Διάλογοι Ξέρξου καὶ Δημαράτου.

Ξέρξης πρὸ τῆς ἐν Θερμοπύλαις μάχης κατάσκοπον ἔπεμπεν ἰδεῖν, ὁπόσοι εἷεν οἱ ῞Ελληνες καὶ τί πράττοιεν. Εν Θετταλίᾳ γὰρ ὤν ἤκουεν ὡς ἐνταῦθα οἱ ῞Ελληνες ἠθροικότες εἷεν πολὺν στρατὸν καὶ ὅτι ἡγεμόνες εἴησαν οἱ Λακεδαιμόνιοι. ῾Ως δ’ ὁ κατάσκοπος ἐπλησίασε πρὸς τὸ στρατόπεδον, ἐπυνθάνετο ὅτι οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔξω τοῦ τείχους εἴησαν.
Ἐνταῦθα δ’ οὗτοι ἐγυμνάζοντο καὶ ἐκτενίζοντο, Λεωνίδας δὲ τούτοις ἔλεγεν· «Ἄνδρες στρατιῶται, σώζοιτε τὴν πατρίδα ἀποθνῄσκοντες ὑπὲρ αὐτῆς· οὕτω γὰρ ἄν ἀποτρέψαιτε τὸν τῶν βαρβάρων κίνδυνον». Ταῦτα Ξέρξης ἀκούων καὶ θαυμάζων μετεπέμπετο Δημάρατον τὸν Λακεδαιμόνιον καὶ ἔλεγεν αὐτῷ, τί ὁ κατάσκοπος εἰρηκὼς εἴη· « Ἐγὼ μέν, ὦ βασιλεῦ, ἔλεγόν σοι καὶ πρότερον ὅτι οἱ ἄνδρες οὗτοι κωλύσοιεν ἡμᾶς διαβαίνειν τὴν στενωπόν. Καὶ νῦν δὲ λέγω ὅτι ἐπὶ πᾶν ἥξουσι περὶ τῆς νίκης· εἰ μὴ τὸ πρᾶγμα οὕτως ἔχοι, νομίζοις ἄν με ψεύστην ». Ταῦτα δ’ ὅμως λέγων οὐκ ἔπειθε Ξέρξην, Διὸ ἐπιλέγει· «῏Ω βασιλεῦ, εἰ μὴ κολάσαις, θανάτῳ κολάσαις ἄν με».