Home ΑΡΧΑΙΑ ΗΡΑΙΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

 
 Καλῶς νά ὁρίσετε στό ὡραῖο  χωριό  μας.

  

ΘΕΡΟΣ - ΑΛΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΠΟΥΓΙΑΤΙ
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Εκπαιδευτικός
Δημοσίευμα στο ΓΡΙΓΡΙΛΙΔΙ
(Φύλλο 4, Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος 2006, σελ. 5 )

Γύρω από το χωριό μας, στις πλαγιές και τα λιγοστά ισιώματα, υπάρχουν αρκετά ξεροχώραφα τα οποία οι γονείς μας και οι παππούδες μας καλλιεργούσαν χύνο-ντας ποτάμια ιδρώτα. Σ’ αυτά τα χωράφια έθρεψαν με το φτωχό τους χώμα πολλές γενιές. Δεν άφηναν την παραμικρή σπιθαμή γης ακαλλιέργητη.


Με το αλέτρι και το ξινάρι. Και οπλισμένοι με υπομονή όργωναν την άγονη γη για να τους δώσει λιγοστό σιτάρι, κριθάρι, βρώμη. Εκεί που άλλοτε υπήρχαν χωράφια σήμερα έγιναν δάση αδιαπέραστα. Τα πάντα ρήμαξαν.


Α
ρχές Ιουνίου, άρχιζε ο θέρος. Πρώτα έκοβαν τα κριθάρια και ακολουθούσε ο θερισμός των σιταριών. Πρωί – πρωί οι θεριστάδες με τα κοφτερά τους δρεπάνια έπαιρναν το δρόμο για το χωράφι. Οι γυναίκες πολλές φορές είχαν στον ώμο τους και τη Νάκα με το μωρό. Στο χέρι κρατούσαν την τέσα  με το φαγητό.

 Μόλις έφθαναν στο χωράφι άρχιζε αμέσως η δουλειά. Με δυο χεριές που έκοβαν με το δρεπάνι έφτιαχναν το χερόβολο. Με 15 - 20 χερόβολα έφτιαχναν τα δέρματα που τα έδεναν με φουσκωμένο δερματικό σίκαλης. Το δέσιμο των δεματιών ήταν δουλειά των ανδρών.

Ο θερισμός είναι δουλειά κοπιαστική γιατί γίνεται ολημερίς μέσα στον καυτό ήλιο. Το μεσημέρι κάθονταν κάτω από τον ίσκιο κάποιου δέντρου για να φάνε το φτωχικό φαγητό και να δροσιστούν με το νερό που είχαν στην ξύλινη βα-ρέλα. Οι άντρες φόρτωναν στα ζώα 4 – 6 δεμάτια και τα έφερναν στις θεμωνιές δίπλα από το αλώνι. Αλώνια υπήρχαν αρκετά κοντά στο χωριό. Καλό θα είναι με τη βοήθεια του Δήμου να διατηρηθούν ένα – δύο απ΄ αυτά. Είναι η ιστορία μας.

Οι γυναίκες συνέχιζαν το θέρο. Κάπου – κάπου ακουγόταν και κανένα τραγουδάκι. Πολλοί κοιμόντουσαν στα χωράφια και θέριζαν με το φως του φεγγαριού, σαν το κοπάδι με τα ζώα, το περιβόλι, το αμπέλι.  Οι γυναίκες κουράζονταν πολύ. Στέκονταν στο πλευρό του άντρα τους ηρωίδες. Σηκώνονταν δύο ώρες νύχτα να ζυμώσουν, να φουρνίσουν, να ετοιμάσουν τα παιδιά για το σχολείο. Ήταν να θαυμάζεις τη δύναμη αυτών των γυναικών. Με την κοιλιά φουσκωμένη πολλές φορές μπροστά στο χωράφι, στο αμπέλι, στα πρόβατα, στο θέρο, στο αλώνι. Ο θέρος κρατούσε όλο τον Ιούνιο. Όσοι τελείωναν πρώτοι βοηθούσαν και το γείτονα, το συγγενή το φίλο. Υπήρχε αλληλοβοήθεια και αγάπη. Αν κάποιος είχε πρόβλημα υγείας στο σπιτικό του και αδυνατούσε να θερίσει τα χωράφια του τότε γινόταν «εξέλαση» από τους χωριάτες και του τα θέριζαν.
 

