ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ

ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΑΙΘΟΥΣΑ I: ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΣ (5000-2600 π.Χ.) ΚΑΙ ΠΡΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (2600-2000 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τα σχηματοποιημένα ειδώλια
• Τα αγγεία του τραχωτού ρυθμού, που η ανάγλυφη διακόσμησή τους έγινε όταν ο πηλός ήταν ακόμη νωπός
• Το αγγείο με την πρώιμη απόδοση του ταύρου και των ταυροκαθαπτών
• Τη μοναδική δεκατετράπλευρη σφραγίδα από τις Αρχάνες με τα ιερογλυφικά σημεία που αποτελούν τα πρώτα δείγματα γραφής στην Κρήτη

ΑΙΘΟΥΣΑ II: ΠΑΛΑΙΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΚΝΩΣΟΥ, ΜΑΛΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΚΟΡΥΦΗΣ) (2200-1700 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τα καμαραΐκά αγγεία με τη διακοσμητική πολυχρωμία πάνω στο μαύρο βάθος των αγγείων
• Τα ειδώλια ανδρών, γυναικών, ανθρώπινων μελών και ζώων που αφιέρωναν σαν τάματα οι προσκυνητές στα Ιερά Κορυφής
• Τα αντικείμενα που φέρουν την ιερογλυφική γραφή, την αρχαιότερη γραφή της Κρήτης
• Το πλήθος μικρών πλακιδίων από φαγεντιανή που απεικονίζουν προσόψεις μινωικών σπιτιών

ΑΙΘΟΥΣΑ IΙΙ: ΠΑΛΑΙΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΦΑΙΣΤΟΥ) (2000-1700 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τον αινιγματικό δίσκο της Φαιστού που αποτελεί την παλαιότερη ένδειξη τυπογραφίας στον κόσμο και φέρει 45 σύμβολα ιερογλυφικής γραφής, τα οποία ίσως(;) αποδίδουν έναν θρησκευτικό ύμνο

• Τα παλαιότατα γνωστά δείγματα του καμαραΐκού ρυθμού, που γνώρισε εξαιρετική άνθηση στη Φαιστό
• Την καρποδόχη με το δαντελωτό περίγραμμα
• Τον κρατήρα με τα ανάγλυφα λουλούδια
• Το κυλινδρικό αντικείμενο (ίσως πόδι αγγείου) που αποδίδει δελφίνια να κολυμπούν ανάμεσα σε στρείδια και φύκια
• Την τράπεζα προσφορών που έχει γραπτή παράσταση της θεάς που υψώνει τα χέρια κρατώντας άνθη, ανάμεσα σε γυναίκες, ίσως ιέρειες, που χορεύουν
• Τα αποτυπώματα των σφραγίδων στον πηλό

ΑΙΘΟΥΣΑ IV: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΚΝΩΣΟΥ, ΦΑΙΣΤΟΥ, ΜΑΛΙΩΝ ) (1700-1450 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τον φυσιοκρατικό νεοανακτορικό κεραμεικό ρυθμό που διακρίνεται σε φυτικό και θαλάσσιο
• Το πήλινο αγγείο που αποδίδει τη μελόπιτα και το φίδι, που προφανώς χρησιμοποιήθηκε για τη λατρεία του ιερού φιδιού στην Κνωσό
• Το ρυτό (σπονδικό αγγείο) σε σχήμα ταυροκεφαλής
• Τα δυο περίφημα ειδώλια της θεάς των όφεων από φαγεντιανή, που ίσως απεικονίζουν θεά μητέρα και κόρη
• Το ελεφάντινο ειδώλιο ταυροκαθάπτη στο πήδημα του θανάτου πάνω από τη ράχη του ταύρου
• Τη λίθινη κεφαλή σκήπτρου σε σχήμα λεοπάρδαλης
• Το ζατρίκιο, ένα παιχνίδι που έπαιζαν την ίδια εποχή οι Φαραώ της Αιγύπτου
• Το εσωτερικό των αγγείων που φέρουν επιγραφές Γραμμικής Α γραφής γραμμένες με μελάνι σουπιάς

