168 169 E Δ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


168

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού

Το πηγαίο αίσθημα της αγάπης αποτελεί ιδεώδη και απώτερο στόχο της ανθρώπινης ζωής στο ποίημα του Ν. Καρούζου «Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού, 2», που εκδόθηκε το 1961.

Θα περάσουν αποπάνω μας όλοι οι τροχοί*
στο τέλος
τα ίδια τα όνειρά μας θα μας σώσουν.
Αγάπη μείνε στην καρδιά -
αυτός ας είναι ο κανών* του τραγουδιού σου.
Με την αγάπη
θα σηκώσουμε την απελπισία μας
απ' τ' αμπάρι* του κορμιού.
Δεν είναι φορτίο για τη χώρα των αγγέλων
η απελπισία.
Και προπαντός
ας μην αφήσουμε την αγάπη
να συνωστίζεται* με τόσα αισθήματα...

 

Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα,
τόμ. 1, Ίκαρος

Παράλληλα Κείμενα
Ζωρζ Σαρή, «Το γαϊτανάκι» (παράλληλο κείμενο] [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού] Ζωρζ Σαρή, «Το γαϊτανάκι» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]
Ν. Καρούζος, «Σχέδιο για το μέλλον τ' ουρανού» (απόσπασμα) Ν. Καρούζος, «Σχέδιο για το μέλλον τ' ουρανού» (απόσπασμα)
Μπομπ Ντύλαν, «Στον άνεμο πετάει» Μπομπ Ντύλαν, «Στον άνεμο πετάει»


Λεξιλόγιοο
* τροχοί: ρόδες, εδώ όργανα βασανισμού
* κανών: τα βιβλία των Γραφών, εδώ μεταφορικά
* αμπάρι: χώρος αποθήκευσης πλοίου, εδώ μεταφορικά
* να συνωστίζεται: να στριμώχνεται

 


169

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

  • Ποια σωτηρία προσδοκά από τα όνειρα και την αγάπη ο ποιητής και γιατί;
  • Γράψτε με δικά σας λόγια τον «κανόνα» της αγάπης, σύμφωνα με το πνεύμα του Καρούζου.
  • Εντοπίστε τις λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής μεταφορικά. Εξηγήστε τη σημασία των μεταφορών και αιτιολογήστε τη συχνή χρήση τους στο ποίημα.
  • Γιατί ο ποιητής θεωρεί ότι δεν αξίζει η αγάπη να συνωστίζεται με τα άλλα αισθήματα;


ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

  • Απευθυνθείτε στον καθηγητή των θρησκευτικών για να σας υποδείξει έναν Κανόνα. Διαβάστε τον στην τάξη και αναφερθείτε στη μορφή και στο περιεχόμενο αυτού του εκκλησιαστικού κειμένου.

    Απόστολος Παύλος, «[Η αγάπη]» [Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε' στ ΣΤ' Δημοτικού] Απόστολος Παύλος, «[Η αγάπη]» [Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε' στ ΣΤ' Δημοτικού]

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Η συναυλία των αγγέλων

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Η συναυλία των αγγέλων
Δες την παρουσίαση του πίνακα στην Εθνική Πινακοθήκη


Νίκος Καρούζος (1926-1990)


Νίκος Καρούζος

Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.


ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Η συναισθηματική αξία και η δύναμη της αγάπης

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το ποίημα εντάσσεται στην πρώτη ποιητική συλλογή του Ν. Καρούζου, η οποία χαρακτηρίζεται από τολμηρή, συγγενική με τον υπερρεαλισμό, εικονοποιία, υψηλούς τόνους, λυρική διάθεση και έντονη συναισθηματική φόρτιση (αγάπη, έρωτας, ανθρώπινη επικοινωνία και αναζήτηση του Θεού, υπαρξιακή αγωνία κ.ά.). Η αγάπη λειτουργεί ως κύριος στόχος και στήριγμα κάθε ελπίδας στη ζωή του ποιητή, ο οποίος εμφανίζεται εδώ να εκφράζει, μέσα από τον εμπνευσμένο ποιητικό του λόγο, ένα πανανθρώπινο αίτημα (χρήση α' πληθυντικού προσώπου). Διαβάζοντας προσεκτικά το ποίημα και αναζητώντας σχολαστικά τους πιθανούς αποδέκτες του, παρατηρούμε ότι, παρά τη μικρή έκτασή του, κατακλύζεται από γραμματικά πρόσωπα. Παρατηρούμε αρχικά εξάρτηση του γ' με το α' πληθυντικό πρόσωπο, βασικότερο όμως ρόλο παίζει η εναλλαγή του β' με το γ' ενικό, η οποία έχει σημείο αναφοράς της το κατεξοχήν συλλογικό υποκείμενο του ποιήματος (α' πληθυντικό). Στο μεγαλύτερο μέρος του το ποίημα αποτελεί, αρχικά ευθεία και στη συνέχεια έμμεση, αναφορά στην αγάπη, η οποία έχει λυτρωτική διάσταση. Ο ζωτικός ρόλος της διαχρονικής και πανανθρώπινης αγάπης στη ζωή μας καταπολεμά την ανασφάλεια και το ψυχικό κενό που δυναστεύει τον σύγχρονο άνθρωπο. Το ποίημα συνδυάζει το προτρεπτικό με το αποφατικό, κάποτε ρητορικό, ύφος, ενώ σε αρκετά σημεία ενσωματώνει θρησκευτικούς, χριστιανικούς υπαινιγμούς (τροχοί: έμμεση αναφορά στο μαρτύριο και στη δοκιμασία της πίστης· κανών αμπάρι του κορμιού: διάκριση ψυχής και σώματος· οι άγγελοι και η χώρα τους κ.ά.).


Απόστολος Παύλος, [Η αγάπη], «Α' Προς Κορινθίους Επιστολή», κεφάλαιο 13, στίχοι 1-13.

Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ' ωφελεί. Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται· είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει. Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπάει όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει.


Νίκος Καρούζος
Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου] Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]
στο Βιβλιοnet Βιβλιοnet
στη Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια
στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
μελοποιημένα τραγούδια στο stixoi.info stixoi
εκπομπή ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΤ
εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΕΡΤ
εκπομπή ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΕΡΤ
στις Ψηφίδες, Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Ψηφίδες

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
στην Εθνική Πινακοθήκη Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art paleta art
έργα του Δ. Θεοτοκόπουλου στην Ελλάδα, στο paleta art paleta art
στο art net artnet
στο wiki art wiki art
έργα σε υψηλή ανάλυση στο Google Arts & Culture  Google Arts & Culture


 

Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

 

Ήρωες

Οι ήρωες του ποιήματος είναι:

 

 

Τόπος

Τα γεγονότα του ποιήματος διαδραματίζονται

 

 

Χρόνος

Τα γεγονότα του ποιήματος γίνονται/έγιναν

 

 

Γλώσσα

Η γλώσσα του ποιήματος είναι

 

 

Στίχος-Μέτρο

Ο στίχος του ποιήματος είναι:

Το μέτρο του ποιήματος είναι:

 

 

Ενότητες

Το ποίημα μπορεί να χωριστεί στις εξής ενότητες:

 

 

Το σχόλιό σας...

...