Μετά το θέρο ακολουθούσε το αλώνισμα που κρατούσε ως του Αϊ – Λιός. Αποβραδίς οι άντρες έπαιρναν τα δε-μάτια που ήσαν στοιβαγμένα στις θη-μωνιές και τα σκόρπιζαν στα λιθόστρωτα αλώνια. Στη μέση του αλω-νιού υπήρχε το στοιχερό για να δε-νουν τα μουλάρια που γύριζαν γύρω – γύρω στο αλώνι.

Συνηθισμένη ήταν η «σεπριά» δηλ. 3 - 4 οικογένειες που είχαν μουλάρια συνεργάζονταν και με τη σειρά αλώνιζαν του καθενός το αλώνι. Στο αλώνι έμπαιναν 4 - 5 μουλάρια. Με μια γερή τριχιά έφτιαχναν θηλιές όπου περνούσαν μέσα τα κεφάλια των ζώων. Την άκρη την έδεναν στο σταχερό. Ένας με το καμτσίκι ανάγκαζε τα ζώα να τρέχουν και το σχοινί μαζευόταν γύρο από το σταχερό. Όταν το σχοινί μαζευόταν όλο γύρω από το σταχερό γύριζαν τα ζώα προς την αντίθετη κατεύθυνση ώστε το σχοινί να ξετυλιχθεί.


Ως το απομεσήμερο το αλώνι ήταν έτοιμο. Τα ζώα με τα πόδια τους έκοβαν την καλαμιά σε μικρά κομμάτια και ο καρπός τριβόταν από τα στάχια. Όταν έβγαιναν τα ζώα από το αλώνι, σκούπιζαν τον ιδρώτα τους με άχυρο για να μην κρυώσουν. Για το αλώνισμα η νοικοκυρά έχει κρατήσει διαλεχτό παστό για να φτιάξει «καγιανά». Το αλωνισμένο σιτάρι μαζεύεται στο κέντρο του αλωνιού σε σωρό.


Ακολουθεί το λίχνισμα, δουλειά κοπιαστική. Περίμεναν μέρα και νύχτα να φυσήξει ο κατάλληλος αέρας για να ξεχωρίσουν τα άχυρα από τον καρπό. Τον καρπό τον έφερναν στο σπίτι και γέμιζαν τα ξύλινα κασόνια

στις αποθήκες. Το άχυρο το έβαζαν στα αχυροκάλυβα για να χρησιμοποιηθεί ως τροφή των ζώων το χειμώνα. Το τέλος του αλωνιού γέμιζε χαρά το νοικοκύρη.
Θα έτρεφε την οικογένεια του, το χοιρινό, τις κότες, τα σφαχτά του. Η νοικοκυρά θα έφτιαχνε τα πρόσφορα, τις χυλοπίτες, τον τραχανά, θα φίλευε το ζητιάνο. Ο αλωνισμός στα αλώνια με ζώα γινόταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ¨60. Ακολούθησε μια δεκαπενταετία που ο αλωνισμός γινόταν με αλωνιστικές μηχανές.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

  





<      


Στείλτε το μήνυμά σας στην Ηλεκτρονική Διεύθυνση geioanni@sch.gr 
Copyright © Οκτώβριος 2005
Η Ιστοσελίδα μας ενημερώνεται τακτικά (τουλάχιστον κάθε μήνα)

< >Τελευταία Ενημέρωση  της  Ιστοσελίδας</ > 26-Δεκ-2022