Η τέχνη του πολέμου είχε παρουσιάσει, στις αρχές του 15ου αι., αξιοσημείωτες προόδους και οι Ευρωπαίοι στρατιώτες, που συμμετείχαν στα ταξίδια των Ανακαλύψεων ήταν, συνήθως, καλά οπλισμένοι.

Πρώτα απ’ όλα χρησιμοποιούσαν σιδερένιες ατομικές θωρακίσεις διαφόρων ειδών: περικνημίδες για τα πόδια από τα γόνατα και κάτω, θώρακες για τον κορμό, πανοπλίες για ολόκληρο το σώμα και, φυσικά, κράνη για το κεφάλι.

Όσο αφορά τα επιθετικά όπλα, χρησιμοποιούσαν ευρύτατα βαλλίστρες, ένα βλητικό πολεμικό όργανο, που αποτελούσε τελειοποιημένη μορφή του κλασικού τόξου. Η τελειοποίηση οφειλόταν στην εισαγωγή ενός μηχανικού συστήματος που επέτρεπε τη χρήση ενός πολύ ισχυρού τόξου, χωρίς να χρειάζεται ο χειριστής του να καταβάλλει ιδιαίτερη δύναμη και να τεντώσει ο ίδιος τη χορδή. Οι βαλλίστρες εκτόξευαν βέλη και ακόντια.

Επίσης, οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούσαν πυροβόλα όπλα, τόσο κανόνια όσο και φορητά.

Τα κανόνια, σε χρήση στην Ευρώπη από τα μέσα του 14ου αι., άλλοτε χρησιμοποιούνταν από τις θέσεις που ήταν εγκατεστημένα στα πλοία και άλλοτε τα κατέβαζαν, τα έστηναν και τα χρησιμοποιούσαν στην ξηρά.

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούσαν και φορητά πυροβόλα όπλα.

Το αρκεβούζιο ήταν το πρώτο φορητό πυροβόλο όπλο που εκτελούσε βολή, στηριγμένο στον ώμο του χειριστή του. Εφευρέθηκε στην Ισπανία στα μέσα του 15ου αι. Ήταν ένα τουφέκι με φιτίλι και με κάνη παρόμοια με τις κάνες των μεταγενέστερων τουφεκιών. Συχνά το αρκεβούζιο εκτελούσε βολή, στηριγμένο σε μια ειδική βάση, η οποία απορροφούσε την οπισθοδρόμηση. Η κάνη του όπλου είχε διάφορα μήκη και το δραστικό βεληνεκές του έφτανε τα 200 μέτρα.

Το μουσκέτο ήταν το όπλο από το οποίο υποκαταστάθηκε, κατά τον 16ο αι., το αρκεβούζιο. Ήταν και αυτό ένα φορητό πυροβόλο όπλο, που γέμιζε, συνήθως, από μπροστά. Αναπτύχθηκε στην Ισπανία στα χρόνια της βασιλείας του Καρόλου Ε΄, ήταν βαρύτερο από το αρκεβούζιο και είχε μεγαλύτερο βεληνεκές από αυτό. Η υπηρέτηση του μουσκέτου απαιτούσε, συχνά, δύο άνδρες και το όπλο μπορούσε να ρίξει μία βολή ανά πέντε λεπτά.

Τα παραπάνω όπλα, που στις μέρες μας μοιάζουν εντελώς πρωτόγονα, παρείχαν στους Ευρωπαίους άνετη υπεροπλία έναντι των αυτοχθόνων και σκόρπιζαν στους τελευταίους τον τρόμο και τον θάνατο.

Η υπεροπλία των Ισπανών απέναντι στους ιθαγενείς

Όταν ο Ισπανός κατακτητής Φερνάντο Κορτές ξεκίνησε για υποτάξει το Μεξικό είχε μαζί του εφτά μικρά κανόνια, 16 άλογα και 508 στρατιώτες. Τα δύο τρίτα των στρατιωτών ήταν οπλισμένα με βαλλίστρες και 13 με αρκεβούζιο. Οι υπόλοιποι είχαν μόνο τα ξίφη τους.

Όταν ο μικρός στρατός αποβιβάστηκε στο Μεξικό, τον περίμεναν πάνω από 1000 αυτόχθονες μαχητές με ασπίδες από λυγαριά και οπλισμένοι με σφεντόνες, τόξα, ακόντια και σπαθιά με πέτρινες λάμες.

Στο τέλος της μάχης όλοι οι ιθαγενείς ήταν νεκροί ενώ οι Ισπανοί είχαν μόνο δύο απώλειες.