Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο 
Ο ΥΠΑΤΟΣ ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ
ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΥΛΑΚΙ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΤΟΥ
Οι Ρωμαίοι πίστευαν στα θεόσταλτα σημάδια (omina) και στην ικανότητά τους να τα διαβάζουν. Οι σελίδες του ιστορικού Τ. Λιβίου είναι γεμάτες από ετήσιες απαριθμήσεις διοσημιών και οιωνών (όπως τερατογενέσεις, βροχή από περίεργα αντικείμενα κτλ.). Πριν από κάθε σοβαρή απόφαση τους (κρατική ή ιδιωτική) οι Ρωμαίοι φρόντιζαν να διερευνήσουν τη βούληση των θεών, καταφεύγοντας κυρίως στην ορνιθομαντεία (μελέτη του πετάγματος και της φωνής των πουλιών). Επίσης έδιναν πίστη και σε σημάδια που εμφανίζονταν ακάλεστα, όπως τυχαίες κουβέντες. Στο παρακάτω κείμενο διαβάζουμε πως ο ύπατοςΑιμίλιος Παύλος θεώρησε ως ευοίωνο σημάδι για την επικείμενη σύγκρουσή του με τον βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα (Perseus) την αναγγελία ενός θλιβερού συμβάντος: όταν γύρισε στο σπίτι του, αφού του είχε ανατεθεί η αρχιστρατηγία του πολέμου αυτού, η κόρη του του ανάγγειλε θλιμμένη τον θάνατο του αγαπημένου της σκύλου Persa με τα λόγια «Persa periit» (δηλ. ο Πέρσης πέθανε).
Διάβασε για τον Τίτο Λίβιο 
και για τον Περσέα
Το κείμενο
L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse regegerere obtigit. Ut domum ad vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tumerat admodum parvula, ad complexum patris cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam. «Quid est» inquit «mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit?» «Mi pater» respondit illa «Persa periit».Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amābat. Tum pater Tertiae dixit «omen accipio». Sic ex fortuīto dicto spem praeclāri triumphi animo praesumpsit.
Λεξιλόγιο
Perses -ae ο Περσέας, βασιλιάς της Μακεδονίας (για την κλίση πρβ. Anchīses -ae)
obtingit, -tigit, -tingĕre (απρόσ. + δοτ. προσ. και υποκ. απαρ.) μου λαχαίνει (ο κλήρος) να· η σύνταξη: Aemilio Paulo (consuli iterum) obtigit gerere bellum cum Perse rege
ut = ubi (σύνδ. χρον.)
domum (βλ. το μάθ. XIII) στο σπίτι του (κίνηση προς κάποιο τόπο)
ad vesperum(1) το βραδάκι
redeo, -ii, -itum, -īre, 4 (red + eo) επιστρέφω
filiola -ae κορούλα(2)
tum (επίρρ.) τότε
admodum (ad + modum) πάρα πολύ
parvus -a -um μικρός(3)· parvulus -a -um (υποκορ.) μικρούλης
complēxus -us (δ' κλισ. βλ. το μάθ. XIII) αγκαλιά (-σμα)
curro, cucurri, cursum, currĕre, 3 τρέχω(4)
osculum -i φιλί
dō, dedi, datum, dare δίνω(5)
animadverto, -verti, -versum, -vertĕre, 3 (+ απαρ.) παρατηρώ
quis, quid? (ερωτ. αντ.) ποιος; (για την κατάληξη του ουδ. πρβ. id) inquam (ρήμα ελλειπτ.· χρησιμ. παρενθετικά) λέγω
cur? (ερωτ. επίρρ.) γιατί;
accĭdit, accĭdit, -, accidĕre (ad + cado = πέφτω), 3 (+ δοτ. προσ.) συμβαίνει
respondeo, -spondi, -sponsum, -spondēre, 2 (re + spondeo) απαντώ, αποκρίνομαι
pereo, -ii, -itum, -īre, 4 (per + eo) χάνομαι, πεθαίνω(6)
Persa -ae ο Πέρσης, το όνομα του σκυλιού
perierat (υπερσ.) είχε πεθάνει
catellus -i σκυλάκι
dīco, dixi, dictum, dicĕre, 3 λέγω(7)
omen -inis (ουδ.) οιωνός
fortuītus -a -um τυχαίος(8)
dictum- i λόγος(9)
spes -ei (ε' κλισ. βλ. το μάθ. XIV) ελπίδα
praeclārus -a -um πολύ λαμπρός, περίλαμπρος
