχω, είμαι διακριτικός, προσεκτικός, προσέχω

ἀναιδής: αδιάντροπος

νουθετέω: συμβουλεύω

Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις

Σύνταξη - Μετάφραση

Για τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, για υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη, για οθόνη αφής.
Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα τον αριθμό. Για όλη τη μετάφραση πάτα

παισὶν δὲ αἰδῶ χρὴ πολλήν, οὐ χρυσὸν καταλείπειν.

οἰόμεθα δὲ ἐπιπλήττοντες τοῖς νέοις ἀναισχυντοῦσιν τοῦτο καταλείψειν·

τὸ δ᾽ ἔστιν οὐκ ἐκ τοῦ νῦν παρακελεύματος τοῖς νέοις γιγνόμενον,

ὃ παρακελεύονται λέγοντες

ὡς δεῖ πάντα αἰσχύνεσθαι τὸν νέον.

ὁ δὲ ἔμφρων νομοθέτης τοῖς πρεσβυτέροις ἂν μᾶλλον παρακελεύοιτο αἰσχύνεσθαι τοὺς νέους, καὶ πάντων μάλιστα εὐλαβεῖσθαι

μή ποτέ τις αὐτὸν ἴδῃ τῶν νέων

ἢ καὶ ἐπακούσῃ δρῶντα ἢ λέγοντά τι τῶν αἰσχρῶν,

ὡς ἀνάγκη καὶ νέους ἐνταῦθα εἶναι ἀναιδεστάτους·

ὅπου ἀναισχυντοῦσι γέροντες,

παιδεία γὰρ νέων διαφέρουσά ἐστιν ἅμα καὶ αὐτῶν οὐ τὸ νουθετεῖν, ἀλλ᾽ ἅπερ ἂν ἄλλον νουθετῶν εἴποι τις , φαίνεσθαι ταῦτα αὐτὸν δρῶντα διὰ βίου.

Πηγή μετάφρασης: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα,
Β. Μοσκόβης, Πλάτωνος Νόμοι, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 1988.

1. Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

παισὶν: κλητική ενικού

αἰδώς: γενική ενικού

πρεσβυτέροις: αιτιατική ενικού

γέροντες: δοτική πληθυντικού

τίς: αιτιατική πληθυντικού

Απάντηση:

παῖ, αἰδοῖ, πρεσβύτερον, γέρουσιν, τινάς

2. παρακελεύοιτο, ἴδῃ, ἐπακούσῃ, ἀναισχυντοῦσι: να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση

οριστική	υποτακτική	ευκτική	προστακτική
παρακελεύονται	παρακελεύωνται	παρακελεύοιτο	παρακελευέσθων - παρακελευέσθωσαν
εἶδεν	ἴδῃ	ἴδοι	ἰδέτω
ἐπήκουσεν	ἐπακούσῃ	ἐπακούσαι - ἐπακούσειεν	ἐπακουσάτω

1. ἐπιπλήττοντες, νουθετῶν: να γραφτεί ο ευθύς υποθετικός λόγος και το είδος του.

Απάντηση:

ἐπιπλήττοντες: ἢν ἐπιπλήττοντες - καταλείψομεν, δηλώνει το προσδοκώμενο (3ο είδος)

νουθετῶν: εἰ νουθετοῖ - εἴποι ἂν, δηλώνει απλή σκέψη (5ο είδος)