Στα χνάρια του Βαν Γκόγκ, γιορτή λήξης

Σκηνικό: Ένα δωμάτιο και ένα καβαλέτο. Βιντεοπροβολέας, στον οποίο θα παρουσιάζονται έργα του Βαν Γκογκ.

Ρόλοι: Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, Ηλιοτρόπιο, Έναστρη Νύχτα, Αμυγδαλιά, Ελιά, Ίριδα, 2 θεριστές, παιδί

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Το 1888, ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ αγόρασε ένα μικρό στούντιο στην Arles της Νότιας Γαλλίας, όπου αποτέλεσε το καταφύγιο του, για να απομακρυνθεί από τον καλλιτεχνικό κύκλο και τους κριτικούς τέχνης του Παρισιού. Επέλεξε ένα από τα 4 δωμάτια για να γίνει η κρεβατοκάμαρά του και τον Οκτώβριο, αφού ανακαίνισε το διαμέρισμα, ξεκίνησε να ζωγραφίζει τον πίνακα «Bedroom in Arles».

(Ο Ζωγράφος, καθισμένος μπροστά στο καβαλέτο του, ζωγραφίζει. Στον βιντεοπροβολέα, το ΔΩΜΑΤΙΟ)

Βίνσεντ Βαν Γκόγκ

Λένε, ζωγράφος είμαι ξακουστός

σε όλο τον κόσμο σας γνωστός.

Δεν ξέρω, είναι αλήθεια;

Εγώ, τη φύση αγάπησα βαθιά.

Φίλη μου έκανα την μυγδαλιά

και παρέα τα λουλούδια.

Στης έναστρης νύχτας την σιγαλιά,

όνειρα έκανα πολλά.

Και μέσα στο δωμάτιο μου

 με τα μάτια σφαλιστά,

ερχότανε μπροστά μου

του κόσμου η συμφορά.

Γι΄αυτό πήρα το πινέλο και….

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Για τον Βαν Γκογκ το ηλιοτρόπιο, που κάποτε έβλεπε ως ένα απλό διακοσμητικό, είχε γίνει κάτι σχεδόν ιερό, ένα σύμβολο που αντιπροσώπευε το ίδιο το φως, την ιδανική ζωή στη φύση. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Βαν Γκογκ, τα ηλιοτρόπια αντιπροσώπευαν μία συγκεκριμένη ιδέα: την ευγνωμοσύνη.

( Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, συνεχίζει να ζωγραφίζει, ακούγεται μουσική  και παρουσιάζεται ο πρώτος ήρωας. Στον βιντεοπροβολέα εμφανίζεται ένα  ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ.)

Ηλιοτρόπιο

Το Ηλιοτρόπιο είμαι εγώ

και είμαι παιδί του ήλιου.

Γεμάτο φως το φόρεμα μου

και ευγνωμοσύνη η θωριά μου.

Ο Ήλιος μου το χάρισε, δώρο διαλεχτό.

Ο Βίνσεντ με ζωγράφισε

γιαυτό τον ευχαριστώ.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Πολλοί πιστεύουν ότι ο Βαν Γκογκ ζωγράφισε την Έναστρη νύχτα, κοιτώντας το βράδυ έξω από το παράθυρο του δωματίου του στο άσυλο. Πρόκειται για μια συνηθισμένη παρανόηση. Στην πραγματικότητα, ο καλλιτέχνης είχε ένα ξεχωριστό στούντιο ζωγραφικής στο άσυλο που νοσηλευόταν, όπου εργαζόταν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μάλιστα, ο χώρος αυτός δεν είχε παράθυρα. Έκανε, ωστόσο, σκίτσα, κοιτώντας έξω από το παράθυρο της κρεβατοκάμαράς του, γι’ αυτό στην «Έναστρη Νύχτα» βλέπουμε τους χαμηλούς λόφους των βουνών Αλπίνες.

( Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, συνεχίζει να ζωγραφίζει, ακούγεται μουσική  και παρουσιάζεται ο δεύτερος ήρωας. Στον βιντεοπροβολέα εμφανίζεται , η ΈΝΑΣΤΡΗ ΝΥΧΤΑ.)

Έναστρη Νύχτα

Όταν τα φώτα σβήνανε κι άναβε το φεγγάρι

στέκονταν στο παράθυρο μιλώντας με τα αστέρια.

