ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


• Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ - ΠΟΛΗ – ΥΠΑΙΘΡΟΣ: Εισαγωγή
Οδυσσέας Ελύτης, «Πίνοντας ήλιο κορινθιακό»
Γιώργος Σαραντάρης, «Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας»
Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Αθήνα»
Κοσμάς I. Χαρπαντίδης, «Χαλασμένες γειτονιές»
Ινδιάνος Σιάτλ, «Ένα παλιό μήνυμα για το σύγχρονο κόσμο»
• ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ: Εισαγωγή
Μιλτιάδης Μαλακάσης, «O Τάκη-Πλούμας»
Διαμαντής Αξιώτης, «Η Άννα του Κλήδονα»
Γιώργος Ιωάννου, «Να 'σαι καλά, δάσκαλε!»
Νίκος Εγγονόπουλος, «O Καραγκιόζης...»
• ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Εισαγωγή
Περλ Μπακ, «Η μάνα»
Άννα Φρανκ, «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»
Μαργαρίτα Λυμπεράκη, «Οι Κυριακές στη θάλασσα»
Ναζίμ Χικμέτ, «Νανούρισμα στο γιο μου»
• ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ: Εισαγωγή
Κ.Π. Καβάφης, «Στην εκκλησία»
Γιάννης Ρίτσος, «Τ' άσπρο ξωκλήσι»
Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Κάποια Χριστούγεννα»
Γκότχολτ Έφραϊμ Λέσινγκ , «Η ιστορία του δαχτυλιδιού»
• ΕΘΝΙΚΗ ΖΩΗ: Εισαγωγή
Ακριτικό, «O Διγενής»
Κλέφτικο, «Του Βασίλη»
Ανδρέας Κάλβος, «Εις Σάμον»
Διονύσιος Σολωμός, «Η καταστροφή των Ψαρών»
Γιάννης Ρίτσος, «Ερημωμένα χωριά»
Μέλπω Αξιώτη, «Από δόξα και θάνατο»
Γιώργος Χειμωνάς, «Έξι χιλιάδες νέοι»
Χριστόφορος Μηλιώνης, «Το συρματόπλεγμα του αίσχους»
• ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΖΩΗΣ: Εισαγωγή
Διδώ Σωτηρίου, «Όταν πρωτοκατέβηκα στη Σμύρνη»
Σωτήρης Δημητρίου, «Πάσχα τ' Απρίλη»
Λευτέρης Ξανθόπουλος, «Χρονικό»
Άντον Τσέχωφ, «Ένας αριθμός»
• ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ: Εισαγωγή
Ζακ Πρεβέρ, «Βγαίνοντας από το σχολειό»
Νίκος Καζαντζάκης, «Μια Κυριακή στην Κνωσό»
Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Η εξοχική Λευκάδα»
Νίκος Κάσδαγλης, «Τόκιο»
• Η ΑΠΟΔΗΜΙΑ - Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ...: Εισαγωγή
Δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς...»
Δημήτρης Χατζής, «Ο Κάσπαρ Χάουζερ στην έρημη χώρα
Ηλίας Βενέζης, «H επιστροφή του Αντρέα»
Μπ. Μπρεχτ, «Για τον όρο «μετανάστες»
Κυριάκος Χαραλαμπίδης, «Γλυκό του κουταλιού»
Θανάσης Βαλτινός, «Δύο γράμματα της Χαράς»
Άλκη Ζέη, «Αναμνήσεις της Κωνσταντίνας...»
• ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Εισαγωγή
Λορέντζος Μαβίλης, «Καλλιπάτειρα»
Δημήτρης Μίγγας, «Η τρίπλα των ονείρων»
Νίκος Χουλιαράς, «Η εσχάτη των ποινών»
• Η ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ...: Εισαγωγή
Νίκος Καρούζος, «Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού»
Γιάννης Μαγκλής, «Γιατί;»
Μ. Καραγάτσης, «Η κυρία Νίτσα»
Ζωρζ Σαρή, «Και πάλι στο σχολείο...»
Αντουαν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, «Ο μικρός πρίγκιπας»
Ιβαν Γκολ, «Μαλαισιακά τραγούδια»
• Η ΒΙΟΠΑΛΗ - ΤΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠOY: Εισαγωγή
Κ.Π. Καβάφης, «Θερμοπύλες»
Έλλη Αλεξίου, «Όμως ο μπαμπάς δεν ερχόταν»
Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, «Για ένα παιδί που κοιμάται»
Ανώνυμος, «Το τραγούδι του Γιανγκ»
• ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΖΩΗΣ: Εισαγωγή
Διονύσης Σαββόπουλος, «Τι έπαιξα στο Λαύριο»
Μαρία Ιορδανίδου, «Στην εποχή του τσιμέντου...»
Μένης Κουμανταρέας, «Γραφείον ευρέσεως εργάσιας»
Τάσος Καλούτσας, «Με το λεωφορείο»
Τίτος Πατρίκιος, «Ιστορία του λαβύρινθου»
Εντίτα Μόρρις, «Τα λουλούδια της Χιροσίμα»
Τόλης Νικηφόρου, «Όταν πεθαίνει ένα παιδί»
Μιχάλης Γκανάς, «Στα καμένα»
• ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ ΤΑ ΖΩΑ: Εισαγωγή
Νίκος Καββαδίας, «Οι γάτες των φορτηγών»
Έρμαν 'Εσε , «Ο λύκος»
Αντώνης Σουρούνης, «Άνθρωποι και δελφίνια»
Μίλος Ματσόουρεκ, «O μεταξοσκώληκας»
Ε.Χ. Γονατάς, «O σκαντζόχερος»


ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ

Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας

Το ποίημα γράφτηκε το 1940 και περιστρέφεται γύρω από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες του ελληνικού και μεσογειακού τοπίου: θάλασσα, ουρανό και ήλιο. Η κυρίαρχη αυτή αίσθηση της φύσης ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας και τονώνει τη συναισθηματική μας διάθεση.

