Θεωρητικό Πλαίσιο
Οι μαθησιακές δυσκολίες σύμφωνα με τη μέχρι τώρα μελέτη αποτελούν μια αναπτυξιακή διαταραχή με πρώιμα σημεία από την αρχή της ζωής τα οποία μπορεί να μετεξελιχθούν ως προβλήματα σχολικής μάθησης με κύρια χαρακτηριστικά ειδικές δυσκολίες ανάγνωσης και κυρίως οργάνωσης και χρήσης του γραπτού λόγου και να παραμείνουν, εάν δεν αντιμετωπισθούν, ως δυσκολίες ζωής. Η αντιμετώπιση μαθητών με τέτοιου είδους προβλήματα μάθησης αποτελεί άμεση προτεραιότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων. Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν ανάγκη ειδικά σχεδιασμένων εξειδικευμένων προγραμμάτων. Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο στηρίχθηκε η προσαρμογή του αναλυτικού προγράμματος για Μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες.
Νηπιαγωγείο
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το Νηπιαγωγείο: Σχέδιο διαθεματικής προσέγγισης και πρόγραμμα γλωσσικής ανάπτυξης.
Στην προσχολική ηλικία δεν εντοπίζονται προβλήματα μάθησης. Υπάρχουν όμως παιδιά είτε με διαπιστωμένες αναπτυξιακές διαταραχές είτε σε επικινδυνότητα γι? αυτές λόγω ποικίλων παραγόντων. Τα προβλήματα των παιδιών αυτών μπορεί αργότερα να μετεξελιχθούν σε προβλήματα σχολικής μάθησης. Η αναγνώριση πρώιμων ενδείξεων στην προσχολική ηλικία και ο εντοπισμός παιδιών που βρίσκονται σε επικινδυνότητα, δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης η οποία μπορεί να αποτρέψει ή να μειώσει μελλοντικά προβλήματα στη σχολική μάθηση. Στόχος του υποστηρικτικού υλικού που δίνεται στις/στους νηπιαγωγούς είναι να διευκολυνθούν αφενός στον εντοπισμό των ενδείξεων και αφετέρου στην ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων του υλικού στο πρόγραμμά τους έτσι ώστε να αποφευχθούν ή να μειωθούν οι παράγοντες επικινδυνότητας για προβλήματα μάθησης.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το Νηπιαγωγείο: Δραστηριότητες ψυχοκινητικής και γνωστικής ανάπτυξης
Στην προσχολική ηλικία δεν εντοπίζονται προβλήματα μάθησης. Υπάρχουν όμως παιδιά είτε με διαπιστωμένες αναπτυξιακές διαταραχές είτε σε επικινδυνότητα γι? αυτές λόγω ποικίλων παραγόντων. Τα προβλήματα των παιδιών αυτών μπορεί αργότερα να μετεξελιχθούν σε προβλήματα σχολικής μάθησης. Η αναγνώριση πρώιμων ενδείξεων στην προσχολική ηλικία και ο εντοπισμός παιδιών που βρίσκονται σε επικινδυνότητα, δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης η οποία μπορεί να αποτρέψει ή να μειώσει μελλοντικά προβλήματα στη σχολική μάθηση. Στόχος του υποστηρικτικού υλικού που δίνεται στις/στους νηπιαγωγούς είναι να διευκολυνθούν αφενός στον εντοπισμό των ενδείξεων και αφετέρου στην ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων του υλικού στο πρόγραμμά τους έτσι ώστε να αποφευχθούν ή να μειωθούν οι παράγοντες επικινδυνότητας για προβλήματα μάθησης.
Δημοτικό
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό: Σχέδια διδασκαλίας και υποστηρικτικό υλικό για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (τεύχος Α΄)
Παρουσιάζονται 3 σχέδια διδασκαλίας που εφαρμόστηκαν στις τέσσερις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού στα πλαίσια της Πιλοτικής Εφαρμογής προσαρμογών Προγραμμάτων Γλώσσας στο Δημοτικό. Σε κάθε τμήμα, όπου και διδάχτηκαν τα σχέδια διδασκαλίας υπήρχε τουλάχιστον κι ένας μαθητής ή μαθήτρια στόχος, δηλαδή ένα παιδί το οποίο ανήκε διαγνωσμένα στην ομάδα των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό: Υποστηρικτικό υλικό για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (Τεύχος Β΄)
Παρουσιάζονται 3 σχέδια διδασκαλίας που εφαρμόστηκαν στις τέσσερις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού στα πλαίσια της Πιλοτικής Εφαρμογής προσαρμογών Προγραμμάτων Γλώσσας στο Δημοτικό. Σε κάθε τμήμα, όπου και διδάχτηκαν τα σχέδια διδασκαλίας υπήρχε τουλάχιστον κι ένας μαθητής ή μαθήτρια στόχος, δηλαδή ένα παιδί το οποίο ανήκε διαγνωσμένα στην ομάδα των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό: Σχέδια διδασκαλίας για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες
Οι δυσκολίες στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες αποτελούν τη λιγότερο μελετημένη μορφή μαθησιακών δυσκολιών, γιατί αφενός δεν εντοπίζονται συχνά αμιγώς περιπτώσεις με δυσκολίες αποκλειστικά στα μαθηματικά και αφετέρου στη μαθηματική επάρκεια υπεισέρχονται ποικίλοι ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες.