 ΑΙΘΟΥΣΑ V: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ ΑΝΑΚΤΟΡΟΥ ΚΝΩΣΟΥ) (1450-1400 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το λίθινο λύχνο από πορφυρίτη
• Τη λίθινη ζωφόρο με την ανάγλυφη απόδοση τριγλύφων και ημιροδάκων
• Το πυραμιδικό βάρος από πορφυρίτη που ίσως χρησίμευε για τον έλεγχο του βάρους των χάλκινων ταλάντων
• Τις πήλινες πινακίδες με Γραμμική Β γραφή
• Το χάλκινο ειδώλιο λατρευτή

ΑΙΘΟΥΣΑ VΙ: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΝΕΚΡΟΠΟΛΕΙΣ ΚΝΩΣΟΥ, ΑΡΧΑΝΩΝ ΚΑΙ ΦΑΙΣΤΟΥ) (1450-1300 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ειδώλιο της κουροτρόφου που αποδίδει μια γυναίκα, ίσως τη θεά, να υψώνει στα χέρια της το θείο βρέφος
• Τα κοσμήματα που προέρχονται κυρίως από τάφους γυναικών
• Το πήλινο ομοίωμα των χορευτών
• Το πήλινο ομοίωμα του ιερού όπου δύο μορφές προσφέρουν αφιερώματα στους τέσσερεις θεοποιημένους νεκρούς
• Το κράνος από δόντια αγριόχοιρου και τα πολλά όπλα που υποδηλώνουν την παρουσία των πολεμοχαρών Μυκηναίων στην Κρήτη
• Τα περιδέραια από χρυσό και υαλόμαζα
• Τα χρυσά σφραγιστικά δαχτυλίδια με τις αναπαραστάσεις της θεάς

ΑΙΘΟΥΣΑ VΙΙ: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΜΕΓΑΡΑ, ΕΠΑΥΛΕΙΣ ΚΑΙ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ) (1700-1300 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ανάγλυφο αγγείο των Θεριστών από την Αγία Τριάδα
• Το ανάγλυφο ρυτό από στεατίτη, στο οποίο οι τρεις ζώνες εικονίζουν αγώνες πυγμής και πάλης και η τέταρτη ταυροκαθαψίων
• Το κύπελλο του αρχηγού ή της αναφοράς, όπου ένας νεαρός αξιωματούχος πιθανόν παρουσιάζει στον αρχηγό τα δέρματα κάποιων ζώων που φέρουν οι ακόλουθοί του, λεία από κάποιο κυνήγι ή συμβολική προσφορά θυσιασμένων ζώων
• Το χάλκινο ανδρικό ειδώλιο λατρευτή από την Τύλισο
• Το κόσμημα με τις μέλισσες από τον χρυσόλακκο Μαλίων
• Τους χρυσούς διπλούς πελέκεις

ΑΙΘΟΥΣΑ VΙΙΙ: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΖΑΚΡΟΥ) (1700-1450 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ρυτό από ορεία κρύσταλλο
• Το λίθινο ρυτό με παράσταση ιερού κορυφής
• Το διπλό πέλεκυ από έλασμα χαλκού που πιθανόν ήταν τοποθετημένος πάνω σε ξύλινο στύλο

ΑΙΘΟΥΣΑ ΙΧ: NEΟΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΧΩΡΟΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ) (1700-1450 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

·        Αγγείο σε σχήμα καλαθιού με διπλούς πελέκεις

·        Τους σφραγιδόλιθους από ημιπολύτιμες πέτρες με διάφορες παραστάσεις

·        Το σφράγισμα σε πηλό που αποδίδει προσωπογραφία ενός ηγεμόνα και τον βασιλικό του τίτλο

ΑΙΘΟΥΣΑ Χ: ΜΕΤΑΝΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (1400-1100 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το θυμιατήρι με τα πουλιά
• Το ειδώλιο της δεόμενης θεάς των μηκώνων (παπαρούνων) από το Γάζι (ίσως θεά του ύπνου και του θανάτου)
• Το ειδώλιο της δεόμενης θεάς με τα περιστέρια από το Γάζι

