Κ.Π. Καβάφης
Δέησις
Η «Δέησις» δημοσιεύτηκε το 1898 και είναι ένα από τα 154 ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη (1863-1933), που ο ίδιος ο ποιητής θεώρησε ότι τον ικανοποιούν απόλυτα και τα συμπεριέλαβε στο επίσημο σώμα της ποίησής του· γι’ αυτόν τον λόγο τα αποκαλούμε «αναγνωρισμένα».
Θεόδωρος Ράλλης, Ικεσία,
Η θάλασσα στα βάθη της πήρ’ έναν ναύτη.— |
Κ.Π. Καβάφης, Τα ποιήματα Α’ (1897-1918), Ίκαρος
Παράλληλο κείμενο
Αλ. Παπαδιαμάντης, «Τ’ αγνάντεμα»
56
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό
Θεματικά κέντρα
Η μορφή της Παναγίας στη λαϊκή λατρεία. O μητρικός και παρηγορητικός ρόλος της.
Οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι της ναυτικής ζωής.
Η τραγική άγνοια σε ορισμένες περιστάσεις της ανθρώπινης ζωής.
Ενδεικτική ερμηνευτική προσέγγιση
Το ποίημα «Δέησις» γράφτηκε το 1896 και δημοσιεύτηκε το 1898, είναι δηλαδή από τα πρώτα ποιήματα που συμπεριλαμβάνονται στο corpus των 154 «αναγνωρισμένων» ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη.
Προσφέρεται για εισαγωγή στο καβαφικό έργο, καθώς στη σκηνή που περιγράφεται στο ποίημα υπάρχει ένα πρώτο επίπεδο που μπορεί να γίνει άμεσα κατανοητό: η μάνα ενός ναυτικού προσεύχεται στην Παναγία να προστατεύει
τον γιο της από τις φουρτούνες της θάλασσας· αυτός όμως είναι ήδη νεκρός. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση σχετικά με τις δυσκολίες της ναυτικής ζωής και την αγωνία των ανθρώπων που ζουν από την εργασία τους στη θάλασσα, αλλά και των συγγενών τους. Μπορεί επίσης να δώσει λαβή για συζήτηση σχετικά με τα λατρευτικά έθιμα (τάματα κ.ά.).
Υπάρχει, ωστόσο, και δεύτερο πιο απαιτητικό για τους μαθητές επίπεδο, που σχετίζεται με την τραγική ειρωνεία, όπως αυτή καθρεφτίζεται στην εικόνα της Παναγίας που ακούει «σοβαρή και λυπημένη» τη δέηση της μάνας, χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτε. Το θέμα αυτό της τραγικής άγνοιας είναι από τα κεντρικά γνωρίσματα της καβαφικής ποίησης. Βοηθητική από αυτή την άποψη μπορεί να φανεί η ανάγνωση άλλων ποιημάτων του ποιητή (βλ. «Απιστία» [1904] και «Η αρρώστια του Κλείτου» [1926]). Για το ζήτημα αυτό ο Γ. Σεφέρης, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο ποίημα, αναφέρει τα εξής: «Η βυζαντινή τούτη εικόνα, που μοιάζει τόσο με την αινιγματική όψη των αιγυπτιακών αγαλμάτων, παρουσιάζει για πρώτη φορά το θέμα του εμπαιγμού, της απάτης, του φενακισμού θεών και ανθρώπων, το θέμα που διατρέχει όλη την ποίηση του Κ.Π. Καβάφη, από τους πρώτους του στίχους, άμεσα ή πλάγια, με όλους τους τρόπους, ως την τελευταία του φράση».
Παράλληλα, το ποίημα μπορεί να αξιοποιηθεί για μια πρώτη γνωριμία με την ιδιόμορφη γλώσσα της καβαφικής ποίησης.
Κ. Π. Καβάφης:
επίσημος δικτυακός τόπος
ΠΟ.Θ.Ε.Γ.
Βικιπαίδεια
Ανεμόσκαλα, Συμφραστικός Πίνακας, Βιογραφία, Εργογραφία, Το ποιητικό έργο του
Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]
Εποχές και Συγγραφείς. Η παγκοσμιότητα του Κων. Καβάφη (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ, μέσα από τη μαρτυρία της τελευταίας ανιψιάς του ποιητή ΧΑΡΙΚΛΕΙΑΣ ΚΑΒΑΦΗ (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Οι εικαστικές αναπαραστάσεις της μορφής του ποιητή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
Θεόδωρος Ράλλης, βιογραφικά και έργα:
στην Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο art net
για τον ελληνικό οριενταλισμό, άρθρο της Μαρίας Μποϊλέ στο art magazine
Για τα λογοτεχνικά ρεύματα - κινήματα δείτε εδώ
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...