triumphus -i = θρίαμβος
praesūmo, -sumpsi, -sumptum, -sumĕre, 3 (prae + sumo) προγεύομαι
Ετυμολογικά: 1. = πρὸς ἑσπέραν 2. υποκορ. του filia 3. παῦρος 4. πρβ. κούρσα << γαλλ. κουρσεύω, κουρσάρος 5. δί-δω-μι 6. πρβ. per-do = χάνω 7. δείκ-νυμι 8. fortūna 9. < dico
Κείμενο και μετάφραση
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
ΡΗΜΑΤΑ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ
Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ
Β΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ
Γραμματικές παρατηρήσεις
Χρονικές αντικαταστάσεις
| εν. | gerere | obtingit | redit | est | dat | animadvertit | inquit | es |
| πρτ. | - | obtingebat | redibat | erat | dabat | animadvertebat | inquiebat | eras |
| μελ. | gesturum esse | obtinget | redibit | erit | dabit | animadvertet | inquiet | eris |
| πρκ. | gessisse | obtigit | rediit | fuit | dedit | animadvertit | inquit | fuisti |
| υπρ. | - | obtigerat | redierat | fuerat | dederat | animadverterat | - | fueras |
| σ.μελ. | - | obtigerit | redierit | fuerit | dederit | animadverterit | - | fueris |
| εν. | accidit | respondet | perit | amat | dicit | accipio | praesumit | currit | esse |
| πρτ. | accidebat | respondebat | peribat | amabat | dicebat | accipiebam | praesumebat | currebat | - |
| μελ. | accidet | respondebit | peribit | amabit | dicet | accipiam | praesumet | curret | futuram esse/ fore |
| πρκ. | accidit | respondit | periit | amavit | dixit | accepi | praesumpsit | cucurrit | fuisse |
| υπρ. | acciderat | responderat | perierat | amaverat | dixerat | acceperam | praesumpserat | cucurrerat | - |
| σ.μελ. | acciderit | responderit | perierit | amaverit | dixerit | accepero | praesumpserit | cucurrerit | - |
Συντακτικές παρατηρήσεις
Χαρακτηρισμός δευτερευουσών προτάσεων
Ut domum ad vesperum rediit: δευτερεύουσα χρονική επιρρηματική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο Ut.Εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει το γεγονός που συνέβη μία μόνο φορά στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, με οριστική παρακειμένου γιατί αναφέρεται στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.
quae tum erat admodum parvula: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο filiola. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae. Εκφέρεται με οριστική παρατατικού γιατί δηλώνει το πραγματικό. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο filiola.
quem puella multum amabat: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο catellus. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quem. Εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει το πραγματικό. Συγκεκριμένα, με οριστική παρατατικού γιατί αναφέρεται στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο catellus.
Συντακτικές εφαρμογές
Απαρεμφατική σύνταξη
| Ευθύς λόγος | Πλάγιος λόγος |
| Tertia ad complexum patris cucurrit. | Ille dicit Tertiam ad complexum patris cucurrisse. |
| Pater filiae osculum dedit. | Ille dicit patrem filiae osculum dedisse. |
Μετατροπή σύνταξης
| Από ενεργητική | Σε παθητική σύνταξη |
| Omen accipio. | Omen accipitur a me. |
| Pater filiae osculum dedit. | A patre filiae osculum datum est. |