Yπολογιστικές Μηχανές > Άβακας > Ελληνικός Άβακας

Eλληνικός Άβακας

Αριστερά: η μαρμάρινη πινακίδα της Σαλαμίνας

Δεξιά: φωτογραφία της πινακίδας όπου διακρίνονται καθαρά οι σημάνσεις

Πατρήστε επάνω για μεγέθυνση

Ένας ελληνικός άβακας ανακαλύφθηκε στο νησί της Σαλαμίνας το 1846. Φέρει την ονομασία "πινακίδα της Σαλαμίνας" και αποτελεί μια αρχαία μηχανή υπολογισμών γνωστή και ως "τραπέζι υπολογισμών", ενώ χρονολογείται γύρω στο 300π.Χ. Αρχικά θεωρήθηκε ότι ήταν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Είναι ο πρόγονος του άβακα θεωρείται ότι πρόκειται για το μέσο που χρησιμοποιούσαν οι Βαβυλώνιοι για την πραγματοποίηση μαθηματικών υπολογισμών, ευρέως γνωστό στον αρχαίο κόσμο. Βότσαλα τοποθετούνταν σε διάφορες θέσεις τα οποία μετακινούνταν κατά τη διάρκεια των υπολογισμών. Η πινακίδα έχει διαστάσεις 149 εκ. μήκος, 75 εκ. πλάτος και 4,5 εκ. πάχος. Η πινακίδα είναι μαρμάρινη και φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται στη νότια πτέρυγα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.

Πέντε ομάδες σημάνσεων εμφανίζονται επάνω στην πινακίδα. Τρία σετ με ελληνικά σύμβολα παρατεταγμένα στο αριστερό, δεξί και κάτω άκρο της πινακίδας. Ένα σετ από πέντε παράλληλες γραμμές χωρισμένες σε 2 ίσα μέρη από μία κατακόρυφη γραμμή η οποία καταλήγει σε ένα ημικύκλιο στο σημείο τομής της με την τελευταία από τις οριζόντιες γραμμές. Στο κάτω μέρος της πινακίδας βρίσκεται μια άλλη ομάδα από 11 παράλληλες γραμμές. Αυτές χωρίζονται πάλι σε 2 τμήματα μέσω μιας κατακόρυφης γραμμής, το ημικύκλιο όμως τώρα βρίσκεται στο σημείο τομής της καθέτου με την πρώτη από τις γραμμές, ενώ η Τρίτη, η έκτη και η ένατη είναι μαρκαρισμένες με ένα σταυρό στα σημεία τομής με την κάθετο

Αναπαράσταση Αριθμών

Όπως και με τον άβακα τα βότσαλα αναπαριστούν μικρούς αριθμούς (συνήθως μεταξύ 0 και 4) ενώ το σύστημα των γραμμών χρησιμεύει για να τα ομαδοποιεί σε δυνάμεις του 10. Ένα βότσαλο ανάμεσα στις γραμμές αναπαριστά το 5. Βότσαλα στη δεξιά πλευρά της κατακόρυφης γραμμής αναπαριστούν θετικά ψηφία ενώ βότσαλα στα αριστερά της γραμμής αναπαριστούν αρνητικά ψηφία. Π.χ. ο αριθμός 4 πιθανότατα αναπαρίσταται με ένα βότσαλο τοποθετημένο στα δεξιά της κατακόρυφης γραμμής και πιο συγκεκριμένα μεταξύ πρώτης και δεύτερης οριζόντιας γραμμής, συν ένα βότσαλο τοποθετημένο επάνω στο αριστερό τμήμα της πρώτης γραμμής. Το βότσαλο στα δεξιά βρίσκεται μεταξύ πρώτης και δεύτερης γραμμής άρα μετράει για +5, ενώ το βότσαλο στην αριστερή πλευρά της πρώτης γραμμής αναπαριστά το -1 και έτσι τα δύο βότσαλα μαζί μας κάνουν +4. Κατά τον ίδιο τρόπο η αναπαράσταη του αριθμού 90 ενδεχομένως γινόταν με ένα βότσαλο τοποθετημένο στη δεξιά πλευρά της τρίτης γραμμής συν ένα βότσαλο στην αριστερή πλευρά της δεύτερης γραμμής.