• O ANΘPΩΠOΣ KAI H ΦYΣH - ΠOΛΗ-YΠΑΙΘΡOΣ Γεώργιος Δροσίνης, «Θαλασσινά τραγούδια» Γιάννης Ρίτσος και Οδυσσέας Ελύτης», «Τζιτζίκια...» Ίταλο Καλβίνο, «Μανιτάρια στην πόλη» • ΛΑOΓΡΑΦΙΚΑ Λαϊκό παραμύθι, «Το πιο γλυκό ψωμί» Αντώνης Μόλλας, «Η πείνα του Καραγκιόζη» Δημοτικό τραγούδι, «Ύπνε μου κι έπαρέ μου το» Μαρία Ιορδανίδου, «Τα φαντάσματα» Κοσμάς Πολίτης, «Τα τσερκένια» • ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Άγγελος Σικελιανός, «Της μάνας μου» Εμμανουήλ Ροΐδης, «Η εορτή του πατρός μου» Λάμπρος Πορφύρας, «Το στερνό παραμύθι» Λέων Τολστόι, «Ο παππούς και το εγγονάκι» Ζωρζ Σαρή, «Νινέτ» Τούλα Τίγκα, «Τα πράγματα στρώνουν περισσότερο» • ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Στην Παναγία τη Σαλονικιά» Κ.Π. Καβάφης, «Δέησις» Στράτης Μυριβήλης, «Η λιτανεία» Κάρολος Ντίκενς, «Παραμονή Χριστουγέννων» Παντελής Καλιότσος, «Πασχαλινή ιστορία» • EΘNIKH ZΩH Κλέφτικο τραγούδι, «Ένας αϊτός περήφανος» Γιάννης Βλαχογιάννης, «Η έξοδο» Παντελής Πρεβελάκης, «Ο Κρητικός – Η Πολιτεία» Γιώργος Θεοτοκάς, «Ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου» Δημήτρης Ψαθάς, «Ο πιτσιρίκοι» Κύπρος Χρυσάνθης, «17 του Νοέμβρη 1973» ΠΑΛΑΙOTEΡΕΣ ΜOΡΦΕΣ ΖΩΗΣ • Κώστας Κρυστάλλης, «Ηλιοβασίλεμα» Νίκος Καζαντζάκης, «Η Νέα Παιδαγωγική» Νίκος Θέμελης, «Η αφήγηση του αρχιμάστορα» Ευγενία Φακίνου, «Η ζωή στη Σύμη» Ντίνος Δημόπουλος, «Ο Σαρλό και το αθάνατο νερό» • ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Νάνος Βαλαωρίτης, «Με πλοίο» Κώστας Ουράνης, «Το θέλγητρο της Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, «Oδοιπορικό στην Ινδία» Τζων Φώουλς, «Κοιτώντας την Αθήνα» Μιχάλης Γκανάς, «Γυάλινα Γιάννινα» • Η ΑΠOΔΗΜΙΑ - O ΚΑΗΜOΣ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ... Ιωάννης Βηλαράς, «Πουλάκι» Γιώργος Θεοτοκάς, «Ο Δημοτικός Κήπος του Ταξιμιού» Διδώ Σωτηρίου, «Ταξίδι χωρίς επιστροφή» Θ. Βαλτινός, «Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται» Μ. Κλιάφα, «O δρόμος για τον Παράδεισο είναι μακρύς» • ΑΘΛΗΤΙΣΜOΣ Κωστής Παλαμάς, «O Oλυμπιακός ύμνος» Πέτρος Χάρης, «Δρόμος 100 μέτρων» Αγγελική Βαρελλά, «Η νίκη του Σπύρου Λούη» • Η ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ • OΙ ΦΙΛΙΚOΙ... Ειρήνη Μάρρα, «Τα κόκκινα λουστρίνια» Δημοτικό τραγούδι, «Κόρη που λάμπει» Λίτσα Ψαραύτη, «Ο Κωνσταντής» Γιάννης Ρίτσος, «Πρωινό άστρο» Αργύρης Εφταλιώτης, «Αγάπης λόγια» Οδυσσέας Ελύτης, «Όλα τα πήρε το καλοκαί...» Όσκαρ Ουάιλντ, «Ο πιστός φίλος» Μιμίκα Κρανάκη, «Ένα τόπι χρωματιστό» • Η ΒΙOΠΑΛΗ - ΤO ΑΓΩΝΙΣΤΙΚO ΠΝΕYΜΑ ΤOY ΑΝΘΡΩΠOY Λαϊκό παραμύθι, «O φτωχός και τα γρόσια» Τ. Άγρας & Ν. Βρετάκος, «Το ξανθό... Άντον Τσέχωφ, «O Βάνκας» Μαρία Πυλιώτου, «Λεώνη» • ΠΡOΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣYΓΧΡOΝΗΣ ΖΩΗΣ Αντώνης Σαμαράκης, «Γραφείον ιδεών» Λουίς Σεπούλβεδα, «Το μαύρο κύμα» Κρίτων Αθανασούλης, «Παράπονο σκύλου» Ελένη Σαραντίτη, «Όπως τα βλέπει κανείς…» • OΙ ΦΙΛOΙ ΜΑΣ ΤΑ ΖΩΑ Ανδρέας Καρκαβίτσας, «Το μνήμα της μάνας» Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Η γάτα του παπά» Ηλίας Βενέζης, «Η Δάφνη» Λιλή Ζωγράφου, «Στρίγκλα και καλλονή» Γιώργος Σκαμπαρδώνης, «Η Βαγγελιώ-δεν-είσαι-εντάξει» Τζακ Λόντον, «O αδάμαστος»
Η «Δέησις» δημοσιεύτηκε το 1898 και είναι ένα από τα 154 ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη (1863-1933), που ο ίδιος ο ποιητής θεώρησε ότι τον ικανοποιούν απόλυτα και τα συμπεριέλαβε στο επίσημο σώμα της ποίησής του· γι’ αυτόν το λόγο τα αποκαλούμε «αναγνωρισμένα».
