Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ομιλία της κ. Ν. Χατζή, στην εκδήλωση την π. Κυριακής με τίτλο «Οι γυναίκες της Καστοριάς αφηγούνται», που διοργάνωσε ο δήμος Καστοριάς με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας.H γυναίκα στη λογοτεχνία έχει παρουσιαστεί με πολλούς ρόλους. Η μελανότερη περιγραφή της αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, γιατί εξάλλου και η λογοτεχνία είναι ο καθρέφτης της πραγματικής ζωής. Μέσα από τη λογοτεχνία προβάλλεται η αναλφάβητη γυναίκα, η γυναίκα που γίνεται αν- τικείμενο σεξ και εμπορίας, η γυναίκα που κακοποιείται και βιάζεται, η γυναίκα που δεν έχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ζει και εργάζεται σε απαράδεκτες συνθήκες. Πολλές φορές η γυναίκα φαίνεται να έχει δευτερεύοντα ρόλο μέσα στην οικογένεια, να είναι αφελής, αυτάρεσκη, πονηρή, όπως την ήθελαν όλες οι στερεότυπες αντιλήψεις που κυριαρχούσαν στις παλαιότερες πατριαρχικές κοινωνίες.

Αλλά και οι θετικοί ρόλοι που της αποδόθηκαν είναι πολλοί και αφορούν κυρίως την ιδιοσυγκρασία της. Εμφανίζεται στα κείμενα ως το μυαλό της οικογένειας, ο ρυθμιστής όλων των προβλημάτων, ο έξυπνος και εύστροφος νους που δίνει λύσεις,η καλή φίλη,το φύλο που προκαλεί αγνή αγάπη αλλά και φλογερό πόθο.
Όμως από όλους τους ρόλους που καλείται η γυναίκα να ενσαρκώσει στο χώρο της λογοτεχνίας και επομένως και στην πραγματική ζωή προβάλλει κυρίαρχος αυτός της μητρότητας. Ο ρόλος αυτός δεν έχει απαξιωθεί από κανέναν στη λογοτεχνία. Από τα δημοτικά τραγούδια και γενικότερα τη λαϊκή παράδοση έχει υμνηθεί η γυναίκα μάνα. Αλλά και στη νεότερη λογοτεχνία αμέτρητοι καταξιωμένοι Έλληνες λογοτέχνες έχουν γράψει και περιγράψει με τον πιο τρυφερό τρόπο τη μητέρα τους. Ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Ηλίας Βενέζης, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γεράσιμος Μαρκοράς, ο Άγγελος Σικελιανός και πολλοί άλλοι έχουν αναφερθεί με λέξεις τριαντάφυλλα στη μητέρα τους?
?Οι περισσότεροι από τους ρόλους που αναφέρθηκαν δόθηκαν στη γυναίκα από άντρες λογοτέχνες οι οποίοι και κυριάρχησαν μέχρι το Μεσοπόλεμο.
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου όμως συμβαίνει κάτι πιο ουσιαστικό για τη γυναίκα στη λογοτεχνία. Οι κοινωνικοί φραγμοί και οι καταπιέσεις που νιώθει καταρρίπτονται σε σημαντικό βαθμό και έτσι αρχίζει να γράφει και η ίδια. Όχι ότι δεν προϋπήρχε η γυναικεία παρουσία στο χώρο της λογοτεχνίας, απλά τότε, οι γυναικείες φωνές άρχισαν να ακούγονται αθρόες. Πλήθος γυναικών προσπαθεί να περιγράψει αυτά που νιώθει και φαντάζεται?
?Οι δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες λογοτέχνες ήταν πολλές. Αφενός έπρεπε να αποδείξουν πως εκτός από μούσες μπορούσαν να είναι και εκείνες καλοί δημιουργοί αφετέρου έπρεπε να αποδείξουν ότι δεν ασχολούνται μόνο με ευτελή-απλοϊκά αναγνώσματα , ότι μπορούσαν να εκφράσουν και υψηλά νοήματα?
?Από τη δεκαετία του 1950 οι γυναίκες καταφέρνουν όχι απλά και μόνο να συγγράφουν αλλά και να κυριαρχήσουν στο χώρο της λογοτεχνίας, ξεπερνώντας κάθε δυσκολία. Δεν θα μπορούσε να ερευνηθεί, αν η γυναικεία λογοτεχνία είναι καλύτερη από την αντρική. Το σίγουρο είναι ότι με την είσοδο της γυναίκας στο χώρο της συγγραφής, η λογοτεχνία έγινε πλουσιότερη και η γυναίκα κατάφερε να εκφράσει μια ακόμα δημιουργική πλευρά του εαυτού της.

Το παραπάνω κείμενο είναι συρραφή αποσπασμάτων πανεπιστημιακής εργασίας της συγγραφέως με τίτλο «Η Γυναίκα στη Λογοτεχνία».