Στο συγκεκριμένο βοήθημα ακολουθείται μια κατεύθυνση, στην οποία συγκλίνουν πολλές σύγχρονες απόψεις για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Δεν επιχειρείται να «διδάχθούν» Μαθηματικά και Φυσικές επιστήμες με διαφορετικούς τρόπους ή με τη χρήση διαφόρων τεχνασμάτων, αλλά συστηματοποιούνται δραστηριότητες και διδακτικές καταστάσεις που παίρνοντας υπόψη τις ειδικές δυσκολίες των παιδιών όπως και τις προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες τους επιτρέπουν με αυτενέργεια να ξεπεράσουν τα ελλείμματα τους στη μαθηματική μάθηση. Με τον τρόπο αυτό, εκτός από τις σχολικές του σπουδές, θα αναπτύξουν δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν, να γνωρίσουν, να αντιμετωπίσουν, να ερμηνεύσουν, να κατανοήσουν, να ελέγξουν καταστάσεις και να λειτουργήσουν με αποτελεσματικό τρόπο την καθημερινή τους ζωή.
Γυμνάσιο
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το μάθημα της γλώσσας στο Γυμνάσιο: Διαθεματικό πλαίσιο και σχέδια διδασκαλίας (Τεύχος Α΄)
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν ανάγκη ειδικά σχεδιασμένων εξειδικευμένων προγραμμάτων. Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζονται σχέδια διδασκαλίας του μαθήματος της Γλώσσας για μαθητές Γυμνασίου. Οι δραστηριότητες αυτές βοηθούν το μαθητή να ασκείται στην παραγωγή προφορικού και μετά γραπτού λόγου και στον άξονα: ακούω, κατανοώ, μιλώ, γράφω.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για το μάθημα της γλώσσας στο Γυμνάσιο: Υποστηρικτικό υλικό (Τεύχος Β΄)
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν ανάγκη ειδικά σχεδιασμένων εξειδικευμένων προγραμμάτων. Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζονται σχέδια διδασκαλίας του μαθήματος της Γλώσσας για μαθητές Γυμνασίου. Οι δραστηριότητες αυτές βοηθούν το μαθητή να ασκείται στην παραγωγή προφορικού και μετά γραπτού λόγου και στον άξονα: ακούω, κατανοώ, μιλώ, γράφω.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για τα Μαθηματικά στο Γυμνάσιο: Σχέδια διδασκαλίας για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (τεύχος Α΄)
Οι μαθητές με σοβαρές δυσκολίες στα σχολικά μαθηματικά – είτε αυτές συνδέονται με ειδικές διαταραχές (μαθησιακές δυσκολίες) είτε με εξωγενείς παράγοντες – εμφανίζουν παρόμοια χαρακτηριστικά στη διαδικασία της σχολικής μάθησης, τα οποία είναι και τα πιο σημαντικά γι? αυτήν. Αυτό ενισχύει την άποψη ότι ο ορθότερος και αποτελεσματικότερος παιδαγωγικός προσανατολισμός για την αντιμετώπιση των σχολικών δυσκολιών στα μαθηματικά αυτών των μαθητών είναι η κοινή μαθησιακή δραστηριότητα μέσα στην τάξη, με την προϋπόθεση ότι αυτή θα είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών σχετικά με την ανάπτυξη των δικών τους δυνατοτήτων να επεξεργάζονται και να οικοδομούν τη σχολική γνώση, παράλληλα με τη διαμόρφωση νοήματος και θετικών κινήτρων.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για τα μαθηματικά στο Γυμνάσιο: Σχέδια διδασκαλίας για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (τεύχος Β’)
Οι μαθητές με σοβαρές δυσκολίες στα σχολικά μαθηματικά – είτε αυτές συνδέονται με ειδικές διαταραχές (μαθησιακές δυσκολίες) είτε με εξωγενείς παράγοντες – εμφανίζουν παρόμοια χαρακτηριστικά στη διαδικασία της σχολικής μάθησης, τα οποία είναι και τα πιο σημαντικά γι? αυτήν. Αυτό ενισχύει την άποψη ότι ο ορθότερος και αποτελεσματικότερος παιδαγωγικός προσανατολισμός για την αντιμετώπιση των σχολικών δυσκολιών στα μαθηματικά αυτών των μαθητών είναι η κοινή μαθησιακή δραστηριότητα μέσα στην τάξη, με την προϋπόθεση ότι αυτή θα είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών σχετικά με την ανάπτυξη των δικών τους δυνατοτήτων να επεξεργάζονται και να οικοδομούν τη σχολική γνώση, παράλληλα με τη διαμόρφωση νοήματος και θετικών κινήτρων.
Προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για τις Φυσικές Επιστήμες στο Γυμνάσιο: Σχέδια διδασκαλίας και υποστηρικτικό υλικό για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες
Μια τυπική σχολική τάξη δεν είναι γνωσιακά ομογενής και διαφορετικοί μαθητές ή διαφορετικές κατηγορίες μαθητών, χρειάζονται διαφορετικού τύπου διδακτικές προσεγγίσεις (τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα θα χρειαστούν για να αναπτύξουν τις προσωπικές τους στρατηγικές), για να επιτύχουν μαθησιακά και να μην αποκλειστούν. Η «διαφοροποιημένη διδασκαλία» είναι μια ανάγκη για το σημερινό Ελληνικό Σχολείο (αν δεν ήταν από πάντα).
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται οι προτάσεις τροποποίησης των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών για τις Φυσικές Επιστήμες, όπως επίσης και ο σχεδιασμός διδακτικών ενοτήτων ανά αντικείμενο που ακολουθούν, και αφορούν στους μαθητές που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες.