ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Αναγνωστάκης Μανόλης (1925-2005)


Μανόλης Αναγνωστάκης

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Εργάστηκε ως γιατρός στη Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1978 ζούσε και εργαζόταν στην Αθήνα. Πολιτικά στρατευμένος από νεαρή ηλικία στον χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, υπήρξε αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού Ξεκίνημα (1944), πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου καταδικάστηκε από το στρατοδικείο σε θάνατο για την παράνομη πολιτική του δράση (1949). Το 1945 πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στον χώρο των γραμμάτων με την ποιητική συλλογή Εποχές. Ακολούθησαν οι Εποχές 2 (εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια προφυλάκισης του ποιητή), καθώς και άλλες συλλογές μέχρι το 1962. Στη συνέχεια ο Αναγνωστάκης σιώπησε ποιητικά ως το 1970, οπότε δημοσίευσε ποιήματά του με τον γενικό τίτλο Ο στόχος. Υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Κριτική, μέσα από τις στήλες του οποίου πρόβαλε τα σύγχρονά του ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα. Συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή και πολλά περιοδικά όπου έγραψε δοκίμια, μελέτες και κριτικές βιβλίων. Βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1986).

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης τοποθετείται στην πρώτη μεταπολεμική γενιά της νεοελληνικής ποίησης, γενιά που σημαδεύτηκε από τον χαρακτηρισμό «ποίηση της ήττας», καθώς πολλοί δημιουργοί της διέγραψαν την πορεία από την αισιόδοξη πίστη στο κομμουνιστικό όραμα στην απαισιοδοξία που προέκυψε από τη διάψευση των προσδοκιών τους. Είναι από τους πιο αντιπροσωπευτικούς ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η γραφή του χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή αναδίπλωση του ποιητή σ΄ έναν προσωπικό του κόσμο – όπου επιχειρείται η διαφύλαξη των ανθρωπιστικών συναισθημάτων και αξιών που χάνονται στον σύγχρονο κόσμο. Συχνή είναι επίσης στο έργο του η παρουσία της μνήμης, των αναφορών στην παιδική ηλικία και τους φίλους. Έργα του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους Έλληνες συνθέτες και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες. Πέθανε στις 23 Ιουνίου του 2005.

Επιμέλεια: Αγνή Τσιότσου

 

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Στο παιδί μου

Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.

Επιτύμβιον

Νέοι της Σιδώνος, 1970

Επίλογος

Στόν Νίκο Ε... 1949

 

 

Εκτενέστερο βιογραφικό

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και μετεκπαιδεύτηκε στην Ακτινολογία στη Βιέννη. Εργάστηκε ως γιατρός στη Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1978 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Πολιτικά στρατευμένος από νεαρή ηλικία στον χώρο της ανανεωτικής αριστεράς, υπήρξε αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού Ξεκίνημα (1944), πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου καταδικάστηκε από το στρατοδικείο σε θάνατο για την παράνομη πολιτική του δράση (1949). Το 1945 πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στον χώρο των γραμμάτων με την ποιητική συλλογή Εποχές. Ακολούθησαν οι Εποχές 2 (εκδόθηκαν το 1948, κατά τη διάρκεια προφυλάκισης του ποιητή), οι Εποχές 3 (1951), η Συνέχεια, η συγκεντρωτική έκδοση Τα ποιήματα 1941-1956 (1956), η Συνέχεια 2 και η Συνέχεια 3 (1962 - συμπεριλαμβάνονται στην έκδοση του 1956). Στη συνέχεια ο Αναγνωστάκης σιώπησε ποιητικά ως το 1970, οπότε δημοσίευσε ποιήματά του με τον γενικό τίτλο Ο στόχος στο συλλογικό τόμο 18 Κείμενα. Από το 1959 ως το 1961 υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Κριτική, μέσα από τις στήλες του οποίου πρόβαλε τα σύγχρονά του ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα. Συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή και τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα, Φιλολογικά Χρονικά, Νέα Ελληνικά, Διάλογος, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Ο Αιώνας μας, Θούριος, όπου έγραψε δοκίμια, μελέτες και κριτικές βιβλίων.