![]() Θεόδωρος Ράλλης, Ικεσία,
Η θάλασσα στα βάθη της πήρ’ έναν ναύτη.— |
Κ.Π. Καβάφης, Τα ποιήματα Α’ (1897-1918), Ίκαρος
Παράλληλο κείμενο
Αλ. Παπαδιαμάντης, «Τ’ αγνάντεμα»
56
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό
Θεματικά κέντρα
Η μορφή της Παναγίας στη λαϊκή λατρεία. O μητρικός και παρηγορητικός ρόλος της.
Οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι της ναυτικής ζωής.
Η τραγική άγνοια σε ορισμένες περιστάσεις της ανθρώπινης ζωής.
Ενδεικτική ερμηνευτική προσέγγιση
Το ποίημα «Δέησις» γράφτηκε το 1896 και δημοσιεύτηκε το 1898, είναι δηλαδή από τα πρώτα ποιήματα που συμπεριλαμβάνονται στο corpus των 154 «αναγνωρισμένων» ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη.
Προσφέρεται για εισαγωγή στο καβαφικό έργο, καθώς στη σκηνή που περιγράφεται στο ποίημα υπάρχει ένα πρώτο επίπεδο που μπορεί να γίνει άμεσα κατανοητό: η μάνα ενός ναυτικού προσεύχεται στην Παναγία να προστατεύει το γιο της από τις φουρτούνες της θάλασσας· αυτός όμως είναι ήδη νεκρός. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση σχετικά με τις δυσκολίες της ναυτικής ζωής και την αγωνία των ανθρώπων που ζουν από την εργασία τους στη θάλασσα, αλλά και των συγγενών τους. Μπορεί επίσης να δώσει λαβή για συζήτηση σχετικά με τα λατρευτικά έθιμα (τάματα κ.ά.).
Υπάρχει, ωστόσο, και δεύτερο πιο απαιτητικό για τους μαθητές επίπεδο, που σχετίζεται με την τραγική ειρωνεία, όπως αυτή καθρεφτίζεται στην εικόνα της Παναγίας που ακούει «σοβαρή και λυπημένη» τη δέηση της μάνας, χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτε. Το θέμα αυτό της τραγικής άγνοιας είναι από τα κεντρικά γνωρίσματα της καβαφικής ποίησης. Βοηθητική από αυτή την άποψη μπορεί να φανεί η ανάγνωση άλλων ποιημάτων του ποιητή (βλ. «Απιστία» [1904] και «Η αρρώστια του Κλείτου» [1926]). Για το ζήτημα αυτό ο Γ. Σεφέρης, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο ποίημα, αναφέρει τα εξής: «Η βυζαντινή τούτη εικόνα, που μοιάζει τόσο με την αινιγματική όψη των αιγυπτιακών αγαλμάτων, παρουσιάζει για πρώτη φορά το θέμα του εμπαιγμού, της απάτης, του φενακισμού θεών και ανθρώπων, το θέμα που διατρέχει όλη την ποίηση του Κ.Π. Καβάφη, από τους πρώτους του στίχους, άμεσα ή πλάγια, με όλους τους τρόπους, ως την τελευταία του φράση».
Παράλληλα, το ποίημα μπορεί να αξιοποιηθεί για μια πρώτη γνωριμία με την ιδιόμορφη γλώσσα της καβαφικής ποίησης.
Κ. Π. Καβάφης:
επίσημος δικτυακός
τόπος
,
ΠΟ.Θ.Ε.Γ.
Βικιπαίδεια
,
Ανεμόσκαλα, Συμφραστικός Πίνακας, Βιογραφία, Εργογραφία, Το ποιητικό έργο του
Θεόδωρος Ράλλης, βιογραφικά και έργα:
στην Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο art net
για τον ελληνικό οριενταλισμό, άρθρο της Μαρίας Μποϊλέ στο art magazine
Ήρωες
Τόπος
Χρόνος
Γλώσσα
Αφήγηση
Αφηγητής
Ενότητες
Το σχόλιό σας...