Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

 

Willebrord SNELL 

 

O μαθηματικός Βιλεμπρορντ Σνελλ «παιδί του Λέιντεν»,  τρία χρόνια μικρότερος από τον Rubens,  κάνει την εμφάνισή του στο προσκήνιο της επιστήμης σε μια εποχή που οι Ολλανδοί είναι πρωτοπόροι στη ζωγραφική, στην κατασκευή φακών και στις έρευνες για το φως το οποίο για την Ολλανδία της εποχής εκείνης είναι ένα σύμβολο.

 

Στις αρχές του 17ου αιώνα - στον οποίο θα «γεννηθεί» και η Φυσική - ένα πανάρχαιο ερώτημα σχετικά με το φαινόμενο ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ παρέμενε αναπάντητο. Είχε απασχολήσει τους ερευνητές από την εποχή των Αλεξανδρινών, είχε διατηρηθεί αναπάντητο και από τους Άραβες. Το ερώτημα ήταν  «εάν  το φως πέσει πάνω στο γυαλί με ορισμένη γωνία, η διαδρομή του μέσα στο γυαλί θα είναι προκαθορισμένη έτσι ώστε να υπακούει σε κάποιο νόμο;». 

Σε γλώσσα Γεωμετρίας :  «Ποια είναι η σχέση ανάμεσα  στη γωνία πρόσπτωσης θ1 και τη γωνία διάθλασης θ2 ; » και αναζήτησαν εμπειρικά την απάντηση. Η απάντηση όμως «αρνιόταν» επί αιώνες την εμφάνισή της.  

 

Η φύση μιλάει με ημίτονα

Το 1621 ο Willebrord Snell ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε την απάντηση στο πανάρχαιο ερώτημα, διατυπωμένη στη γλώσσα των μαθηματικών. Εκείνο που κατά τη διάθλασή διατηρείται σταθερό δεν είναι ο λόγος των γωνιών αλλά ο ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΗΜΙΤΟΝΩΝ ΤΩΝ ΔΥΟ ΓΩΝΙΩΝ.  Ο λόγος αυτός θα ονομαστεί ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ.

Ήταν ένα  από τα σημαντικότερα ερευνητικά συμπεράσματα της εποχής εκείνης  κατά την οποία η επιστήμη έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί τις δυνατότητες που της προσφέρει η γλώσσα των Μαθηματικών. Προς την κατεύθυνση αυτή,  ο Γαλιλαίος είχε προλάβει να παίξει τον ρόλο του.

Την εποχή εκείνη καμία απάντηση δεν μπορούσε να δοθεί στο ερώτημα «τι το βαθύτερο κρύβεται πίσω από την επιμονή του φωτός να διαθλάται με σταθερό λόγο ημιτόνων;».

 

Μερικές δεκαετίες αργότερα ο Γάλλος Pierre Fermat  διατύπωσε την εκδοχή ότι ο σταθερός λόγος των ημιτόνων είναι συνέπεια της γενικότερης Αρχής ότι 

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ.

 

O Snell διακρίθηκε κυρίως ως μαθηματικός και ως αστρονόμος. ΤΟ 1613 έγινε καθηγητής των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Leyden. Δυο χρόνια αργότερα αξιοποιώντας μια δική του μέθοδο υπολόγισε την ακτίνα της Γης. Δημοσίευσε την εργασία του το 1617 με τίτλο  «Eratosthenes Batavus» - ο Ολλανδός Ερατοσθένης – χρησιμοποιώντας το όνομα του Αλεξανδρινού Ερατοσθένη του πρώτου ανθρώπου που μέτρησε την ακτίνα της Γης.

Ο ίδιος δημιούργησε μια νέα μέθοδο για τη μέτρηση του αριθμού π.  Ήταν ο πρώτη μέτρηση του π από την εποχή της αρχαιότητας.

 

Πολλά χρόνια αργότερα σε έναν από τους κρατήρες της Σελήνης δόθηκε το όνομα του Snell .

Ονομάστηκε Snellius όπως είναι το όνομα στα λατινικά.

 

Το Λέιντεν στο οποίο γεννήθηκε ο  Σνελ  έχει ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια της εποχής. Είναι μια πόλη όπου ιδέες κυκλοφορούν ελεύθερα. Το 1638 εκεί θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του Γαλιλαίου Διάλογοι και μαθηματικές αποδείξεις γύρω από δύο νέες Επιστήμες. Στο Λέιντεν θα γεννηθεί το 1698  ο  Pieter van MUSSCHENBROEK    και το 1837 ο  Johannes VAN DER WAALS