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης τοποθετείται στην πρώτη μεταπολεμική γενιά της νεοελληνικής ποίησης, γενιά που σημαδεύτηκε από τον χαρακτηρισμό ποίηση της ήττας, καθώς πολλοί δημιουργοί της διέγραψαν την πορεία από την αισιόδοξη πίστη στο κομμουνιστικό όραμα στην απαισιοδοξία που προέκυψε από τη διάψευση των προσδοκιών τους. Ειδικότερα η γραφή του Αναγνωστάκη χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή αναδίπλωση του ποιητή σ΄ έναν προσωπικό του κόσμο - στα πλαίσια του οποίου επιχειρείται η διαφύλαξη των ανθρωπιστικών συναισθημάτων και αξιών που χάνονται στον σύγχρονο κόσμο - αναδίπλωση η οποία εκφράζεται κυρίως μέσω της κατ’ επίφασιν συναισθηματικής απόστασης του δημιουργού από τα θέματα που τον απασχολούν και της συχνά επιγραμματικής διατύπωσης. Συχνή είναι επίσης στο έργο του η παρουσία της μνήμης, των αναφορών στην παιδική ηλικία και τους φίλους, της ταύτισης ποίησης και ζωής, φίλοι. Έργα του Μανόλη Αναγνωστάκη μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους Έλληνες συνθέτες και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες. Πέθανε στις 23 Ιουνίου του 2005.

 

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

• Εποχές· Με δύο σχέδια του Τάκη Αλεξανδρίδη. Θεσσαλονίκη, 1945.

• Εποχές 2. 1948.

• Εποχές 3. 1951.

• Η συνέχεια. 1954.

• Η συνέχεια 2.

• Η συνέχεια 3. 1962.

• Ο στόχος. 1970.

• Το περιθώριο ‘68-’69. Αθήνα, Πλειάς,1979.

• Υ.Γ. Αθήνα, 1983 (έκδοση εμπορίου, κανονική έκδοση 1992).

ΙΙ.Δοκίμια - Μελέτες - Άρθρα - Πεζά

• Υπέρ και κατά, τ.Α’-Β’. 1965.

• Αντιδογματικά. Αθήνα, Πλειάς, 1978.

• Τα συμπληρωματικά · Σημειώσεις κριτικής. Αθήνα, Στιγμή, 1985.

• Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης · Η ζωή και το έργο του · Μια πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης. Αθήνα, Στιγμή, 1987.

• Η χαμηλή φωνή ·Τα λυρικά μιας περασμένης εποχής στους παλιούς ρυθμούς · Μια προσωπική ανθολογία του Μανώλη Αναγνωστάκη. Αθήνα, Νεφέλη, 1990.

ΙΙΙ. Μεταφράσεις

• F.G.Lorca, Δύο Ωδές · Ωδή στον Salvador Dali · Ωδή στον Walt Whitman · Απόδοση Κλείτος Κύρου - Μανώλης Αναγνωστάκης. Θεσσαλονίκη, 1948.

ΙV. Συγκεντρωτικές εκδόσεις

• Τα ποιήματα (1941-1956). Αθήνα, 1956.

• Ποιήματα 1941-1971. Θεσσαλονίκη, 1971.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ, ΠΟ.Θ.Ε.Γ.



 

Συμφραστικός πίνακας, βιογραφία, εργογραφία στις Ψηφίδες Μ. Αναγνωστάκης, Ψηφίδες

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης διαβάζει το ποίημα «Στο παιδί μου» Μ. Αναγνωστάκης,

Αναγνώσεις ποιημάτων από τον ποιητή Αναγνωστάκης Μανόλης

Αναγνώσεις ποιημάτων από τον ποιητή στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού Αναγνωστάκης Μανόλης, ΣΝΕΛ

Ποιήματα στο nektarios.gr Μ. Αναγνωστάκης, nektarios

Βιογραφικά στη Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια

Βιογραφία, Εργογραφία στο ΕΚΕΒΙ Μ. Αναγνωστάκης, ΕΚΕΒΙ

Βιογραφία, Εργογραφία στο Βιβλιοnet Μ. Αναγνωστάκης, ΕΚΕΒΙ

ΠΟ.Θ.Ε.Γ. ΠΟΘΕΓ

Μελοποιημένα ποιήματα στο stixoi.info Μ. Αναγνωστάκης, stixoi

Από το αρχείο της ΕΡΤ

Ο Μ.Α. στην εκπομπή Παρασκήνιο Μ.Αναγνωστάκης, Παρασκήνιο

Ο Μ.Α. στην εκπομπή Παρασκήνιο «ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ» Μ.Αναγνωστάκης, Παρασκήνιο

Ο Μ.Α. στην εκπομπή «ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ» Μ.Αναγνωστάκης

Ο Μ.Α. στην εκπομπή «Η ΔΕ ΠΟΛΙΣ ΕΛΑΛΗΣΕΝ» Μ.Αναγνωστάκης