Κώστας Τσόκλης, Θαλασσινό τοπίο

Κώστας Τσόκλης, Θαλασσινό τοπίο
Δείτε τον πίνακα σε μεγάλη ανάλυση στην Εθνική Πινακοθήκη

Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας
Με όραση καινούρια προχωρούμε
Η μέρα έχει μαιάνδρους*
Όπως η θάλασσα κύματα
Στην καρδιά μας αδειάσαμε (προσωρινά)
Την πόλη
Εμείναμε με την εικόνα τ' ουρανού
O ήλιος εμέτρησε τη γη μας
Η μέρα τούτη όπου ξυπνήσαμε
Με θάλασσα και κύματα
Με όραση και μνήμη καθαρή
Τόσο μεγάλωσε
Που ο ήλιος δεν μπόρεσε να τη μετρήσει
Που ο ήλιος δεν μπόρεσε να τη χωρέσει

 

Γ. Σαραντάρης, Ποιήματα, τόμ. 5, Gutenberg

Λεξιλόγιο
μαίανδροι: γεωμετρικά σχήματα, εδώ μεταφορικά

12


ΕΡΓΑΣΙΕΣ

  • Τι εννοεί ο ποιητής γράφοντας «Στην καρδιά μας αδειάσαμε (προσωρινά)/ Την πόλη»; Θεματική ενότητα «Πόλη» [πηγή: Πύλη Παιδαγωγικού Υλικού Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης]
  • Περιγράψτε το πρωινό ξύπνημα, με βάση τη διάθεση και τα συναισθήματα με τα οποία το παρουσιάζει ο ποιητής.
  • Σε ποια σημεία του κειμένου φαίνεται περισσότερο η χαρούμενη διάθεση στο ξεκίνημα της καινούριας μέρας; Πώς πετυχαίνει ο ποιητής να μεταδώσει την αισιόδοξη εικόνα του κόσμου;


ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

  • Χωριστείτε σε ομάδες και οργανώστε μια έρευνα για τη διαχρονική επίδραση της θάλασσας στην καθημερινή ζωή, στον πολιτισμό και στη διαμόρφωση της ανθρώπινης ψυχολογίας στους μεσογειακούς λαούς. Ζητήστε από τους καθηγητές της Ιστορίας, των θρησκευτικών και της Γεωγραφίας να καθοδηγήσουν την έρευνά σας.
  • Δημιουργήστε κολάζ με θέμα τη θάλασσα, τη ζωή των θαλασσινών, τις ομορφιές του βυθού ή τις ομορφιές των θαλασσών και των νησιών μας.

    Πίνακες ζωγραφικής με θέμα τη θάλασσα [πηγή: Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας] Πίνακες ζωγραφικής με θέμα τη θάλασσα [πηγή: Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας]

    Θησαυροί της ελληνικής φύσης: Το θαλάσσιο πάρκο των βόρειων Σποράδων [πηγή: ΕΡΤ] Θησαυροί της ελληνικής φύσης: Το θαλάσσιο πάρκο των βόρειων Σποράδων [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

    Τα επαγγέλματα της θάλασσας: Οι άνθρωποι της θάλασσας [πηγή: ΕΡΤ] Τα επαγγέλματα της θάλασσας: Οι άνθρωποι της θάλασσας [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

    Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων


 

Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941)


Γιώργος Σαραντάρης

Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ.


Γιώργος Σαραντάρης
ΠΟ.Θ.Ε.Γ. ΠΟΘΕΓ
Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια
Εθνικό Κέντρο Βιβλίου Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]
Βιβλιοnet Βιογραφικό σημείωμα ΕΚΕΒΙ
Ποιήματα, Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού ΣΝΕΛ
Ποιήματα στη σελίδα του Νίκου Σαραντάκου Σαραντάκος
Ποιήματα στη σελίδα nektarios.gr nektarios
Άρθρα του Γ. Σαραντάρη σε λογοτεχνικά περιοδικά [πηγή: Ψηφίδες] Ψηφίδες

Κώστας Τσόκλης, βιογραφία και έργα
στην Εθνική Πινακοθήκη Τσόκλης, Ε.Π.
στο Μουσείο Φρυσίρα Μουσείο Φρυσίρα
στο paleta art Τσόκλης, paleta, Τσόκλης, paleta
στο ΝΙΚΙΑΣ Τσόκλης, ΝΙΚΙΑΣ
στο ΙΣΕΤ Τσόκλης, paleta

Ήρωες

 

Τόπος

 

Χρόνος

 

Γλώσσα

 

Στίχος-Μέτρο

 

Ενότητες

 

Το σχόλιό σας...