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΙ: ΥΠΟΜΙΝΩΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΟΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ  ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (1100-900 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τη θεά του Καρφιού που κατασκεύασαν οι διωγμένοι από τους Δωριείς Μινωίτες στον απρόσιτο οικισμό του Καρφιού
• Το ρυτό σε σχήμα άρματος που το σέρνουν βόδια
• Τα τεφροδόχα αγγεία που φανερώνουν ότι υιοθετείται πλέον η δωρική συνήθεια της καύσης των νεκρών αντί της μινωικής ταφής

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΙΙ: ΩΡΙΜΟΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ  ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΖΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (900-650 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τον λέβητα με τα προεξέχοντα κεφάλια γρυπών
• Το χάλκινο πλοίο από το Ιδαίο Άντρο

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΙΙΙ: ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΣΑΡΚΟΦΑΓΟΙ

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ξύλινο ομοίωμα του ανακτόρου της Κνωσού
• Τη σαρκοφάγο με εικονογραφημένα ζώα από τα Γουρνιά
• Τη λουτηροειδή σαρκοφάγο με παράσταση ψαριών
• Το σκελετό από τις Αρχάνες που ήταν θαμένος σε συνεσταλμένη στάση

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΙV: ΜΙΝΩΙΚΕΣ TΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ Η ΣΑΡΚΟΦΑΓΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τις παραστάσεις της σαρκοφάγου της Αγίας Τριάδας,  όπου παρουσιάζεται ολόκληρο το τυπικό της θείας λατρείας που ακολουθείται στην ταφή των υψηλών αξιωματούχων (α. Θυσία ταύρου και προσφορές σε βωμό, β. Ένα άρμα που το σέρνουν γρύπες μεταφέροντας δυο γυναικείες θεότητες, γ. Ο νεκρός δέχεται δώρα, δ. Σε δυο ζώνες εικονίζονται: επάνω γυναίκες σε άρμα που σέρνουν αίγαγροι και κάτω πομπή ανδρών )
• Την τοιχογραφία του πρίγκιπα με τα κρίνα που πιθανόν απέδιδε τον Βασιλιά-Ιερέα της Κνωσού, που ίσως έσερνε πίσω του ένα γρύπα ή μια σφίγγα
• Την τοιχογραφία των ταυροκαθαψίων

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧV: ΜΙΝΩΙΚΕΣ TΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ (1600-1400 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Την τοιχογραφία του τριμερούς ιερού που ίσως απεικονίζει το ίδιου τύπου ιερό που βρίσκεται στη δυτική πτέρυγα του ανακτόρου της Κνωσού
• Την τοιχογραφία της «Παριζιάνας» που ανήκει στη σύνθεση της «προσφοράς των σπονδών». Όπως δείχνει η διπλανή σύνθεση, η «Παριζιάνα» καθόταν σε πτυσσόμενο κάθισμα και δεχόταν μαζί με άλλες ανδρικές και γυναικείες ιερατικές μορφές τη μετάδοση της ιερατικής κύλικας.

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧVΙΙ: ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΙΑΜΑΛΑΚΗ

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ναϊσκο των Αρχανών
• Το νεολιθικό ειδώλιο της στεατοπυγικής θεάς της γονιμότητας από το Κάτω Χωριό της Ιεράπετρας

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧVΙΙΙ: ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΙΚΡΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΑΡΧΑΪΚΩΝ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ (7^ος αι. π.Χ.-4^ος αι. μ.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Το ειδώλιο της Αθηνάς με περικεφαλαία
• Την περικεφαλαία με τα ανάγλυφα φτερωτά άλογα
• Τον χάλκινο ανδριάντα από την Ιεράπετρα

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΙΧ: ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (650-500 π.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Τα χάλκινα ειδώλια από το ναό του Απόλλωνα στη Δρήρο

ΑΙΘΟΥΣΑ ΧΧ: ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ (5^ος αι. π.Χ.-4^ος αι. μ.Χ.)

Να μην ξεχάσω να παρατηρήσω:

• Την επιτύμβια στήλη από την Αχλάδα
• Το ρωμαϊκό άγαλμα της Αφροδίτης
• Τον μαρμάρινο ανδριάντα φιλοσόφου