Βίνσεντ!!! του λέω μια βραδιά.

Σταμάτα να ρεμβάζεις!!!!

Πάρε πινέλα, μουσαμά,

χρώματα φτιάξε πλουμιστά και αποθανάτισε με!!!

Να μαι μπροστά σας τώρα εγώ

του Βίνσεντ έργο φοβερό.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Ο Βίνσεντ έλαβε ένα γράμμα από το Παρίσι και τον αδελφό του Τεό. Τα  δυο αδέλφια ήταν πολύ δεμένα και ο Τεό στήριζε και συντηρούσε τον αδελφό του. Στο γράμμα αυτό με ημερομηνία Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 1890, ο Τεό του έγραφε ότι είχε αποκτήσει τον πρώτο του παιδί, ένα γιό και του είχε δώσει το όνομά του – Βίνσεντ. Την χαρά και αισιοδοξία που του χάρισε η είδηση, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ την εξέφρασε ζωγραφίζοντας  μια ανθισμένη αμυγδαλιά,  με φόντο τον καταγάλανο ουρανό μέσα στο φως της Αρλ που τόσο πολύ αγαπούσε και δώρισε το έργο στο ζευγάρι – τον Τεό και την Τζο –  για να τον κρεμάσουν πάνω από το κρεβατάκι του μωρού τους.

( Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, συνεχίζει να ζωγραφίζει, ακούγεται μουσική  και παρουσιάζεται ο τρίτος ήρωας. Στον βιντεοπροβολέα εμφανίζεται , η ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ.)

Αμυγδαλιά

Η νύφη είμαι του Βοριά

ανθίζω μες στην παγωνιά

και φέρνω ελπίδα και χαρά.

Ανθισμένη όταν με είδε

μες στην βαρυχειμωνιά

πήρε το πινέλο, πήρε και μπογιά

και έφτιαξε εμένα ωραία ζωγραφιά

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Ο Βαν Γκογκ άρχισε να εργάζεται στους ελαιώνες τον Ιούνιο του 1889, έναν μήνα μετά την άφιξή του στο άσυλο, όταν αποφασίστηκε η νοσηλεία του μετά το περιστατικό ακρωτηριασμού του αυτιού στην Αρλ. Έμεινε έκθαμβος μπροστά στο τοπίο της Προβηγκίας που ήταν πρωτόγνωρο για έναν άνδρα που είχε ζήσει τη ζωή του σε βορειότερα μέρη. Γοητευμένος από τα λαμπερά, αειθαλή φύλλα των δέντρων, ο Βαν Γκογκ περιέγραψε πόσο ελκυστικά ήταν στη μητέρα του: «Υπάρχουν πολύ όμορφα λιβάδια από ελαιόδεντρα εδώ, τα οποία έχουν γκρίζα και ασημένια φύλλα σαν τις ιτιές».Η ελιά για τον Βαν Γκογκ συμβόλιζε τη ζωή και οι πίνακες του κωδικοποιούσαν τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με την ελιά να αποτελεί ένα δέντρο-σύμβολο.

( Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, συνεχίζει να ζωγραφίζει, ακούγεται μουσική  και παρουσιάζεται ο τέταρτος ήρωας. Στον βιντεοπροβολέα εμφανίζεται ο πίνακας: ΕΛΑΙΩΝΑΣ.)

Ελιά 

Εγώ είμαι η Ελιά και δεν σηκώνω τεμπελιά

Για να σας δώσω τον καρπό μου, χρειάζεται δουλειά.

Συμβολίζω τη ζωή και τη φύση τη σοφή.

Ο Βίνσεντ το γνώριζε αυτό

και τον πίνακά μου έκανε

στον κόσμο ξακουστό.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Οι Ίριδες είναι ένας από τους πολλούς πίνακες και αποτυπώσεις του φυτού ίρις. Ο πίνακας είναι επηρεασμένος από την Ιαπωνική ξυλογραφία. Θεώρησε αυτόν τον πίνακα, μια μελέτη, που είναι πιθανόν ο λόγος που δεν υπάρχουν γνωστά σχέδια για αυτόν, αν και ο Τεό, ο αδελφός του Βαν Γκογκ, είδε τις προοπτικές που είχε και γρήγορα τον υπέβαλε στην ετήσια έκθεση της Ένωσης των Ανεξάρτητων Καλλιτεχνών το Σεπτέμβριο του 1889 μαζί με την Έναστρη Νύχτα πάνω από τον Ροδανό. Έγραψε στον Βίνσεντ για την έκθεση: «Μαγνητίζει το βλέμμα από μακριά. Οι Ίριδες είναι μια όμορφη πλήρης μελέτη ,γεμάτη αέρα και ζωή.».

( Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, συνεχίζει να ζωγραφίζει, ακούγεται μουσική  και παρουσιάζεται ο πέμπτος ήρωας. Στον βιντεοπροβολέα εμφανίζεται ο πίνακας: ΙΡΙΔΕΣ .)

Ίριδα

Είμαι λεπτή και όμορφη

το βλέμμα μαγνητίζω.

το μάτι του ουρανού

νομίζω συμβολίζω.

Ο Βίνσεντ, αέρα και ζωή

φύσηξε στον πίνακά μου

και σεις σήμερα εδώ,

θαυμάζετε την ομορφιά μου.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ: Σύμφωνα με κάποιον γνωστό του van Gogh, ο τελευταίος είχε αγοράσει  τα παπούτσια του πίνακα, από μια υπαίθρια αγορά στο Παρίσι. Ο van Gogh τα είχε φορέσει τα παπούτσια και περπάτησε με αυτά μέσα στη λάσπη ώστε να λερωθούν. Τότε τα φθαρμένα, λερωμένα παπούτσια κέντρισαν το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον του van Gogh για να τα ζωγραφίσει. Τα φθαρμένα παπούτσια μπορεί να συμβολίζουν την απλότητα και τον μόχθο του καθημερινού ανθρώπου, κάποιου εργάτη ίσως, αν αναλογιστούμε πως ο εργάτης αποτελεί ανθρώπινο μοντέλο-πρότυπο στα έργα και στη συνείδηση του Vincent van Gogh. Ακόμη μπορεί τα παπούτσια να συμβολίζουν τον αντικομφορμισμό, την εναντίωση του δημιουργού στις φόρμες, τον ακαδημαϊσμό στην τέχνη και τα κλειστά θρησκευτικά συστήματα.

Ο Ζωγράφος περνούσε πολλές ώρες της ημέρας κάτω από το δυνατό ήλιο του Ιουνίου, ζωγραφίζοντας εικόνες από τα Σταροχώραφα, τις θημωνιές, τα κάρα φορτωμένα με δέματα από σιτάρι και τους γεωργούς να θερίζουν ή να ξεκουράζονται από το μόχθο των γεωργικών εργασιών.

2ος Θεριστής

Η κούραση λυγίζει και το δικό μου το κορμί

Το σώμα είναι μουσκεμένο, τα πόδια μου βαριά.

Και τα παπούτσια , τρύπησαν και αυτά.

1^ο παιδί

Κουράστηκαν οι θεριστές

Ένας ύπνος λυτρωτικός

Σκέπασε τα βλέφαρά τους

Ο Βίνσεντ τους λυπήθηκε

Και έφτιαξε τον πίνακά τους

2^ο παιδί

Κοίταξε τα παπούτσια αυτά

Είναι ίδια με του πίνακα

Ο Βίνσεντ θα ήθελε νομίζω

Δώρο στους θεριστές να τα αφήσω.

(Οι μικροί ηθοποιοί – πίνακες, περικυκλώνουν τον ζωγράφο, ενώ ένα τρίτο παιδί βγαίνει στην σκηνή.)

3^ο παιδί

Κυρίες και κύριοι της αίθουσας αυτής

Ο Βίνσεντ Βανγκόγκ σας ευχαριστεί,

που ήσασταν σήμερα μαζί μας.

Και ένα δώρο θέλει να σας κάνει.

Το αγαπημένο του καπέλο

Που φοράει στο κεφάλι.

(Εμφανίζεται στον βιντεοπροβολέα ο τελευταίος πίνακας ΤΟ ΚΑΠΕΛΟ. Τα παιδιά παροτρύνουν τον ζωγράφο να σηκωθεί και να χαιρετήσει τον κόσμο, πετώντας ψηλά το καπέλο του.)

Όλα τα παιδιά μαζί

Αυτός είναι ο Βανγκόγκ, ο πιο βασανισμένος ζωγράφος του κόσμου.