Ο θεός του ομώνυμου ποταμού στην Αρκαδία. Γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, πατέρας, από τη Στυμφαλίδα, της Δάφνης και της Μετώπης, συζύγου του θεού-ποταμού Ασωπού.

α) Στις όχθες του Λάδωνα ο Ηρακλής πραγματοποίησε τον τρίτο του άθλο. Αφού κυνήγησε την ιερή ελαφίνα της Άρτεμης από την Οινόη για ένα χρόνο, την ανάγκασε να κατεβεί από το όρος Αρτεμίσιο και να την αιχμαλωτίσει ζωντανή στις όχθες του Λάδωνα. Άλλες παραλλαγές τοποθετούν το επεισόδιο αυτό στον ποταμό Άναυρο της Θεσσαλίας.

β) Τόπος όπου δολοφονήθηκε ο Λεύκιππος, γιος του βασιλιά της Πίσας Οινόμαου, από τη Δάφνη και τη συνοδεία της, επειδή ανακάλυψαν, την ώρα του λουτρού τους, ότι ήταν άνδρας και όχι γυναίκα. Ο Λεύκιππος, ερωτευμένος με τη Δάφνη που απέφευγε συστηματικά τη συναναστροφή των ανδρών, παραιτήθηκε από την προσπάθεια να την κάνει γυναίκα του. Επινόησε όμως ένα τέχνασμα για να βρίσκεται κοντά της: Έπλεξε κοτσίδα τα μαλλιά του, που τα άφησε να μακρύνουν για να τα προσφέρει στον ποταμό Αλφειό, ντύθηκε σαν κόρη, παρουσιάστηκε στη Δάφνη ως κόρη του Οινόμαου και την παρακάλεσε να τον αφήνει να κυνηγά μαζί της. Η φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ τους ξύπνησε τη ζήλια του Απόλλωνα που, θέλοντας να εκδικηθεί, εμφύσησε στις κοπέλες την επιθυμία να κάνουν μπάνιο στα νερά του ποταμού. Εκείνες υποχρέωσαν τον διστακτικό Λεύκιππο να ξεντυθεί, ανακάλυψαν το πραγματικό του φύλο και τον σκότωσαν με τα ακόντια και τα μαχαίρια τους.

γ) Στα νερά του ποταμού πλύθηκε η Δήμητρα μετά από την ένωσή της με τον Ποσειδώνα στο Όγκειο της Αρκαδίας. Από το καθαρτικό αυτό λουτρό επονομάστηκε Λουσία από ‘Ερινύς, δηλαδή θυμωμένη, λόγω του θυμού που της είχε προκαλέσει η ακούσια ένωσή της με τον Ποσειδώνα.

δ) Τόπος όπου ο Πάνας φθάνει τη Ναϊάδα Σύριγγα, αφού την καταδίωξε από τις πλαγιές του όρους Λύκαιου. Εκείνη, βλέποντας ότι είχε στριμωχτεί στον καλαμιώνα που ήταν γνωστός ως Σύριγξ, μεταμορφώθηκε σε καλάμι. Ο θεός, ανίκανος να την ξεχωρίσει, ξερίζωσε μερικά από αυτά τα καλάμια. Φυσώντας στο εσωτερικό τους πραγματοποίησε την ανακάλυψη της φλογέρας (οι Ομηρικοί Ύμνοι την αποδίδουν στον Ερμή). [Εικ. 1, 2, 3, 4, 5]

ε) Ο Αινείας εγκαταστάθηκε σε μια μικροπολιτεία με το όνομα «Νήσος», κτισμένη πάνω σ’ ένα νησάκι στη συμβολή των ποταμών Λάδωνα και Τράγου.

στ) Ο δράκος που φυλούσε τα μήλα των Εσπερίδων είχε το όνομα του αρκαδικού ποταμού Λάδωνα.

ζ) Λίγο μετά τον Ασωπό, στην αριστερή πλευρά, «υπάρχει ένα άλσος με αειθαλείς βελανιδιές κι ένας ναός αφιερωμένος στις θεές που οι Αθηναίοι τις ονομάζουν Σεμνές, οι δε Σικυώνιοι Ευμενίδες» (Παυσ. 2.11.4).

Τόπος όπου ο Ορέστης θα βρει καταφύγιο στην καλύβα βοσκού, με πρωτοβουλία της Ηλέκτρας, που ήθελε να αποτρέψει τη δολοφονία του από τον Αίγισθο και να τον προετοιμάσει κρυφά για τη μελλοντική εκδίκηση. Από εδώ ο Ορέστης και ο ηλικιωμένος παιδαγωγός του θα κατευθυνθούν αργότερα στην Κρίσα, κοντά στους Δελφούς (Ευρ., Ηλ. 408 κ.ε. Απολλόδ., Επιτομή 6.24).

Σχετικά λήμματα

ΩΚΕΑΝΟΣ, ΔΑΦΝΗ, ΑΣΩΠΟΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΑΡΤΕΜΗ, ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ, ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ, ΠΑΝΑΣ, ΣΥΡΙΓΓΑ, ΟΡΕΣΤΗΣ, ΑΙΓΙΣΘΟΣ